1.Нахільная паверхня гары, узгорка і пад.; адхон. Трыма крокамі .. [Пархвен] перайшоў схілісты адкос, лёг на зямлю і прыгледзеўся.Чорны.// Бакавая пакатая паверхня дарожнага палатна, насыпу і пад. Берагавы адкос. □ На адкосах дарог густа цвіце блакітны падарожнік.Брыль.[Тры чалавечыя фігуры] падняліся з выемкі, успаўзлі па адкосе на палатно.. і доўга пазіралі ў той бок, дзе за тэлеграфным слупам стаяў з карабінам у руках Грышка.Чарот.Раслі масты, высокія адкосы, і рэйкі струнамі віліся ўдаль.Машара.
2.Спец.Нахільная паверхня, якая ідзе пад вуглом; старана чаго‑н. (якога‑н. будынка, збудавання).
адко́с2, ‑у, м.
Адработ касьбой за паслугу, пазыку і пад. Ніякі калгас не будзе пазычаць збожжа ў другім калгасе на аджон ці на адкос.Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
квершла́г
(ням. Querschlag)
1) гарызантальная або нахільная падземная горная вырабатка, якая праходзіць па пустых пародах пад вуглом да месца залягання карысных выкапняў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
inclined
[ɪnˈklaɪnd]
adj.
1) схі́льны, гато́вы
to feel inclined — быць схі́льным, мець ахво́ту
2) спа́дзісты, нахі́лены; ко́сы, касы́; пад куто́м
inclined plane — нахі́льная ро́ўніца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
брэ́мсберг
(ням. Bremsberg, ад Bremse = тормаз + Berg = гара)
падземная нахільная горная вырабатка з прыстасаваннямі для спуску ў ваганетках або канвеерам карысных выкапняў на размешчаны ніжэй гарызонт шахты.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
апарэ́ль
(фр. appareil = уезд)
1) нахільная платформа для пагрузкі ў вагоны аўтамабіляў і іншых машын, 2) пліта з невялікім нахілам для праходу або праезду ў будынак;
3) пакаты спуск у акопах для гармат і танкаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
нахі́л, ‑у, м.
1.Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. нахіліць — нахіляць і нахіліцца — нахіляцца.
2. Пастава цела пад вуглом паміж гарызантальнай і вертыкальнай плоскасцю; нахільная пастава. Па нахілу бяроз відаць, што над краінай ідзе бура — моцны ўсходні вецер.Клімковіч.//Спец. Востры вугал, які ўтвараецца якой‑н. плоскасцю з гарызонтам.
3. Схіл, спуск, пакатая паверхня. Асабліва было цяжка беднаму слану, бо для такой гары кожны нязначны нахіл многа значыць.Маўр.Нахіл быў круты, і прафесар бачыў з акна роўныя верхавіны нізкіх садовых дрэў і над імі, у канцы, рад высокіх ліп.Галавач.Машыну заправілі гаручым, шафёр паспрабаваў, як працуе дызель, і аўтамабіль пачаў павольна апускацца ўніз па нахілу канвеера.Пальчэўскі.
4.перан. Прыхільнасць, схільнасць, цяга да чаго‑н. Гэта быў чалавек больш спакойны і ўраўнаважаны, які, тым не менш, выяўляў пэўны нахіл да газетнай работы.Навуменка.[Бядуля:] — [Максім Багдановіч] першы напісаў аб маёй творчасці артыкул у «Нашай ніве», першым заўважыў мой нахіл у творчасці да народнай казачнасці.Хведаровіч.// Схільнасць да чаго‑н., наяўнасць якіх‑н. задаткаў. Нахіл да прастудных захворванняў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скат1, ‑а, М скаце, м.
Спец. Камплект кол для воза, вагона, паравоза. — Давай работу, давай! — жартаўліва кінуў .. [Багуцкі] групе рабочых, якія мянялі паравозныя скаты.Лынькоў.// Кола аўтамабіля, а таксама камплект гумавых дэталей аўтамабільнага кола. Машына была нібы і цэлая, але на ёй не было капота, радыятара і стаяла яна значна ніжэй, чым раней, бо скаты былі прастрэлены.Кулакоўскі.Шафёр .. паказаў на задні скат — ён асеў: спусціла камера.Сачанка.
скат2, ‑а, М скаце, м.
Буйная драпежная марская рыба атрада акулападобных з пляскатым целам і вострым хвастом.
•••
Электрычны скат — скат, у якога на галаве размешчаны органы, што ўтвараюць электрычным разрады.
[Скандынаўскае skata.]
скат3, ‑а, М скаце, м.
1.Разм. Пакаты спуск. Па скатах пясчаных узгоркаў На Нарачы бераг ідуць рыбакі.Танк.Назва Высокі Бераг добра перадае выгляд берага Нёмана з высокім пясчаныя, скатам.С. Александровіч.
2.Спец.Нахільная падземная горкая выпрацоўка, якая не мае выхаду на паверхню і прызначана для спуску руды або пустой пароды самацёкам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)