неме́ть несов.

1. няме́ць;

2. (терять чувствительность) няме́ць, дранцве́ць, шэ́рхнуць; (затекать) зацяка́ць; (застывать) стыць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цепене́ть несов.

1. (затекать) дранцве́ць, няме́ць, шэ́рхнуць;

2. (от ужаса) мярцве́ць, няме́ць;

3. (от холода) дубе́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

niemieć

незак. нямець

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

деревене́ть несов.

1. дзеравяне́ць;

2. перен. дранцве́ць, мярцве́ць, няме́ць, шэ́рхнуць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крэ́пнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; незак.

Разм. Дранцвець, нямець ад холаду. Крэплі рукі — не бралі лейцаў — і шчыпала за вушы, як у мароз. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Крэ́пнуць ’дранцвець, нямець ад холаду’ (ТСБМ, Янк. Мат.). Да крэпкі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ледзяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрывацца лёдам.

Вада ледзянее.

2. Станавіцца халодным як лёд, мерзнуць.

Пальцы ледзянеюць.

3. перан. Нямець, заміраць ад жаху.

Сэрца ледзянее.

|| зак. зледзяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е і заледзяне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е

|| наз. зледзяне́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шэ́рхнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; шэрх, -хла; незак.

1. Станавіцца цвёрдым, падсыхаць (пра глебу і пад.).

Шэрхне зямля пасля дажджу.

2. Нямець, дзервянець (пра цела і яго часткі).

Шэрхне скура.

|| зак. сшэ́рхнуць, -не; сшэрх, -хла і зашэ́рхнуць, -не; -шэ́рх, -хла (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

cierpnąć

незак. дранцвець, нямець, шэрхнуць; мяртвець; дубець

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

◎ Паце́рхнуць ’здранцвець’ (іўеў., Сл. ПЗБ). Узнікла ў выніку кантамінацыі літ. tirpti (tirpstii) ’дранцвець’ (параўн. і лат. tirpt, tirpstu ’нямець’) і бел. шэрхнуць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)