віна́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Разм. уст. Вінная бутэлька, пасудзіна для віна. Пракоп дастаў з аднае кішэні вінарку чырвонага. Вітка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ві́нны ​1, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да віна. Вінны пах. // Прызначаны для віна. Вінны склеп. Вінны посуд.

•••

Вінная кіслата гл. кіслата.

Вінная ягада гл. ягада.

Вінны камень гл. камень.

Вінны спірт гл. спірт.

ві́нны ​2, ‑ая, ‑ае; вінен, вінна.

Разм. Тое, што і вінаваты (у 1, 2 і 4 знач.).

•••

Богу душою не вінны — тое, што і богу душою не вінаваты (гл. вінаваты).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вінапо́лька ’вінная крама’ (КТС, Касп.). Рус. винополия ’казённая вінная крама’, тул. винополка, арл. винополь, пск., кур., пенз., арл. винополька ’тс’. Бел. лексема запазычана з рус. винополька, якое з’яўляецца лексічным скарачэннем, узнікшым у выніку намінацыі рус. винная монополия > винополия.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

winowy

вінны;

kwas winowy хім. вінная кіслата

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Вінарка ’бутэлька для віна’ (КТС) утворана ад лексемы віна́рня ’вінны пограб’; ’вінная крама’. Суф. ‑ка той самы, што і ў лексем бутэлька (гл.), мане́рка ’біклага’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

winorośl

ж.

1. вінная лаза

2. бат. вінаград (Vitis L.)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

інжы́р, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Паўднёвае пладовае дрэва сямейства тутавых; фігавае дрэва, смакоўніца.

2. ‑у. Салодкі мясісты плод гэтага дрэва; фіга, смоква, вінная ягада. / у знач. зб. У гэты час старая служанка прынесла віно і драўляную талерку з сушаным інжырам і рознымі яшчэ прысмакамі. Самуйлёнак.

[Перс.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Казённікі ’казённыя боты’ (Мат. Маг.). Аналагічныя ўтварэнні (таксама семантычныя кандэнсатар у рус. мове: пск. казённік ’дзяржаўная вінная крама’, маск. і інш. ’дзяржаўны лес’, вяц. ’сарафан’. Звяртае на сябе ўвагу ўсх. характар гэтага і папярэдняга слова, аднак бачыць тут уплыў рус. мовы нельга.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тона ’адзінка вагі, роўная 1000 кілаграмаў’ (ТСБМ, Сцяшк., Вруб.). З заходнееўрапейскіх моў, дзе ням. Tonne, англ., нідэр. ton ’тс’ < франц. tonne ’тс’, першапачаткова ’вінная бочка’ < гальск. tŭnna ’мех для віна’. (Фасмер, 4, 77; ЕСУМ, 5, 597; Чарных, 2, 520; Голуб-Ліер, 493).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

bottle​1 [ˈbɒtl] n.

1. бутэ́лька, пля́шка;

a wine/beer/milk bottle ві́нная/піўна́я/мало́чная бутэ́лька

2. the bottle infml п’я́нства;

hit the bottle напіва́цца; запі́ць

3. бутэ́лька з малако́м для дзіця́ці

4. BrE, infml сме́ласць, рашу́часць (зрабіць што-н. небяспечнае або непрыемнае)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)