закла́дванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. закладваць — закласці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазаклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны і пазакла́дваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Закласці, змясціць куды-н. усё, многае.

П. бялізну ў пральную машыну.

2. Адзначыць закладкамі патрэбныя старонкі ў кнізе.

3. Закласці чым-н. усю паверхню прадмета.

П. сталы кнігамі.

4. Закрыць, загарадзіць чым-н. усё, многае.

П. аконныя праёмы цэглай.

5. Зрабіць аснову, пачаць будаўніцтва чаго-н.

П. фундаменты дамоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

закла́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

1. гл. закласці, залажыць.

2. Палоска паперы або стужка, якая ўкладаецца ў кнігу, каб адзначыць патрэбную старонку.

Кніга з закладкай.

|| прым. закла́дачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

залажы́ць, -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны; зак., што.

Тое, што і закласці.

|| незак. заклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і закла́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. заклада́нне, -я, н., закла́дванне, -я, н. і закла́дка, -і, ДМ -дцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шы́хта, -ы, ДМ -хце, шыхт, ж. (спец.).

Сумесь матэрыялаў (руда, флюсы, кокс, вугаль і інш.), узятых у пэўнай прапорцыі, якую загружаюць у плавільныя печы для перапрацоўкі.

Закласці шыхту спецыяльнай сталі.

|| прым. шы́хтавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падму́рак, -рка, мн. -ркі, -ркаў, м.

1. Каменная ці цагляная кладка пад чым-н., фундамент.

П. хаты.

Закласці п.

2. перан. База, апора, аснова (кніжн.).

Эканоміка — п. жыцця грамадства.

|| прым. падму́ркавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аснава́ць, -ную́, -нуе́ш, -нуе́; -нуём, -нуяце́, -ную́ць; -ну́й; -нава́ны; зак., што.

1. Зрабіць аснову тканіны.

2. Закласці, паставіць, пачаць будаваць што-н.

А. хату.

3. перан. Тое, што і заснаваць¹ (у 2 знач.).

|| незак. асно́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каўне́р, ‑няра, м.

Верхняя, часцей прышыўная частка адзення, якая прылягае да шыі. Вышыты каўнер. Каракулевы каўнер. Паставіць каўнер. □ Шэрае летняе паліто .. [Зараніка] стала плямістым, капялюш намок, і з абвіслых палёў сцякала за каўнер вада. Хадкевіч. Каўнер ціснуў горла, замінаў гаварыць. Мележ.

•••

Браць (узяць) за каўнер гл. браць.

За каўнер не капае гл. капаць.

Закласці за каўнер гл. закласці.

[Ням. Kolner.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазамуро́ўваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Закласці муроўкай усё, многае.

П. праёмы ў сценах.

2. каго-што. Змясціць усё, многае або ўсіх, многіх у памяшканні, тайніку, наглуха закладзеным муроўкай.

3. перан., што. Пакрыць снегам, лёдам усё, многае (разм.).

Мароз пазамуроўваў рэкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кампо́ст, ‑у, М ‑сце, м.

Арганічнае ўгнаенне, якое атрымліваецца ад змешвання з зямлёй або торфам розных адходаў расліннага, жывёльнага або мінеральнага паходжання. Тарфяны кампост. Закласці гнаявы кампост.

[Англ. compost.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)