Лю́стра1 ’адшліфаваная паверхня шкла, металу, здольная даваць адбіткі прадметаў, якія знаходзяцца перад ёю’, ’паверхня, плошча чаго-небудзь’ (Нас., Грыг., Гарэц., Бяльк., Касп., Растарг., ТСБМ, Яруш.; маг. КЭС), лю́стро ’тс’ (ТС), лустэрка, люстэрка, люстэрак, лю́страчка, лістэрка (Сл. ПЗБ, Нас., Бяльк., Шат., Касп., Мядзв., Сцяшк.; КЭС, лаг.; капыл. Жыв. сл.). Запазычана з польск. lustro ’тс’, якое з італ. lustro ’бляск, водбліск’ (Слаўскі, 4, 385; Кюнэ, 73; Арашонкава, БЛ, 12, 49). Сюды ж люстрава́цца, люстрава́ць ’блішчэць, адсвечваць’, ’адлюстроўвацца’, люстра́ны ’з бліскучай паверхняй’ > люстраніць (ТСБМ; Васілеўскі, БЛ, 10, 17). Гл. таксама ю́стра, ю́стро.

Лю́стра2 ’падвесны, асвятляльны прыбор з некалькімі крыніцамі святла’ (ТСБМ). З рус. лю́стра ’тс’, якое праз ням. Lüster або непасрэдна з франц. lustre ’тс’ < лац. lustrāre ’асвятляць’ (Фасмер, 2, 546; Крукоўскі, Уплыў, 79).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лю́стра1

(польск. lustro, ад іт. lustro)

1) адшліфаваная паверхня шкла, металу, здольная даваць адбіткі прадметаў, якія знаходзяцца перад ёю, а таксама спецыяльна зроблены прадмет з такой паверхняй;

2) перан. спакойная, гладкая паверхня вады;

3) перан. тое, што з’яўляецца адбіткам якіх-н. з’яў, працэсаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

chandelier [ˌʃændəˈlɪə] n. лю́стра; жырандо́ль

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

панікадзі́ла, -а, мн. -ы, -аў, н.

Люстра або кандэлябр у царкве.

|| прым. панікадзі́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

трумо́, нескл., н.

1. Высокае стаячае люстра.

2. Прасценак паміж вокнамі, звычайна ўпрыгожаны арнаментам (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

люстэ́рка, -а, мн. -і, -аў, н.

1. Тое, што і люстра¹ (у 1 і 2 знач.).

Глядзецца ў л.

Вочы — л. душы.

2. Невялічкае люстра¹ (у 1 знач.).

|| памянш. люстэ́рачка, -а, мн. -і, -аў, н.

|| прым. люстэ́ркавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мутнава́ты, -ая, -ае.

Крыху мутны, не зусім празрысты.

Мутнаватае люстра.

Мутнаватая вада.

|| наз. мутнава́тасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

mirror1 [ˈmɪrə] n. лю́стра, люстэ́рка

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

зе́ркало лю́стра, -ра ср., люстэ́рка, -ка ср.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

увагну́ты, -ая, -ае.

Які мае дугападобную паверхню з угінам унутр; проціл. выпуклы.

Увагнутае люстра.

|| наз. увагну́тасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)