Кука́рда ’бант, складка’ (ТСБМ, Шпіл.). Да какарда. Кантамінацыя з кука 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ку́кіш ’фіга’ (ТСБМ, Нас., Шат., Сл. паўн.-зах., Грыг.). Гл. кука 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Куко́н ’кукса, кульця, абрубак’ (ТС). Да *кукан (а > о пад націскам). Гл. кука 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ку́ксіць ’плакаць, хныкаць’ (Бяльк.). Да кука 3 (гл.). Магчыма, кантамінацыя з кукса 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ку́кішкі: на кукішках ’сагнуўшы ногі ў каленях і трымаючыся на насках (сядзець)’ (ТСБМ). Гл. кука 2 і кукіш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кука́н ’шнурок, на які нанізваецца злоўленая рыба’ (Сцяшк.), ’нізка рыбы’ (Сл. паўн.-зах.). Да кука 1 (гл.), паколькі гэта назва звязана з глушэннем рыбы. Першапачаткова кукан ’нізка глушанай рыбы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кукаве́ркі ’галушкі’ (Жд. 2). Складанае слова. Першая аснова ўзыходзіць да кука 2 (гл.), якая формай нагадвае галушку. Другая аснова не выклікае пэўных асацыяцый. Ці не да вавёркі (гл.)? Магчыма, таксама кантамінацыя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ку́чары ’кучаравыя або завітыя валасы’ (ТСБМ, ТС). Укр. кучери, рус. кучери ’тс’. Параўн. чэш. kučera, славац. kučera ’кудзер’. Супастаўленне з кука (гл.) і лат. kauka ’чуб’ непераканаўчае (параўн. Бернекер, 637; Траўтман, 121).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пераку́чча (пырыку́ччэ) ’праход між загародкамі ў хляве’ (кам., Нар. сл.). Да пера- (ці перад‑) і куча 2 (гл.), якое з прасл. kǫtja ’хата’ (параўн. серб.-харв. kyћa ’дом’, славен. koča ’хаціна’, макед. ку́ка ’дом’, балг. къща і інш. (Лекс. Палесся, 161, 171), параўн. ку́чка ’загарадка (для курэй, качак і інш.)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ку́кла 1 ’звязка начэсанага льну, залом’, звязваецца з кука 2 (гл.). Параўн. серб.-харв. ку̏ка ’крук’ і бел. кукла ’залом’.
Ку́кла 2 ’амяла’ (Жыв. сл.). Гл. кукла 1.
Ку́кла 3 ’род жаночай прычоскі’ (ТСБМ, Шат., Сл. паўн.-зах., Ян., Касп., З нар. сл., КЭС, лаг., Сцяшк.). Гл. кукла 1.
Ку́кла 4 ’сусла’ (ТС). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)