отврати́ть сов.

1. (направить в сторону, отвернуть) уст. адвярну́ць;

2. (помешать осуществлению чего-л.) книжн. адхілі́ць, адве́сці;

отврати́ть несча́стье адхілі́ць (адве́сці) няшча́сце;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Citius venit malum quam revertitur

Бяда хутчэй прыходзіць, чым адыходзіць.

Беда быстрее приходит, чем уходит.

бел. Не так скора ліха вылезе, як улезе.

рус. Несчастье приходит верхом, а уходит пешком. Беда приходит пудами, а уходит золотниками. Счастье на костылях, а несчастье на крыльях. Заведутся злыдни на три дни, а не выживешь до веку. То не беда, коли на двор взошла, а то беда, как со двора-то нейдёт.

фр. Les maladies viennent à cheval et s’enretournent à pied (Болезни приходят верхом, a уходят пешком).

англ. Argues come on horseback, but go away on foot (Ссоры приходят верхом, а уходят пешком).

нем. Das Unglück schreitet schnell (Горе приходит быстро). Das Unglück kommt über Nacht (Несчастье приходит за ночь).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Amicus certus in re incerta cernitur

Верны сябар пазнаецца ў бядзе.

Верный друг познаётся в беде.

бел. Сябры пазнаюцца ў бядзе. Прыяцелі пазнаюцца ў няшчасці. Той не можа быць другам, хто абыдзе ў бядзе кругам.

рус. Конь узнаётся при горе, а друг при беде. Друг познаётся в несчастье. Коня в рати узнаешь, друга ‒ в беде. Без беды друга не узнаешь.

фр. Au besoin on connaît l’ami (В нужде познают друга).

англ. A friend in need is a friend indeed (Друг в беде ‒ настоящий друг).

нем. Glück macht Freunde, Unglück prüft (Счастье создаёт друзей, несчастье испытывает).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

потерпе́ть сов.

1. (некоторое время) пацярпе́ць, (долго) папацярпе́ць;

2. (подвергнуться чему-л.) пане́сці, пацярпе́ць, (долго) папацярпе́ць, перажы́ць;

потерпе́ть неуда́чу пацярпе́ць няўда́чу;

потерпе́ть убы́тки пане́сці стра́ту;

потерпе́ть несча́стье перажы́ць няшча́сце.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

міна́ць несов.

1. (проходить, проезжать мимо) минова́ть;

2. обходи́ть;

нія́кае лі́ха яго́ не міна́е — никако́е несча́стье его́ не обхо́дит;

3. (о времени, состоянии) проходи́ть;

міна́е год — прохо́дит год;

міна́е хваро́ба — прохо́дит боле́знь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Omne malum cito accedit, tarde discedit

Усякае зло хутка прыходзіць, марудна адыходзіць.

Всякое зло быстро приходит, медленно уходит.

бел. Не так скора ліха вылезе, як улезе. Не так хутка ліха выгнаць, як яно ўлезе. Ліха набярэшся, ды не хутка пазбудзеш.

рус. Беду скоро наживёшь, да не скоро выживешь. Не счастье приходит верхом, а уходит пешком. Счастье на костылях, а несчастье на крыльях летит. Горе, что море ‒ не переплыть, не вылакать. Беда приходит пудами, а уходит золотниками. Заведутся злыдни на три дни, а не выживешь до веку.

фр. Le mal vient à cheval et s’en retourne a pied (Беда приходит на лошади/верхом, а уходит пешком).

англ. Argues come on horseback, but go away on foot (Ссоры приходят верхом, а уходят пешком).

нем. Das Unglück schreitet schnell, kommt über Nacht (Несчастье/горе шагает быстро, появляется вдруг).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

пости́гнуть сов.

1. (понять) зразуме́ць; спасці́гнуць; (охватить умом) ахапі́ць (ро́зумам);

пости́гнуть смысл чего́-л. зразуме́ць (спасці́гнуць) сэнс чаго́е́будзь;

2. (поразить кого-л., случиться с кем-л.) здарыцца (з кім); напатка́ць (каго); спасці́гнуць (каго);

его́ пости́гло несча́стье з ім зда́рылася (яго́ напатка́ла) няшча́сце.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Omnium malorum stultitia est mater

Глупства ‒ маці ўсіх няшчасцяў.

Глупость ‒ мать всех несчастий.

бел. Скажы дурному паклоны біць, ён лоб разаб’е. На камара ідзе з калом, а на ваўка з дубцом. Зарэзаў курыцу, што несла залатыя яйкі.

рус. Глупость не порок, а несчастье.

фр. Il prend le tison par où il brûle (Он берёт головешку там, где она горит).

англ. Little wit in the head makes much work for the feet (Недостаток ума даёт работу ногам).

нем. Was man nicht im Kopfe hat, muß man in Beinen haben (Чего нет в голове, должен иметь в ногах).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Quae nocent, docent

Што шкодзіць, тое вучыць.

Что вредит, то учит.

бел. Бяда дакучыць, тады чалавека розуму навучыць. Бяда хоць мучыць, ды жыць вучыць. Пасля бяды кожны разумны. Хто не бачыў гора, таму шчасце не прынясе радасці. Без мукі няма навукі.

рус. Что мучит, то учит. Золото не в золото, не побывав под молотом. Что вымучит, то и выучит. Намучишься ‒ поучишься. Не испортив дела, мастером не станешь. Идти в науку ‒ терпеть муку.

фр. Adversité est l’école des grands hommes (Несчастье ‒ школа великих людей).

англ. No gain without pain (Ничего без мук не получишь).

нем. Leiden sind Lehren (Мучение ‒ учение).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

предупреди́ть сов.

1. (заранее известить) папярэ́дзіць; паве́даміць (зара́ней); перасцерагчы́ (ад чаго);

предупреди́ть об опа́сности папярэ́дзіць аб небяспе́цы, перасцерагчы́ ад небяспе́кі;

2. (предотвратить) прадухілі́ць; адхілі́ць; папярэ́дзіць;

предупреди́ть пожа́р прадухілі́ць (папярэ́дзіць) пажа́р;

предупреди́ть несча́стье прадухілі́ць (папярэ́дзіць) няшча́сце;

3. (опередить) апярэ́дзіць, вы́перадзіць;

предупреди́ть собы́тия апярэ́дзіць (вы́перадзіць) падзе́і;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)