пага́ніць, -ню, -ніш, -ніць; незак., каго-што (разм.).

1. Пэцкаць, рабіць брудным.

П. хату.

П. рукі.

2. Ганьбіць.

Здраднікі паганяць зямлю.

|| зак. апага́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

погоня́ть​II сов. (некоторое время) паганя́ць, (долго, неоднократно) папаганя́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пага́ніць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. пага́ню пага́нім
2-я ас. пага́ніш пага́ніце
3-я ас. па́ганіць пага́няць
Прошлы час
м. пага́ніў пага́нілі
ж. пага́ніла
н. пага́ніла
Загадны лад
2-я ас. пага́нь пага́ньце
Дзеепрыслоўе
цяп. час пага́нячы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пага́ніць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. пага́ню пага́нім
2-я ас. пага́ніш пага́ніце
3-я ас. пага́ніць пага́няць
Прошлы час
м. пага́ніў пага́нілі
ж. пага́ніла
н. пага́ніла
Загадны лад
2-я ас. пага́нь пага́ньце
Дзеепрыслоўе
прош. час пага́ніўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

◎ Пыня́лка ’кіёк для пераймання кацёлкі (у гульні)’ (Шат.), параўн. укр. піняти, пійняти ’пераняць’. Да -пяць (прасл. *jęti), суф. па‑; магчыма, кантамінацыя з пыніць (гл.), ці ад паганяць, параўн. пынять ’паганяць’ (Растарг.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ну́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., на каго і без дап.

Разм. Гаворачы «ну», паганяць каня або падганяць скаціну. Ходзіць, нукае Араты. Танк. Пастухі выганялі ў поле гавяду. Трубілі ў бяроставыя трубы, гралі на жалейках, крычалі і нукалі. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

thrash [θræʃ] v. біць, збіва́ць; паганя́ць пу́гай; сцяба́ць бізуно́м

thrash out [ˌθræʃˈaʊt] phr. v. грунто́ўна абмярко́ўваць;

They thrashed out a solution. Яны грунтоўна выпрацавалі рашэнне.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

urge​2 [ɜ:dʒ] v.

1. упэ́ўніваць, перако́нваць; на сто́йваць

2. fml падганя́ць

urge on [ˌɜ:dʒˈɒn] phr. v.

1. паганя́ць (каня), падбадзёрваць (каманду)

2. падбухто́рваць; стымулява́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Ашты́рыцца ’апынуцца’ (Шат.). Ад штырыць ’штурхнуць’ (Шат.), семантычна як апынуцца, параўн. пыняць ’паганяць’, шпыняць ’падганяць, штурхаць уперад’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паганя́ты ’той, хто паганяе запрэжаных жывёл, возчык’ (ТСБМ, Шат., Гарэц., Яруш.). Да паганяць; першапачаткова залежны дзеепрыметнік на ‑т‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)