Бу́ры. Засведчана з XVI ст. (гл. Булыка, Запазыч., 53). Рус. бу́рый (з XII ст.), укр. бу́рий, польск. bury ’цёмна-шэры’, славац. burý. Зыходзячы з геаграфіі слова, лічаць, што гэта запазычанне з усх. моў (як і многія іншыя назвы колеру): з цюрк. (тур.) bur ’рыжай масці’ < перс. bōr ’гняды, рыжай масці’. Міклашыч, Türk. El., 1, 269; Nachtr., 1, 18; 2, 90; Міклашыч, 24; Корш, AfslPh, 9, 493 і наст.; Праабражэнскі, 1, 54. Але і тут ёсць няпэўнасці (гл. Слаўскі, 1, 51; Курыловіч, PF, 10, 335–336). Іншая версія: запазычанне з лац. burrus ’багровы’ (Бернекер, 102; Мацэнаўэр, LF, 7, 17 і наст.; Брукнер, 50). Махэк₁ (51–52) лічыў, што славац. burý (аб масці валоў) < рум. bur(ă) ’вол’ (а гэта з лац. burrus) і пасля пашырылася і ў іншых слав. мовах.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

буры́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. буру́ бу́рым
2-я ас. бу́рыш бу́рыце
3-я ас. бу́рыць бу́раць
Прошлы час
м. буры́ў буры́лі
ж. буры́ла
н. буры́ла
Загадны лад
2-я ас. буры́ буры́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час бу́рачы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

алі́ўкава-бу́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. алі́ўкава-бу́ры алі́ўкава-бу́рая алі́ўкава-бу́рае алі́ўкава-бу́рыя
Р. алі́ўкава-бу́рага алі́ўкава-бу́рай
алі́ўкава-бу́рае		 алі́ўкава-бу́рага алі́ўкава-бу́рых
Д. алі́ўкава-бу́раму алі́ўкава-бу́рай алі́ўкава-бу́раму алі́ўкава-бу́рым
В. алі́ўкава-бу́ры (неадуш.)
алі́ўкава-бу́рага (адуш.)		 алі́ўкава-бу́рую алі́ўкава-бу́рае алі́ўкава-бу́рыя (неадуш.)
алі́ўкава-бу́рых (адуш.)
Т. алі́ўкава-бу́рым алі́ўкава-бу́рай
алі́ўкава-бу́раю		 алі́ўкава-бу́рым алі́ўкава-бу́рымі
М. алі́ўкава-бу́рым алі́ўкава-бу́рай алі́ўкава-бу́рым алі́ўкава-бу́рых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

зямлі́ста-бу́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. зямлі́ста-бу́ры зямлі́ста-бу́рая зямлі́ста-бу́рае зямлі́ста-бу́рыя
Р. зямлі́ста-бу́рага зямлі́ста-бу́рай
зямлі́ста-бу́рае		 зямлі́ста-бу́рага зямлі́ста-бу́рых
Д. зямлі́ста-бу́раму зямлі́ста-бу́рай зямлі́ста-бу́раму зямлі́ста-бу́рым
В. зямлі́ста-бу́ры (неадуш.)
зямлі́ста-бу́рага (адуш.)		 зямлі́ста-бу́рую зямлі́ста-бу́рае зямлі́ста-бу́рыя (неадуш.)
зямлі́ста-бу́рых (адуш.)
Т. зямлі́ста-бу́рым зямлі́ста-бу́рай
зямлі́ста-бу́раю		 зямлі́ста-бу́рым зямлі́ста-бу́рымі
М. зямлі́ста-бу́рым зямлі́ста-бу́рай зямлі́ста-бу́рым зямлі́ста-бу́рых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

бру́дна-бу́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. бру́дна-бу́ры бру́дна-бу́рая бру́дна-бу́рае бру́дна-бу́рыя
Р. бру́дна-бу́рага бру́дна-бу́рай
бру́дна-бу́рае		 бру́дна-бу́рага бру́дна-бу́рых
Д. бру́дна-бу́раму бру́дна-бу́рай бру́дна-бу́раму бру́дна-бу́рым
В. бру́дна-бу́ры (неадуш.)
бру́дна-бу́рага (адуш.)		 бру́дна-бу́рую бру́дна-бу́рае бру́дна-бу́рыя (неадуш.)
бру́дна-бу́рых (адуш.)
Т. бру́дна-бу́рым бру́дна-бу́рай
бру́дна-бу́раю		 бру́дна-бу́рым бру́дна-бу́рымі
М. бру́дна-бу́рым бру́дна-бу́рай бру́дна-бу́рым бру́дна-бу́рых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

