Ладу́нка, ладу́нкі ’род патранташа ў кавалерыстаў’, ’сумка для пораху, шроту ў паляўнічых’, ’набой для стрэльбы; трубачка ў форме гільзы з порахам і шротам для аднаго зараду’ (ТСБМ, Мядзв.), ’сумка’ (паўд.-усх., КЭС), ладу́нка, ладу́нык ’скрынка для пістонаў’ (Бяльк.). Ст.-бел.ладунокъ, ледунокъ, лядунокъ ’набой’ (XVI ст.) запазычаны са ст.-польск.ładunek, ładunek ’тс’. Форма жан. р. пад уплывам сумка, торба, скрынка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ладу́нка
(польск. ładunek, ад с.в.-ням. ladunge)
1) сумка для пораху і шроту ў паляўнічых;
2) набой для стрэльбы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Налой ’наезджаная санная дарога’ (свісл., Шатал.). Аналагічна да набой ’тс’ ад набіць ’наездзіць’ павінна ўтварацца налой ад ліць, параўн. рус.налой ’верхні слой вады’, аднак застаецца не зусім ясней матывацыя (’як палітая’?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
nabój, ~oju
nab|ój
м. патрон; набой;
ostry ~ój — баявы патрон
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ладу́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Рмн. ‑нак; ж.
Уст.
1. Род патранташа ў кавалерыстаў, якім карысталіся да першай сусветнай вайны. // Сумка для пораху, шроту ў паляўнічых.
2.Набой для стрэльбы; трубачка ў форме гільзы з порахам і шротам для аднаго зараду. Надзеў [дзед Талаш] праз плячо паляўнічую .. торбу на шырокім пасе, дастаў ладункі з порахам.Колас.
[Ад польск. ładunek — зарад.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
únscharf
a
1) тупы́, незаво́страны
2) няя́сны, недакла́дны
3) халасты́ (пра набой, снарад)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Patróne
f -, -n тэх. патро́н; вайск. патро́н, набо́й
schárfe ~ — баявы́ патро́н
blínde ~ — халасты́ патро́н
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Geschóss
I
n -es, -e снара́д, ку́ля, набо́й
II
n -es, -e паве́рх, я́рус
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Снара́д ‘гарматны боепрыпас’ (ТСБМ), ‘ступка з таўкачом’ (Сцяшк. Сл.), знара́д ‘гарматны набой’ (Некр. і Байк.). Ст.-рус.снарядъ сустракаецца ў перадачы слоў гетмана Хадкевіча ў 1615 г.: велѣлъ ис снаряду палит, што можа сведчыць пра наяўнасць слова ў спецыфічным значэнні ‘гармата’ ў старабеларускі перыяд, у той час, як у рускіх помніках шырока ўжывалася нарядъ ‘артылерыя’ (Адзінцоў, Этимология–1981, 89–90). У сучаснай літаратурнай мове, хутчэй за ўсё, запазычана з рус.снаряд. Гл. Трубачоў, Дополн., 3, 697; ЕСУМ, 5, 333. Гл. нарад.