Кі́ста ’гронка (аўса)’ (Сл. паўн.-зах.). Зваротнае ўтварэнне ад кісць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кі́стачка ’вонкавая выпукласць храпіча дыхальнага горла, гарляк’, «адамаў яблык» (Дразд.). Гл. кіста, кісць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кула́к¹, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Кісць рукі з прыгнутымі к далоні пальцамі.
2. перан. Сканцэнтраваныя ў адным месцы ваенныя ўзброеныя сілы для рашаючага ўдару.
Сабраць полк у к.
|| памянш. кулачо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м. (да 1 знач.).
|| прым. кула́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).
К. бой.
◊
Кулачнае права — панаванне насілля, грубай сілы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
cluster [ˈklʌstə] n.
1. гро́нка, кісць, пучо́к
2. гру́па; гурт; ку́па
3. comput. кла́стар
4. : ling. a consonant cluster збег зы́чных
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Кі́стка 1 ’кутас’ (Мат. Маг., Бялвк.). Гл. кістка 2.
◎ Кі́стка 2 ’гронка’ (Сл. Эп.-Шып.). Гл. кіста, кісць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ке́кіліха ’тоўстая жанчына’ (Мат. Маг.). Няясна. Магчыма, да літ. kekė ’кісць, гронка, куча’ з дапамогай экспрэсіўна^ суфікса ‑(л)іха.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зла́кі, ‑аў; адз. злак, ‑а, м.
Сямейства аднадольных, пераважна травяністых, раслін са сцяблом у форме саломіны і з дробнымі кветкамі, сабранымі ў суквецці (колас, мяцёлку або кісць). Хлебныя злакі — пшаніца, кукуруза, ячмень, жыта, авёс, рыс і інш. Кармавыя злакі — цімафееўка, жытняк і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пяцярня́, ‑і, ж.
Разм. Далонь з пальцамі; кісць. Вышэй ад Галадая ўзяўся рукою Жук, над ёю сашчапіліся вузлаватыя Янушкавы пальцы, потым — далонь Срэбнікава, за ёй шырокая Цярэшкава пяцярня. Быкаў. Бацька нязграбна, неяк усёй пяцярнёй, браў ручку і выводзіў: «Михаилъ Мыцкевичъ». С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kiść
ж. гронка;
kiść winogron — гронка вінаграду;
kiść ręki — кісць рукі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Пясць ’кісць рукі’ (ТСБМ, Нас., Стан., Ласт.), сюды ж пясць, пя́стка ’жменя’ (даўг., Сл. ПЗБ; віц., Шн.), укр. пʼясть ’кісць рукі; кулак’, рус. пясть ’кісць рукі’, польск. pięść ’кулак’, чэш. pešt ’тс’, славац. päsť ’тс’, в.-луж. pjasć ’тс’, н.-луж. pěsć ’тс’, палаб. pǫst ’тс’, славен. pẹ̑št ’кулак; прыгаршчы’, серб.-харв. пе̂ст, пе̏ст ’кулак’, балг. пе́стник ’кулак’. Прасл. *pęstь ’кулак; сціснутыя пяць пальцаў рукі’, далей звязваюць з і.-е. *penku̯e ’пяць’ (Сной₂, 508; Фасмер, 3, 424). Роднаснае ст.-в.-ням. fūst ’кулак’, ням. Faust ’тс’, ст.-англ. fyst ’тс’, гл. Траўтман, 218; Шустар-Шэўц, 2, 1072. Сумнеўная сувязь з пядзя (гл.), літ. kùmstė ’кулак’, якую дапускае Брукнер (412); гл. пярэчанні ў Фасмера (там жа), Скока (2, 645). Агляд версій гл. ESJSt, 11, 642.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)