жаўтава́та-бу́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. жаўтава́та-бу́ры жаўтава́та-бу́рая жаўтава́та-бу́рае жаўтава́та-бу́рыя
Р. жаўтава́та-бу́рага жаўтава́та-бу́рай
жаўтава́та-бу́рае		 жаўтава́та-бу́рага жаўтава́та-бу́рых
Д. жаўтава́та-бу́раму жаўтава́та-бу́рай жаўтава́та-бу́раму жаўтава́та-бу́рым
В. жаўтава́та-бу́ры (неадуш.)
жаўтава́та-бу́рага (адуш.)		 жаўтава́та-бу́рую жаўтава́та-бу́рае жаўтава́та-бу́рыя (неадуш.)
жаўтава́та-бу́рых (адуш.)
Т. жаўтава́та-бу́рым жаўтава́та-бу́рай
жаўтава́та-бу́раю		 жаўтава́та-бу́рым жаўтава́та-бу́рымі
М. жаўтава́та-бу́рым жаўтава́та-бу́рай жаўтава́та-бу́рым жаўтава́та-бу́рых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

жо́ўта-бу́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. жо́ўта-бу́ры жо́ўта-бу́рая жо́ўта-бу́рае жо́ўта-бу́рыя
Р. жо́ўта-бу́рага жо́ўта-бу́рай
жо́ўта-бу́рае		 жо́ўта-бу́рага жо́ўта-бу́рых
Д. жо́ўта-бу́раму жо́ўта-бу́рай жо́ўта-бу́раму жо́ўта-бу́рым
В. жо́ўта-бу́ры (неадуш.)
жо́ўта-бу́рага (адуш.)		 жо́ўта-бу́рую жо́ўта-бу́рае жо́ўта-бу́рыя (неадуш.)
жо́ўта-бу́рых (адуш.)
Т. жо́ўта-бу́рым жо́ўта-бу́рай
жо́ўта-бу́раю		 жо́ўта-бу́рым жо́ўта-бу́рымі
М. жо́ўта-бу́рым жо́ўта-бу́рай жо́ўта-бу́рым жо́ўта-бу́рых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

зеленава́та-бу́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. зеленава́та-бу́ры зеленава́та-бу́рая зеленава́та-бу́рае зеленава́та-бу́рыя
Р. зеленава́та-бу́рага зеленава́та-бу́рай
зеленава́та-бу́рае		 зеленава́та-бу́рага зеленава́та-бу́рых
Д. зеленава́та-бу́раму зеленава́та-бу́рай зеленава́та-бу́раму зеленава́та-бу́рым
В. зеленава́та-бу́ры (неадуш.)
зеленава́та-бу́рага (адуш.)		 зеленава́та-бу́рую зеленава́та-бу́рае зеленава́та-бу́рыя (неадуш.)
зеленава́та-бу́рых (адуш.)
Т. зеленава́та-бу́рым зеленава́та-бу́рай
зеленава́та-бу́раю		 зеленава́та-бу́рым зеленава́та-бу́рымі
М. зеленава́та-бу́рым зеленава́та-бу́рай зеленава́та-бу́рым зеленава́та-бу́рых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

кары́чнева-бу́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. кары́чнева-бу́ры кары́чнева-бу́рая кары́чнева-бу́рае кары́чнева-бу́рыя
Р. кары́чнева-бу́рага кары́чнева-бу́рай
кары́чнева-бу́рае		 кары́чнева-бу́рага кары́чнева-бу́рых
Д. кары́чнева-бу́раму кары́чнева-бу́рай кары́чнева-бу́раму кары́чнева-бу́рым
В. кары́чнева-бу́ры (неадуш.)
кары́чнева-бу́рага (адуш.)		 кары́чнева-бу́рую кары́чнева-бу́рае кары́чнева-бу́рыя (неадуш.)
кары́чнева-бу́рых (адуш.)
Т. кары́чнева-бу́рым кары́чнева-бу́рай
кары́чнева-бу́раю		 кары́чнева-бу́рым кары́чнева-бу́рымі
М. кары́чнева-бу́рым кары́чнева-бу́рай кары́чнева-бу́рым кары́чнева-бу́рых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

кашта́нава-бу́ры

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. кашта́нава-бу́ры кашта́нава-бу́рая кашта́нава-бу́рае кашта́нава-бу́рыя
Р. кашта́нава-бу́рага кашта́нава-бу́рай
кашта́нава-бу́рае		 кашта́нава-бу́рага кашта́нава-бу́рых
Д. кашта́нава-бу́раму кашта́нава-бу́рай кашта́нава-бу́раму кашта́нава-бу́рым
В. кашта́нава-бу́ры (неадуш.)
кашта́нава-бу́рага (адуш.)		 кашта́нава-бу́рую кашта́нава-бу́рае кашта́нава-бу́рыя (неадуш.)
кашта́нава-бу́рых (адуш.)
Т. кашта́нава-бу́рым кашта́нава-бу́рай
кашта́нава-бу́раю		 кашта́нава-бу́рым кашта́нава-бу́рымі
М. кашта́нава-бу́рым кашта́нава-бу́рай кашта́нава-бу́рым кашта́нава-бу́рых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)