перамы́ць, -мы́ю, -мы́еш, -мы́е; -мы́ты; зак., каго-што.
1. Вымыць нанава.
П. сподак.
2. Вымыць усё, многае, усіх, многіх.
П. увесь посуд.
|| незак. перамыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
размы́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -мы́е; -мы́ты; зак., што.
Разбурыць плынню, вадою.
Рака размыла бераг.
|| незак. размыва́ць, -а́е.
|| наз. размыва́нне, -я, н. і размы́ў, -мы́ву, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
замы́ць, -мы́ю, -мы́еш, -мы́е; -мы́ты; зак., што.
1. Адмыць (забруджанае месца).
З. пляму.
2. Сапсаваць, кепска мыючы, бялізну.
З. пляму.
З. сарочку.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Занесці чым-н.
Яму ў рэчцы замыла (безас.) пяском.
|| незак. замыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падмы́ць, -мы́ю, -мы́еш, -мы́е; -мы́ты; зак.
1. каго-што. Вымыць ніжнюю частку цела.
П. дзіця.
2. што. Вымыць на скорую руку (разм.).
П. падлогу.
3. што. Размыць знізу.
Вада падмыла берагі ракі.
|| незак. падмыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| звар. падмы́цца, -мы́юся, -мы́ешся, -мы́ецца (да 1 знач.); незак. падмыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. падмыва́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абмы́ць, -мы́ю, -мы́еш, -мы́е; -мы́ты; зак., каго-што.
1. Змыць пыл, бруд, зрабіць чыстым.
А. ногі.
А. дзіця.
2. Памыць бялізну ўсім, многім.
А. сям’ю.
3. перан. Адзначыць якую-н. падзею выпіўкай (разм.).
А. новую кватэру.
А. прэмію.
|| незак. абмыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| звар. абмы́цца, -мы́юся, -мы́ешся, -мы́ецца (да 1 знач.); незак. абмыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 1 знач.).
|| наз. абмыва́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
багама́з, ‑а, м.
Разм. уст. Іканапісец. Куча народу. У сярэдзіне важна сядзіць багамаз, разлажыўшы сваіх багоў. Колас. // Разм. іран. Пра мастака. Партрэт славутага рускага паэта дзядзька Антось купіў у Нясвіжы гэтай восенню ў нейкага багамаза. С. Александровіч. // Разм. жарт. Пра мурзатага, запэцканага чалавека. [Аляксей:] Ды не, Коля, ну куды я такім багамазам прыпёрся? Проста з цэха, не мыты, не рыты! Губарэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
намы́ць, -мы́ю, -мы́еш, -мы́е; -мы́ты; зак.
1. чаго. Вымыць нейкую колькасць.
Н. бялізны.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Нанесці плынню, хвалямі.
Рака намыла водмель.
3. чаго. Прамываючы пароду вадой, здабыць нейкую колькасць чаго-н. (звычайна пра золата).
Н. золата.
4. што і чаго. Стварыць збудаванне з зямлі пры дапамозе землясоснай машыны.
Н. дамбу.
|| незак. намыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. намы́ў, -мы́ву, м. (да 2—4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пя́рыць ’перыць, біць пранікам (бялізну, палатно)’ (Варл., Сл. ПЗБ; докш., маладз., Янк. Мат.; ЛА, 3), ’біць, лупцаваць’ (докш., Янк. Мат.; паст., Сл. ПЗБ), ’мяць, драць’: мядзьвѣдзь давай пярыць чорта (барыс., Шн. 2), пя́ръць ’працаваць празмерна многа, цяжка’ (міёр., Нар. лекс.), сюды ж пя́раны ’мыты, памыты (пра бялізну)’ (астрав., Сл. ПЗБ). Гл. пе́рыць; паўночна-заходняя арыентацыя варыянта з пя‑ сведчыць аб магчымым балтыйскім фанетычным уплыве (т. зв. гіпер’яканні), параўн. Левін, American Contrib. to the 13th Intern. Congr. of Slavists, 2003, 142–143.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адмы́ць, -мы́ю, -мы́еш, -мы́е; -мы́ты; зак.
1. каго-што. Мыццём ачысціць (ад бруду, гразі і пад.); вымыць. Змыць што-н. з чаго-н.
А. бруд з вопраткі.
А. рукі.
2. спец., што. Прамываннем ачысціць ад прымесей.
А. залаты пясок.
3. перан. Зняць віну, ганьбу, грэх; вярнуць гонар.
Чорную душу не адмыеш!
4. Размываючы плынню, патокам, аддзяліць.
Рака адмыла частку берага.
|| незак. адмыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. адмыва́нне, -я, н. і адмы́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 знач., спец.).
|| прым. адмы́вачны, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прамы́ць, -мы́ю, -мы́еш, -мы́е; -мы́ты; зак., што.
1. Ачысціць, мыючы, абліваючы, палошчачы.
П. рану.
П. страўнік (спец.). П. мазгі каму-н. (перан.).
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра вадкасць: струменем, напорам прарабіць адтуліну, паглыбленне ў чым-н.
Вада прамыла дамбу.
3. Ачысціць (вадкасць) ад прымесей або, раствараючы і ўзбоўтваючы, аддзяліць лёгкія часцінкі ад цяжкіх (спец.).
П. залаты пясок.
4. Правесці які-н. час, мыючы што-н.
|| незак. прамыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прамыва́нне, -я, н. (да 1—3 знач.) і прамы́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 і 3 знач.).
|| прым. прамыва́льны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.; спец.), прамыўны́, -а́я, -о́е (да 1—3 знач.), прамы́вачны, -ая, -ае і прамы́йны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)