ка́ры

(цюрк. kara)

1) карычневы (пра колер вачэй);

2) уст. буры, вараны (пра масць каня).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Ка́ры 1 ’воз, вялікія калёсы для перавозкі грузаў’ (ТСБМ, Касп., Сл. паўн.-зах., Шатал., КЭС, лаг; Сцяшк., Некр., Сцяшк. МГ, Кліх, З нар. сл.), ’кароткія сані для перавозкі бярвенняў’ (ТСБМ, Янк. Мат., Нар. сл., Жыв. сл., Бяльк., Шатал., КЭС, лаг.). Відавочна, з лацінскай крыніцы (лац. carro ’воз’), але час і напрамак запазычання няясны. Форма Pluralia tantum, магчыма, па аналогіі з калёсы (гл.). Тады кары як назва калёсаў першасная.

Ка́ры 2 ’чорны, цёмны (аб вачах)’, як і ўкр. карий, рус. карий ’тс’, запазычанне з тур. kara ’чорны, цёмны’ (Бернекер, 488, Слаўскі, 2, 91).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

жаўтава́та-ка́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. жаўтава́та-ка́ры жаўтава́та-ка́рая жаўтава́та-ка́рае жаўтава́та-ка́рыя
Р. жаўтава́та-ка́рага жаўтава́та-ка́рай
жаўтава́та-ка́рае		 жаўтава́та-ка́рага жаўтава́та-ка́рых
Д. жаўтава́та-ка́раму жаўтава́та-ка́рай жаўтава́та-ка́раму жаўтава́та-ка́рым
В. жаўтава́та-ка́ры (неадуш.)
жаўтава́та-ка́рага (адуш.)		 жаўтава́та-ка́рую жаўтава́та-ка́рае жаўтава́та-ка́рыя (неадуш.)
жаўтава́та-ка́рых (адуш.)
Т. жаўтава́та-ка́рым жаўтава́та-ка́рай
жаўтава́та-ка́раю		 жаўтава́та-ка́рым жаўтава́та-ка́рымі
М. жаўтава́та-ка́рым жаўтава́та-ка́рай жаўтава́та-ка́рым жаўтава́та-ка́рых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

цёмна-ка́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. цёмна-ка́ры цёмна-ка́рая цёмна-ка́рае цёмна-ка́рыя
Р. цёмна-ка́рага цёмна-ка́рай
цёмна-ка́рае		 цёмна-ка́рага цёмна-ка́рых
Д. цёмна-ка́раму цёмна-ка́рай цёмна-ка́раму цёмна-ка́рым
В. цёмна-ка́ры (неадуш.)
цёмна-ка́рага (адуш.)		 цёмна-ка́рую цёмна-ка́рае цёмна-ка́рыя (неадуш.)
цёмна-ка́рых (адуш.)
Т. цёмна-ка́рым цёмна-ка́рай
цёмна-ка́раю		 цёмна-ка́рым цёмна-ка́рымі
М. цёмна-ка́рым цёмна-ка́рай цёмна-ка́рым цёмна-ка́рых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

све́тла-ка́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. све́тла-ка́ры све́тла-ка́рая све́тла-ка́рае све́тла-ка́рыя
Р. све́тла-ка́рага све́тла-ка́рай
све́тла-ка́рае		 све́тла-ка́рага све́тла-ка́рых
Д. све́тла-ка́раму све́тла-ка́рай све́тла-ка́раму све́тла-ка́рым
В. све́тла-ка́ры (неадуш.)
све́тла-ка́рага (адуш.)		 све́тла-ка́рую све́тла-ка́рае све́тла-ка́рыя (неадуш.)
све́тла-ка́рых (адуш.)
Т. све́тла-ка́рым све́тла-ка́рай
све́тла-ка́раю		 све́тла-ка́рым све́тла-ка́рымі
М. све́тла-ка́рым све́тла-ка́рай све́тла-ка́рым све́тла-ка́рых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

све́тла-ка́ры све́тло-ка́рий

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Кары Нэнсі

т. 18, кн. 1, с. 403

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Газы зямной кары 3/292

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Вагальныя рухі зямной кары, гл. Рухі зямной кары

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Векавыя ваганні зямной кары, гл. Рухі зямной кары

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)