Калючы куст або дрэва сямейства ружакветных, а таксама дробныя чорна-сінія, з шызым налётам плады гэтай расліны, якія маюць даўкі смак.
|| прым.цярно́вы, -ая, -ае.
Ц. куст.
◊
Цярновы вянок — сімвал мучэння, пакут (калючы цярновы вянок быў надзеты на Ісуса Хрыста перад распяццем на крыжы).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
айва́, ‑ы, ж.
1. Паўднёвае пладовае дрэва сямейства ружакветных.
2. Плод гэтага дрэва, падобны на яблык і грушу, цвёрды, даўкі на смак. /узнач.зб.Варэнне з айвы.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
cierpki
даўкі; кіслы;
~e słowa — жорсткія словы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
herb
a
1) да́ўкі, аско́місты
2) суро́вы, жо́рсткі, го́ркі
3) аскеты́чны
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
acerbic
[əˈsɜ:rbɪk]
adj.
1) кі́слы, да́ўкі
an acerbic substance — кі́слае рэ́чыва
2) Figur. рэ́зкі, зье́длівы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
са́дкі1, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які дае хуткі асадак. Садкі памол папяровай масы.
са́дкі2, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які глыбока асядае ў вадзе (аб параходах, караблях). Вялікія караблі вельмі садкія.
са́дкі3, ‑ая, ‑ае.
Рэзкі на смак, даўкі. Садкае віно.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Плы́ўка ’павольна, мякка’ (Сцяшк. МГ). Беларускае. Да аддзеяслоўнага прыметніка ⁺плыўкі з суф. ‑к‑ са значэннем ’схільны да дзеяння, названага ўтваральным дзеясловам’ (гл. плыць) — як грузкі, даўкі, мылкі, плаўкі і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пі́кра ’прыкра’ (воран., Сл. ПЗБ) мае адпаведнік у славен. мове: piker ’востры, едкі, з’едлівы, пераборлівы, даўкі, горкі’, pikrn ’тс’, pikrost ’гарката, рэзкасць, строгасць, пераборлівасць, з’едлівасць’. У іншых формах прысутнічае ўстаўное прыкры ’непрыемны, рэзкі, варты жалю’, укр.прикрий ’непрыемны; стромы; моцны; рэзкі (пра колер)’, рус.зах., сіб.прыкрый ’даўкі’, ’цяжкі, недаступны’, польск.przykry ’стромы’, ’непрыемны. агідны’, чэш.prtkry ’рэзкі, агідны, грубы’, славац.prikry ’стромы’, ’суровы, строгі’, ’востры, рэзкі’, ’агідны’, ’прыкры’. Паводле Фасмера (3, 364). існуючыя збліжэнні і суаднясенні недакладныя. Аднак Махэк₂ (493) выводзіць дія іх прасл.*priкгь > прыкры (гл.)? якое супастаўляе са ст.-грэч.πικρός востры, з’едлівы, даўкі, балючы’ і з літ.piktas ’злы’ (Голуб-Копечны, 301; Бязлай, 3, 36). Голуб-Ліер (402) мяркуюць, што прасл.*priЬʼь з’явілася ў выніку перастаноўкі з *pikr‑. Спой (442) рэканструюе прасл.*рікгь з першасным значэннем ’вастрыё, укол’ (< *pikali ’калоць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Са́дкі ’рэзкі на смак, даўкі’ (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр.), ’тая, якая збягаецца (аб тканіне)’ (Нас.), са́дкасць ’рэзкасць, даўкасць’ (Нас., Байк. і Некр.). Рус.са́дкий ’аб тканіне — якая збягаецца’. Да садзіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
tart3[tɑ:t]adj.
1. це́рпкі, да́ўкі (пра фрукты, ягады і да т.п.)
2. з’е́длівы, рэ́зкі, калю́чы (пра заўвагі);
tart words шпі́лькі
tart up[ˌtɑ:tˈʌp]phr. v.: tart oneself upinfml расфуфы́рвацца, прыхаро́швацца
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)