грашы́ць
1.
2. греши́ть, погреша́ть, согреша́ть;
◊ няма́ чаго́ бо́гу г. —
хто спіць, той не грэ́шыць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
грашы́ць
1.
2. греши́ть, погреша́ть, согреша́ть;
◊ няма́ чаго́ бо́гу г. —
хто спіць, той не грэ́шыць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Sequitur superbos ultor a tergo deus
Услед за ганарыстым ідзе помста Божая.
Вслед за надменным идёт месть Божья.
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Cum lupus addiscit psalmos, desiderat agnos
Нават калі воўк вывучыў псалом, ён усё роўна прагне ягнят.
Даже если волк выучит псалом, он всё равно жаждет ягнят.
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
прыма́ць
◊ п. бой — принима́ть бой;
п. на сябе́ — (што) принима́ть на себя́ (что);
п. (блі́зка) да сэ́рца — принима́ть (бли́зко) к се́рдцу;
п. на ве́ру — принима́ть на ве́ру;
п. грэх на душу́ — принима́ть
п. за чы́стую мане́ту — принима́ть за чи́стую моне́ту;
душа́ не ~ма́е — душа́ не принима́ет;
п. да ве́дама — принима́ть к све́дению;
што ха́та ма́е, усі́м ~ма́е —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пра́вда
◊
ве́рой и пра́вдой (служи́ть) ве́рай і пра́ўдай (служы́ць);
все́ми пра́вдами и непра́вдами усі́мі пра́ўдамі і няпра́ўдамі;
смотре́ть пра́вде в глаза́ глядзе́ць пра́ўдзе ў во́чы;
по пра́вде говоря́ (сказа́ть) па пра́ўдзе ка́жучы (сказа́ць);
пра́вда-ма́тка пра́ўда-ма́тка;
пра́вду-ма́тку ре́зать пра́ўду-ма́тку рэ́заць;
что пра́вда, то пра́вда што пра́ўда, то пра́ўда;
пра́вду иска́ть пра́ўды шука́ць;
чи́стая пра́вда чы́стая пра́ўда;
ва́ша пра́вда ва́ша пра́ўда;
доби́ться пра́вды дайсці́ (дабі́цца) пра́ўды;
в нога́х пра́вды нет
пра́вда глаза́ ко́лет
что пра́вда, то не
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пра́ўда
◊ служы́ць ве́рай і пра́ўдай — служи́ть ве́рой и пра́вдой;
чы́стая (шчы́рая) пра́ўда — чи́стая пра́вда;
дайсці́ ~ды — доби́ться пра́вды;
пра́ўду (па ~дзе) ка́жучы — пра́вду (по пра́вде) говоря́;
што пра́ўда, то пра́ўда — что пра́вда, то пра́вда;
глядзе́ць ~дзе ў во́чы — смотре́ть (гляде́ть) пра́вде в глаза́;
(усі́мі) ~дамі і няпра́ўдамі — (все́ми) пра́вдами и непра́вдами;
рэ́заць ~ду (у во́чы) — ре́зать пра́вду (в глаза́);
і то пра́ўда — и то пра́вда;
у нага́х ~ды няма́ —
пра́ўда во́чы ко́ле —
што пра́ўда, то не грэх —
хлеб-соль еш, а пра́ўду рэж —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
смех (
◊ гамеры́чны с. — гомери́ческий смех;
адзі́н с. — смех да и то́лько;
уміра́ць са сме́ху — умира́ть со́ смеху (от сме́ха);
без сме́ху — кро́ме шу́ток, без сме́ху;
дзе́ля сме́ху — сме́ха ра́ди;
зайсці́ся ад (са) сме́ху — покати́ться (умере́ть) со́ смеху;
ку́рам на с. — ку́рам на́ смех;
ло́пнуць са сме́ху — ло́пнуть от сме́ха;
не да сме́ху — не до сме́ху, не до шу́ток;
падня́ць на с. — подня́ть на́ смех;
с. ды і го́дзе — смех да и то́лько;
сме́ху ва́рта —
сме́ху нарабі́ць — насмеши́ть;
