◎ Няна́сьце ’нягода, дрэннае надвор’е’ (Бяльк.), нянасце ’тс’ (Ян.). Відаць, з рус. ненастье (ад наст ’моцная ледзяная скарынка на снезе’, Міклашыч, 211; Фасмер, 3, 63).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

adversity

[ædˈvɜ:rsəti]

n., pl. -ties

нядо́ля f., няшча́сьце n., бяда́, няго́да f.

to experience adversity — пазна́ць бяду́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

го́рести мн. няшча́сці, -цяў, ед. няшча́сце, -ця ср.; няго́ды, род. няго́д, ед. няго́да, -ды ж.; го́ра, -ра ср.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

невыго́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

1. пераважна мн. (невыго́ды, ‑аў). Адсутнасць выгодаў. Невыгоды кватэры.

2. Разм. Нягода, непрыемнасць; цяжкае становішча. Невыгоды жыцця. □ Міша, у сваю чаргу, думаў, што горшае яшчэ наперадзе і што ў дадатак да ўсёй невыгоды насоўваецца ноч. Пестрак. Не так шкода, як невыгода. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бяспу́ціца Вельмі дрэнная дарога; нягода (Слаўг., Чашн. Касп.). Тое ж бяспу́цце, бяспу́цціна, бе́здараж, бездарожжа (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Распаго́дзіцца ’палепшыцца (пра надвор’е), праясніцца’ (Бяльк.; смарг., Сл. ПЗБ; Байк. і Некр.), роспого́дзіцца ’тс’ (ТС). Параўн. з супрацьлеглым значэннем рознегодзіцца ад нягода (гл.), паго́да ’яснае сонечнае надвор’е’, паго́длівы ’добры, ясны (пра надвор’е). Гл. год, паго́да.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лі́хасць ​1, ‑і, ж.

Ліхое здарэнне; нягода, няшчасце. З якой прыемнасцю мокрыя, змораныя людзі размясціліся ў сухой пячоры! Здавалася, што яны адразу забыліся на голад і на холад, і на ўсе іншыя ліхасці. Маўр.

лі́хасць ​2, ‑і, ж.

Уласцівасць ліхога ​2. Бяздумная ліхасць нікому не была патрэбна, і ў нас былі строгія законы на гэта. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

невзго́да ж.

1. (несчастье) няго́да, -ды ж.; няшча́сце, -сця ср.; бяда́, -ды́ ж.;

невзго́ды мн. няго́ды, -го́д; (бедствия) бе́дствы, -ваў;

годи́на невзго́д высок. ліха́я гадзі́на, ліхале́цце;

душе́вная (серде́чная) невзго́да душэ́ўная (сардэ́чная) няго́да;

невзго́ды фронтово́й жи́зни няго́ды франтаво́га жыцця́;

2. (непогода, ненастье) уст., обл. не́пагадзь, -дзі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Не́гадзь ’непагадзь’ (Янк. 3., рэч., Нар. сл., Некр., Пятк. 2, Яўс.), ’працяглае даждлівае ці снежнае надвор’е’ (Янк. 2), не́годзь ’тс’ (ТС, петрык., Шатал.), сюды ж негадзі́на ’непагадзь; час суровых выпрабаванняў’ (Сцяц.). Гл. нягода; параўн. таксама Фалоўскі, ZNUJ, Pr. jęz., 74, 1983, 60.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пламе́тны ’псіхічна хворы’ (стол., ЛА, 3; ТС), укр. бойк. планіта ’дур, дурыкі’, усх.-палес. пламета ’псіхічная неўраўнаважанасць’, пламётна пагода ’благое надвор’е, нягода’. Утворана ад плакетак, параўн. польск. planetnik, plametnik ’дух, які жыве ў дажджавых хмарах’, а таксама ’лунацік’, і planetnica ’неўраўнаважаная жанчына, самадурная’. Сюды ж мазыр. пламе‑ та ’неслух, непаседа (пра дзіця)’ (Мат. Гом.), кобр. пламэтытысь ’хандрыць’ (Нар. лекс.; Сл. Брэс.), пламідны ’зайздросны’ (Сл. ПЗБ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)