халдзе́і, ‑яў; адз. халдзей, ‑я, м.; халдзейка, ‑і, ДМ ‑дзейцы; мн. халдзейкі, ‑дзеек; ж.

Семіцкае племя, якое ў 2‑м тысячагоддзі да н. э. жыло на ўзбярэжжы Персідскага заліва і ўтварыла Новававілонскую дзяржаву.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тытантэ́рый

(ад тытан + -тэрый)

буйное няпарнакапытнае млекакормячае 3 групы брантатэрыяў, якое жыло ў палеагене.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

археаме́рыкс

(ад археа- + гр. meryks = алень)

старажытнае жвачнае ростам з ягня, якое жыло ў эацэнавую эпоху.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дзі́рачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Памянш. да дзірка (у 1 знач.); невялікая дзірка. Тысячы шчылінак і дзірачак загараліся на сонцы, і ўсё гумно налівалася бліскучымі патокамі святла, зіхцела, жыло і ззяла ў залатых праменнях. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўнакро́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Які вылучаецца паўнакроўнасцю (у 1 знач.), хворы ад лішку крыві.

2. Здаровы. Мельнік быў паўнакроўны мужчына гадоў сарака пяці. Гамолка. // перан. Насычаны, змястоўны, багаты на ўражанні, падзеі і пад. Усё вакол жыло паўнакроўным, шчаслівым жыццём. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сейму́рыя

(н.-лац. seymouria, ад Seymour = назва горада ў ЗША)

вымерлае земнаводнае падкласа батрахазаўраў, якое жыло ў канцы палеазою.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГАВАЛЯ́НЕ, стадаране,

сярэдневяковае племя палабскіх славян, якое жыло ўздоўж р. Гавола (ням. Гафель), прытока Лабы (Эльбы). Уваходзілі ў плем. саюз люцічаў. Пра гісторыю гавалян гл. ў арт. Брандэнбург.

т. 4, с. 415

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

фе́нікс, ‑а, м.

1. Міфалагічная казачная птушка, якая валодала здольнасцю пры набліжэнні смерці згараць, а потым зноў узнікаць з попелу. // Сімвал вечнага абнаўлення. А юнацтва ізноў, нібы фенікс вясёлкавы адраджалася з попелу і жыло, і цвіло. Дудар.

2. Кніжн. уст. Аб кім‑, чым‑н. выключным, незвычайным.

[Грэч. phoinix.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГО́ЛЯДЗЬ,

балцкае племя, якое жыло ў бас. р. Протва (правы прыток р. Масква) паміж вяцічамі і крывічамі. Упамінаецца ў рус. летапісах 11—12 ст. Большасць голядзі ў 12 ст. асімілявана славянамі.

т. 5, с. 329

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

іхтыястэ́га

(ад іхтыя- + гр. stege = страха)

вымерлае земнаводнае падкласа лабірынтадонтаў, якое захоўвала яшчэ прыметы рыб; жыло ў сярэдзіне палеазою — пачатку мезазою.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)