воля

Том: 4, старонка: 169.

img/04/04-169_0960_Воля.jpg

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

во́ля ж.

1. Wílle(n) m -(n)s, -(n);

мець сі́лу во́лі Wíllenskraft besítzen*;

чалаве́к з мо́цнай во́ляй ein wíllensstarker Mensch;

лю́дзі до́брай во́лі Ménschen guten Willens;

праяві́ць до́брую во́лю guten Wíllen zéigen [an den Tag légen];

па до́брай во́лі fréiwillig, aus fréien Stücken;

2. (свабода) Fréiheit f -;

адпусці́ць на во́лю каго-н. j-m die Fréiheit geben*, j-n fréilassen* аддз., j-n auf fréien Fuß sétzen;

даць во́лю рука́м hándgreiflich wérden;

даць во́лю пачу́ццям sich (D) séinen Gefühlen Luft máchen;

даць во́лю сляза́м séinen Tränen fréien Lauf lássen*;

даць по́ўную во́лю дзіця́ці dem Kind séinen Wíllen [séine Fréiheit] lássen*;

зда́цца на во́лю перамо́жцы sich auf Gnáde und Úngnade ergében*;

во́ляю лёсу zúfällig, der Zúfall wóllte es…

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Во́ля 1 (БРС, Бяльк., Юрч., КТС, Шат., КЭС). Рус. во́ля, укр. во́ля, ст.-рус., ст.-слав. волꙗ, польск. wola, ст.-польск. wolá, чэш. vůle, славац. voľa, балг. во́ля, макед. волја, серб.-харв. во̏ља, славен. vólja, в.-луж., н.-луж. wola. Прасл. volʼa. Роднаснае літ. valià ’тс’, лат. vaįa ’сіла, улада’, ст.-ісл. val н. р., ст.-в.-ням. wala ж. р. ’выбар’, н.-в.-ням. Wahl ’тс’, wollen ’хацець’, ст.-інд. váraḥ ’жаданне, выбар’, авест. vāra‑ ’воля, адбор’, кімр. guell ’лепей’ і звязана, такім чынам, чаргаваннем са ст.-слав. велѣти, рус. довлеть, велеть (Траўтман, 348 і наст.; Праабражэнскі, 1, 95; Фасмер, 1, 348; Махэк₂, 704; Шанскі, 1, В, 157 і наст.).

Во́ля 2 ’валляк’ (Гарэц., Яруш., Шат., Юрч., КЭС, Бес., Сцяшк., З нар. сл., Шатал.), во́ле (Нас., Бяльк., Шатал.), во́лье (Янк. Мат., Сержп., Грам. 54), во́ло (Клім.). Гл. валлё.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́ля-Крупіцы́

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Во́ля-Крупіцы́
Р. Во́ля-Крупіцо́ў
Д. Во́ля-Крупіца́м
В. Во́ля-Крупіцы́
Т. Во́ля-Крупіца́мі
М. Во́ля-Крупіца́х

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

«Воля народа» (газ.) 7/462

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

«Народная воля» (газ.) 7/409

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

Святая Воля

т. 14, с. 275

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

«Народная воля»,

газета.

т. 11, с. 171

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

«Наша воля»,

газета народнафронтаўскага кірунку.

т. 11, с. 247

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

«Воля працы» (газ.), гл. «Да працы»

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)