1. Доўгі рад, чарада жывёл, птушак, машын і пад., якія рухаюцца адзін за адным.
Жураўліны ц.
Ц. вагонаў.
2. Запрэжка, у якой коні (валы і пад.) ідуць гужам або парамі адзін за адным.
|| прым.цугавы́, -а́я, -о́е.
Цугавая запрэжка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
in tandem
цу́гам, гу́жам, у тандэ́ме
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
file4[faɪl]v.
1. рэгістрава́ць, падшыва́ць (паперы, дакументы)
2. ісці́ адзі́н за адны́м/гу́жам
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
file3[faɪl]n. рад, шарэ́нга, кало́на (людзей)
♦
in single file адзі́н за адны́м, адзі́н за другі́м, гу́жам
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
single file
адзін за адны́м
in single file — гу́жам, цу́гам (ісьці́)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
цуг, ‑а, м.
1. Доўгі рад, чарада жывёл, птушак, машын і пад., якія рухаюцца адна за адной. За цугам жураўліным Бягуць вятры наўсцяж.Калачынскі.Зусім блізка, амаль побач, пыхкаючы, працягнуў паравоз цуг вагонаў.П. Ткачоў.
2. Запрэжка, у якой коні (быкі і пад.) ідуць гужам або парамі адзін за адным.
[Ням. Zug.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Наўсцяж ’на працягу, на ўсёй працягласці’ (Нас.), ’цугам; кругам, суцэльнай паласой, сцяной, кальцом’ (Гарэц.), ’адзін за адным, гужам, цугам (пра коней)’ (Мал.), ’адзін за адным, выцягнуўшыся (пра бег коней)’ (Янк. 2), ’насцеж’ (Сл. ПЗБ), укр.навстяж, навстіж ’тс’. Гл. усцяж ’удоўж, на працягу’; значэнне ’насцеж’ узнікла ў выніку збліжэння блізкіх па гучанню слоў (Шуба, Прыслоўе, 116), параўн. наўсцеж ’насцеж’ (Ян., ТС), гл. насцеж.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тандэ́м ’размяшчэнне адно за другім’, ’двухмесны веласіпед’ (ТСБМ). Праз польск.tandem ’двухколавы вазок, запрэжаны цугам, адзін за адным, коньмі’, ’веласіпед з двума сядзеннямі’, з англ.tandem ’размяшчэнне гужам, адно за адным; веласіпед для дзвюх асоб, якія сядзяць адна за адной’ < лац.tandem < *tamdem ’урэшце, урэшце рэшт’, што трансфармавалася ў значэнне ’ў даўжыню’, ’у працяг’, г. зн. ’адзін за адным’ (Сной₂, 750).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
цу́гам, прысл.
1.Гужам, наўсцяж, адзін за адным. Група прабіралася цугам па глухой.. сцяжынцы.Лынькоў.
2. Запрэжкай у дзве або тры пары коней, якія ідуць адна за адной. [Цапок:] — Гэту машыну.. купілі мы ў далёкім трыццаць першым годзе.. Везлі яе на дваццаці чатырох конях. Цугам.Ракітны.
3.Разм. Следам; адзін за адным. Аднакурснікі хадзілі і ездзілі са мною ўсюды цугам.Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
верени́цаж. чарада́, -ды́ж., гуж, род. гу́жа м.; (о птицах) ключ, род. ключа́м.;
верени́ца мы́слей чарада́ ду́мак;
идти́ верени́цей ісці́гу́жам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)