узя́ць, вазьму́, во́зьмеш, во́зьме; узя́ў, узяла́, -ло́; вазьмі́; узя́ты; зак.
1. гл. браць.
2. каго (што). Арыштаваць (разм.).
3. Ужыв. ў спалучэнні са злучнікамі «ды» і «дый» або «ды і» і іншым дзеясловам пры абазначэнні нечаканага, раптоўнага дзеяння (разм.).
А я вазьму ды (дый) скажу.
Узяў ды і кінуў усё тут.
У. і (ды, дый) паехаць.
4. Загадны лад і інфінітыў, звычайна ў спалучэнні з «хоць», «хоць бы», ужыв. пры прапанове звярнуць на што-н. увагу (разм.).
Вазьміце (або ўзяць) хоць бы гэты выпадак.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
купі́ла, -а, н. (разм.).
Грашовыя сродкі.
Купіў бы, ды купіла няма.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дра́ла, у знач. вык. (разм.).
Уцякаць, кідацца наўцёкі.
Дзеці ўрассыпную ды д.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
памо́ўчваць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).
Маўчаць, ухіляючыся ад размоў.
Сядзі ды памоўчвай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дзёру, у знач. вык. (разм.).
Тое, што і драла.
Яму што, схапіў ды д.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
бакава́я, -о́й.
У выразе: на бакавую (разм.) — легчы (лажыцца) спаць.
Пад’еў ды на бакавую.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
deejay [ˈdi:dzeɪ] n. infml ды-джэ́й
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
жах², гукаперайм.
Ужыв. для абазначэння шорхання, удару і пад.
На дварэ чулася жах ды жах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ляп, выкл., у знач. вык. (разм.).
Ужыв. паводле знач. дзеяслова ляпнуць.
Падбег — ды ляп па спіне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
каза́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., ка́жацца; незак.
Гаварыцца, расказвацца.
Скора казка кажацца, ды не скора справа робіцца (прыказка).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)