адкаламу́ціць

‘ускаламуціць, замуціць што-небудзь; унесці неспакой, беспарадак у што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. адкаламу́чу адкаламу́цім
2-я ас. адкаламу́ціш адкаламу́ціце
3-я ас. адкаламу́ціць адкаламу́цяць
Прошлы час
м. адкаламу́ціў адкаламу́цілі
ж. адкаламу́ціла
н. адкаламу́ціла
Загадны лад
2-я ас. адкаламу́ць адкаламу́цьце
Дзеепрыслоўе
прош. час адкаламу́ціўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Пагню́сіць ’зрабіць нягодным, сапсаваць (Сцяшк.), ’замуціць (воду)’ (Дзімітр., Шн., навагр.). Гл. гнусны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

заму́чаны 1, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад замучыць.

заму́чаны 2, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад замуціць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Wässerchen

n

kein ~ trüben können*разм. і вады́ не заму́ціць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

взмути́ть сов.

1. ускаламу́ціць, скаламу́ціць, замуці́ць, змуці́ць;

2. перен. (встревожить, взволновать) прост. устрыво́жыць, усхвалява́ць, збянтэ́жыць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зняве́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., каго-што.

Пазбавіць веры ў каго‑, што‑н., пераконанасці у чым‑н.; расчараваць. Гэту плётку, нібы казку, Сам Забела хітра сплёў. Люд зняверыць? — Калі ласка! Замуціць ваду? — Гатоў! Бялевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

памуці́ць, ‑мучу, ‑муціш, ‑муціць; зак., што.

1. Зрабіць мутным, пазбавіць празрыстасці; замуціць. З возера вылезла нейкае дзіва, возера ўсё ў адзін міг памуціла. Дубоўка.

2. перан. Пазбавіць яснасці, затуманіць (пра свядомасць, розум і пад.). Гэты ўдушлівы гар на момант памуціў свядомасць... Грамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

zmącić

зак.

1. замуціць; скаламуціць;

zmącić wodę — замуціць ваду;

2. перан. усхваляваць; патрывожыць;

zmącić sen — патрывожыць сон;

zmącić spokój — парушыць спакой;

zmącić rozum — азмрочыць розум

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

zamącić

зак.

1. замуціць; закаламуціць; ускаламуціць;

zamącić wodę — замуціць ваду;

2. перан. парушыць; азмрочыць;

zamącić spokój — парушыць спакой;

zamącić nastrój — азмрочыць настрой;

zamącić komu głowę — затлуміць каму галаву

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Скалану́ць ‘страсянуць; паварушыць’, ‘перамяшаць’ (ТСБМ, Касп., Гарэц., Яруш., Чач., Шн.), ‘страсянуць’ (навагр., Сл. ПЗБ; Сержп. Прымхі), скалану́цца ‘ўздрыгнуць, задрыжаць’ (Байк. і Некр., Шат.), скалатну́ць ‘патрасці’ (ТСБМ, Варл.). Ад скалатнуць, дзеяслова аднакратнага дзеяння, да калаціць (гл.) з спрашчэннем групы зычных. Няма падстаў скалану́ць ‘скаламуціць, замуціць (ваду)’ выводзіць з літ. skalinât, skaluõt ‘паласкаць бялізну’, як сцвярджае Лаўчутэ (Балтизмы, 72), таму што іх семантыка поўнасцю адпавядае асноўным значэнням дзеяслова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)