не на с. — серьёзно, не в шу́тку;
с. сказа́ць — смешно́ сказа́ть;
як на с. — как на смех;
падарва́ць жыво́т (жываты́) са сме́ху — надорва́ть живо́т (животы́) со́ смеху;
вы́ставіць на с. — подня́ть на́ смех;
пусты́ (дурны́) с. — глу́пый (дурно́й) смех;
пае́хаць са сме́ху — покати́ться со́ смеху;
кла́сціся са сме́ху — пока́тываться со́ смеху;
кача́цца са сме́ху — ката́ться со́ смеху;
і с. і грэх —
паспе́х людзя́м на с. —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
душа́
глубоко́ запа́сть в душу глыбо́ка запа́сці ў душу́;
ще́драя душа́ шчо́драя душа́;
рабо́тать с душо́й працава́ць з душо́й;
на́ душу населе́ния на душу́ насе́льніцтва;
◊
от всей души́ ад усёй (ад шчы́рай) душы́;
отвести́ ду́шу адве́сці душу́;
вы́мотать всю ду́шу вы́матаць усе́ духі́;
душа́ не на ме́сте душа́ не на ме́сцы;
мёртвая душа́ мёртвая душа́;
стоя́ть над душо́й стая́ць над душо́й;
ему́ не по душе́ э́то яму́ гэ́та не даспадо́бы;
души не ча́ять (в ком) душы́ не чуць (у кім);
ско́лько душе́ уго́дно ко́лькі хо́чаш, ко́лькі душа́ хо́ча (жада́е);
душа́ нараспа́шку душа́ наро́схрыст, шчы́рая душа́;
по душа́м шчы́ра, адкры́та;
за ми́лую ду́шу з ахво́тай;
все́ми си́лами души́ усі́мі сі́ламі душы́;
жить душа́ в ду́шу жыць душа́ ў душу́;
душа́-челове́к душа́-чалаве́к;
прода́жная душа́ прада́жная душа́;
отда́ть бо́гу ду́шу адда́ць бо́гу душу́, душо́й загаве́ць;
криви́ть душой крыві́ць душо́ю;
всей душо́й усёй душо́й;
душа́ не принима́ет душа́ не прыма́е;
с души́ воро́тит з душы́ ве́рне;
душо́й и те́лом душо́й і це́лам;
загляну́ть в ду́шу у душу́ загляну́ць;
влезть в ду́шу у душу́ зале́зці;
до глубины́ души да глыбіні́ душы́;
душа́ ушла́ в пя́тки душа́ ў пя́ты пайшла́; аж душа́ зайшла́ся;
не име́ть ни копе́йки за душо́й не мець капе́йкі за душо́й;
ничего́ за душо́й нет нічо́га за душо́й няма́;
брать (взять)
вложи́ть ду́шу во что́-л. улажы́ць душу́ ў што-не́будзь;
душа́ не лежи́т к кому́-, чему́-л. душа́ не ляжы́ць (не го́рнецца) да каго́-, чаго́-не́будзь.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бог
1. (Бог)
2.
◊ артыле́рыя — б. вайны́ — артилле́рия — бог войны́;
бо́гам прашу́ — ра́ди бо́га;
б. дасць — бог даст;
дзя́куй бо́гу — сла́ва бо́гу;
напрамі́лы бог — христо́м бо́гом, ра́ди бо́га;
Б. Ба́цька — Б. Оте́ц; бо́жья во́ля;
браць на бо́га — брать на бо́га;
б. з ва́мі — бог с ва́ми;
б. ве́дае — бог зна́ет;
б. ве́дае, ці... — ма́ло наде́жды, что...; бог весть;
адда́ць бо́гу душу́ — отда́ть бо́гу ду́шу;
аднаму́ бо́гу вядо́ма — одному́ бо́гу изве́стно;
хвала́ бо́гу — сла́ва бо́гу;
як у бо́га за па́зухай (пляча́мі) — как у Христа́ за па́зухой;
дай бог но́гі — дай бог но́ги;
б. ро́зуму не даў — бог ума́ лиши́л;
памага́й б. — бог в по́мощь;
пабо́йся (пабо́йцеся) бо́га — побо́йся (побо́йтесь) бо́га;
не давядзі́ б. — не приведи́ госпо́дь;
забі́ мяне́ б. — убе́й меня́ бог;
