мязга́, ‑і, ж.
1. Мяккая частка дрэва паміж карой і драўнінай.
2. Маса, якая ўтвараецца пасля таўчэння, расцірання чаго‑н.; жамерыны. Бульбяная мязга.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
makuch, ~u
м. макуха, жамерыны
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Жом ’жамерыны’ (дзятл., Сл. паўн.-зах.). Рус. жом ’жамерыны; прас для выціскання’, укр. жом ’жамерыны’. Усх.-слав. бязафіксны наз. ад дзеяслова жаць 2 (гл.): *жьмъ. Фасмер, 2, 61; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 295–296.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
обжи́мки жаме́рыны, -рынаў ед. нет; (жмыхи) маку́ха, -хі ж., мн. нет;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́жимки мн. жаме́рыны, -рынаў ед. нет; (жмыхи) маку́ха, -хі ж., мн. нет.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
о́тжимки мн. жаме́рыны, -рын ед. нет; (жмыхи) маку́ха, -хі ж., мн. нет;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Жамяра́ 1 ’шалупінне’ (Касп.), ’жамерыны’ (полац., Нар. сл., 76, 198), ’адходы ад воску’ (ашмян., З нар. сл., 208), ажаме́ры ’жамерыны’ (полац., Нар. сл., 76, 195), жамяру́ха (ашмян.) жэмухі ’адходы ад воску’ (рагач., З нар. сл., 208). Рус. калін., пск. жемёра, жемера́, жимера́, ’жамерыны’, ’адходы ад воску’, ’гушча ад кофе, чаю, квасу’, кур. жемери́ха ’жамерыны.’ Суфікс ‑ер‑а, ‑ʼар‑а мае, відаць, як і ‑ар‑а (Сцяц., Бел. нар. сл., 202), зборнае значэнне. Корань жем‑, жьм‑ прадстаўлены ў жаць 2 і шэрагу іншых слоў (гл. жмаць). Першаснае значэнне ’адходы пры выцісканні’, як жаме́рыны (гл.).
Жамяра́ 2 ’драбяза (пра дзяцей)’ (вілейс., Жыв. сл., 78, 94). Рус. уладз. жемера́, жимера́ ’непаседа’. У выніку пераасэнсавання жамяра́ 1 (гл.): ’дробныя рэчыўныя адходы’ > ’драбяза наогул’ > ’дробныя дзеці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кліне́ц ’клінападобныя жамерыны з канаплянага семя пасля выціскання алею’ (Нас.). Гл. клін©.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мезга́
1. лес. мязга́, -гі́ ж.;
2. (кашицеобразная масса) мязга́, -гі́ ж.; (выжимки) жаме́рыны, -наў ед. нет.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Клі́нне 1 ’жамерыны з ільнянога семя пасля выціскання алею’ (Нар. сл., Жыв. сл.). Гл. клінцы.
Клі́нне 2 ’трохвугольная ўстаўка ў сукенку’ (Ян.). Гл. клін 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)