пакракта́ць, ‑кракчу, ‑крэкчаш, ‑крэкча і пакрахта́ць, ‑крахчу, ‑крэхчаш, ‑крэхча; зак.

Крактаць (крахтаць) некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кракта́нне і крахта́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. крактаць, крахтаць, а таксама гукі гэтага дзеяння.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пра́гля ’дрыгва’ (Сцяшк. Сл.). Няясна. Магчыма, з * крагай. *крагля < крактаць (гл.). Параўн. крактавніне, кракивіца ’дрыгва’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

закракта́ць, ‑кракчу, ‑крэкчаш, ‑крэкча і закрахта́ць, ‑крахчу, ‑крэхчаш, ‑крэхча; зак.

Пачаць крактаць, крахтаць. // Крактануць, пракрахтаць. [Партызан] сумысле закрактаў з натугай і сказаў задаволена: — От кабан! Пудоў на сем! Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кру́мкаць, ‑ае; незак.

1. Утвараць гукі, падобныя на «крум-крум» (пра крумкачоў). Трывожна крумкаў на сасонцы крумкач, махаючы крылом. Вялюгін.

2. Абл. Крактаць, квакаць (пра жаб). Крумкалі жабы ў кар’ерах, запоўненых вельмі дарагой тут вадой. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пакрэ́ктваць і пакрэ́хтваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Крактаць (крахтаць) зрэдку, час ад часу. — От дзе рай, браткі мае! а-а-х, як добра! — выгукваў і пакрэктваў ад задавальнення Пракоп, грэючыся на [палку] і неміласэрна хвошчучы сябе мяккім венікам. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Крэкта́ць 1 ’пра жаб’ (ДАБМ). Гл. крактаць. Параўн. Лаўчутэ, Балтизмы, 143.

◎ Крэкта́ць 2 ’гусцець’. Разглядаецца як балтызм. Параўн. літ. krekti ’тс’ (Грынавецкене і інш., LKK, 16, 180; Лаўчутэ, Балтизмы, 143).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Крактаві́нне 1 ’дрыгва’ (Сцяшк. Сл.). Гл. кракавіца. Магчыма, да ўкр. крап ’куст, зараснік’. Форма кратавінне пад уплывам крактавінне ’жабурынне’.

◎ Крактаві́нне 2 ’жабурынне’ (Янк. III, Янук., Сл. паўн.-зах.). Параўн. кракавіна, кракацінне ’тс’ (гл.). Відаць, кантамінаваныя формы ад крактавіннеі і кракавіца і квактанне ’жабурынне’ (гл.). Гл. таксама крактаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Куміна́ ’вір каля берага, дзе вада заварочвае ў напрамку, супрацьлеглым цячэнню’ (Яшк.). Няясна. Гіпатэтычна можна дапусціць, што першасным значэннем куміна было ’балота’. Тады да кумкаць (гл.), кумаць (польск. kumać) ’выдаваць гукі кум‑кум (пра жаб)’. Параўн. крактаць, ’выдаваць гукі крэ‑крэ (пра жаб)’ і кратавінне ’дрыгва’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

moan

[moʊn]

1.

n.

1) стогн -у m.

2) нарака́ньне, кракта́ньне, крахта́ньне n.

2.

v.i.

1) стагна́ць

2) нарака́ць; кракта́ць

3) гарава́ць, мо́цна смуткава́ць, жальбава́ць, лямантава́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)