аднаму́ бо́гу (ала́ху, чо́рту і пад.) вядо́ма — одному́ бо́гу (алла́ху, чёрту и т.п.) изве́стно;
няма́ чаго́ бо́гу грашы́ць —
як б. дасць — как бог даст;
узя́ць бо́га за бараду́ — взять (ухвати́ть) бо́га за бо́роду;
бо́гу душо́ю не вінава́т (ві́нен) — как пе́ред бо́гом чист;
не гняві́ бо́га — не гневи́ бо́га;
што бо́га гняві́ць; няма́ чаго́ бо́га гняві́ць — что бо́га гневи́ть; не́чего бо́га гневи́ть;
б. ты мой! — бог ты мой!;
пакры́ўджаны бо́гам — бо́гом оби́женный;
бог адвярну́ўся — (ад каго)
на бо́га спадзява́йся, а сам не здава́йся —
як трыво́га, дык да бо́га —
заста́ў ду́рня бо́гу малі́цца, дык ён і лоб разаб’е́ —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
принима́ть
1. прыма́ць; (брать) браць; (считать) лічы́ць;
принима́ть посы́лку прыма́ць (браць) пасы́лку;
э́тот матро́с принима́л концы́ гэ́ты матро́с прыма́ў (браў) канцы́;
принима́ть иму́щество по а́кту прыма́ць маёмасць па а́кце;
принима́ть диви́зию прыма́ць дыві́зію;
принима́ть на рабо́ту прыма́ць (браць) на рабо́ту;
принима́ть в институ́т прыма́ць у інстыту́т;
принима́ть в игру́ прыма́ць (браць) у гульню́;
принима́ть в свою́ компа́нию прыма́ць у сваю́ кампа́нію;
принима́ть посети́телей прыма́ць наве́двальнікаў;
принима́ть госте́й прыма́ць гасце́й;
принима́ть зако́н прыма́ць зако́н;
принима́ть резолю́цию прыма́ць рэзалю́цыю;
принима́ть сове́ты прыма́ць пара́ды;
принима́ть по́зу прыма́ць по́зу;
принима́ть уча́стие прыма́ць (браць) удзе́л;
принима́ть ва́нну прыма́ць ва́нну;
принима́ть другу́ю ве́ру прыма́ць другу́ю ве́ру;
принима́ть миксту́ру прыма́ць міксту́ру;
принима́ть за пра́вило браць (прыма́ць) за пра́віла;
принима́ть за кого́-л. друго́го лічы́ць (прыма́ць) за каго́-не́будзь і́ншага;
принима́ть за шу́тку лічы́ць (прыма́ць) за жарт;
принима́ть бе́лое за чёрное лічы́ць (прыма́ць) бе́лае за чо́рнае, лічы́ць бе́лае чо́рным;
принима́ть кома́нду
принима́ть сигна́л
принима́ть ребёнка прыма́ць дзіця́;
2. (встречать) сустрака́ць; браць;
принима́ть медве́дя на рога́тину сустрака́ць мядзве́дзя рага́цінай (браць на рага́ціну);
3. (приобретать какой-л. вид, свойство) набыва́ць; (становиться) станаві́цца;
го́род принима́ет наря́дный вид го́рад набыва́е прыго́жы вы́гляд;
спор принима́ет ожесточённый хара́ктер спрэ́чка стано́віцца заўзя́тай;
4. (убирать)
принима́ть оста́тки у́жина прыма́ць (прыбіра́ць, забіра́ць) рэ́шткі вячэ́ры;
◊
принима́ть бой прыма́ць бой;
принима́ть во внима́ние браць (прыма́ць) пад ува́гу;
принима́ть в расчёт браць (прыма́ць) у разлі́к;
принима́ть в штыки́ сустрака́ць у штыкі́;
принима́ть за чи́стую моне́ту лічы́ць (прыма́ць) за чы́стую мане́ту;
принима́ть на себя́ (что) прыма́ць (браць) на сябе́ (што);
принима́ть чью́-л. сто́рону станаві́цца на чый-не́будзь бок;
принима́ть (бли́зко) к се́рдцу прыма́ць (браць) (блі́зка) да сэ́рца;
принима́ть на ве́ру прыма́ць на ве́ру;
принима́ть
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)