пек, ‑у, м.

Спец. Густое вязкае або цвёрдае рэчыва чорнага колеру, якое застаецца пасля перагонкі дзёгцю або смалы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

размясі́ць, -мяшу́, -ме́сіш, -ме́сіць; -ме́шаны; зак., што.

Перамяшаўшы, размяць (што-н. густое, вязкае).

Р. цеста.

|| незак. разме́шваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разме́шванне, -я, н. і разме́ска, -і, ДМ -ме́сцы, ж.; прым. разме́сачны, -ая, -ае (спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вя́зкі, ‑ая, ‑ае.

Клейкі, ліпкі, цягучы. Вязкі грунт. Вязкае масла. □ Пачынаецца нізіна. Зямля стала вязкай, усюды купіны, .. шмат вываратняў. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кро́каць ’рэдкае, вязкае балота, якое зверху прыкрыта зыбкай карой’ (Яшк., Сцяшк. Сл.). Параўн. кракавінне ’дрыгва’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зама́зка, ‑і, ДМ ‑зцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. замазваць — замазаць (у 2 знач.). Замазка шчылін.

2. Вязкае рэчыва для замазвання шчылін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

улі́пнуць, -ну, -неш, -не; улі́п, -пла; -ні; зак.

1. у што. Папасці ў што-н. ліпкае, вязкае.

2. перан. Трапіць у непрыемнае становішча (разм.).

У. у гісторыю.

3. Добра аблегчы, прыстаць (пра адзенне, абутак; разм.).

Сукенка ўліпла.

|| незак. уліпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вісказі́н

(ад лац. viscosus = клейкі)

вязкае змазачнае масла, якім змазваюць цыліндры паравых машын.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

уляля́шчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; зак., каго-што.

Разм.

1. Расшчодрыўшыся, даць каму‑н. што‑н. у вялікай колькасці. Замест двухсот рублёў чатырыста ўляляшчыў.

2. Управіць у што‑н. вязкае. Уляляшчыць каня ў балота.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пек ’густое вязкае або цвёрдае рэчыва чорнага колеру, якое застаецца пасля перагонкі дзёгцю або смалы’ (ТСБМ). З рус. пек смала, дзёгаць’, якое (у пач. XVIII ст.) з гал. pek ’смала’ (Фасмер, 3, 226).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ЛАМІНА́РНАЕ ЦЯЧЭ́ННЕ,

упарадкаванае цячэнне вадкасці (або газу), пры якім яе рух адбываецца слаямі, паралельнымі напрамку цячэння. Назіраецца ў вязкіх вадкасцях, пры малых скарасцях цячэння, пры абцяканні цел малых памераў. З павелічэннем скорасці ў пэўны момант пераходзіць у неўпарадкаванае турбулентнае цячэнне. Тэарэтычна Л.ц. вывучаюцца з дапамогай ураўненняў Наўе—Стокса. Вязкае Л.ц. вадкасці ў трубе вызначаецца Пуазёйля законам.

т. 9, с. 116

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)