Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
брыклі́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае звычку, схільнасць брыкацца. Орлік сапраўды быў благім канём: куслівым і брыклівым.Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ляга́цца ’(аб кані, карове) брыкацца, біцца, калоцца’ (Інстр. III; слонім., Сцяшк. Сл.). Да прасл.lęgati. Больш падрабязна гл. ля́га1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рытату́йня, рытату́йнасць, рыстату́йня, рыстату́йнасць ’дурнота’ (Янк. Мат.), рытату́йна, рыстату́йна ’бязглузды, дурны’ (Янк. Мат.), рытату́йный, рыстату́йный ’бязглузды, дурны’ (Янк. Мат.), руск. дыял.ритату́ешник ’клоун, камедыянт’, ритату́й ’камедыянт’, ’дурань, прыдурак’, ритату́йчик ’кукла’. Магчыма, экспрэснае ўтварэнне ад ратату́й ’французскае блюда’. З іншага боку параўн. чэш.řítiti se ’скідваць’, ’абрушвацца’, ’абвальвацца’, серб.-харв.ри̏таты се ’брыкацца’, ’біць заднімі нагамі’ (пра каня), балг.ри́там, ры́там ’брыкаць’, ’лягаць’, ’піхаць’, якое да прасл.*rjutiti, rutiti ’брыкацца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
fikać
незак. куляцца; дурэць;
~ć nogami — брыкацца;
~ć koziołki — куляцца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Huf
m -(e)s, -e капы́т
mit den ~en schlágen* — брыка́цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Праве́рзгаць ’прамыць збольшага, абы-як’ (смарг., Шатал.). Хутчэй за ўсё, да вэдзгаць ’мазаць, пэцкаць’ (гл. вэзгацьў менш верагодны прэфіксальны дзеяслоў ад *верзгаі(ь < польск.wierzgać ’брыкацца (аб конях)’, ст.-польск. наогул аб матанні, кіданні (параўн. Брукнер, 618).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
brykać
незак.
1. брыкаць; брыкацца;
2.разм. уцякаць;
3.разм. гарэзіць; сваволіць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
адбры́квацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм.
1.Брыкацца, адбіваючыся ад каго‑, чаго‑н. Вася адбрыкваецца, выкручваецца, але ўстаць не можа.Рунец.
2.перан. Настойліва адмаўляцца ад чаго‑н. непажаданага. [Асмалоўскі:] — От я і кажу, што так далей працаваць нельга. Няма чаго адбрыквацца. Возьмемся за справу, скосім і ўбяром луг, а там — і за жніво.Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Брыка́ць, брыка́цца. Рус.брыка́ть, -ся (дыял.брыка́ть кідаць’), укр.брика́ти, -ся, польск.brykać. Слав. (дыял.) *brykati ’тс’ (таксама, можа, ’кідаць’). Слаўскі (1, 45) лічыць, што гэта, магчыма, ітэратыў да *brъkati ’брыкаць, кідаць і да т. п.’ (параўн. славен.bȓkati, серб.-харв.бр́кати). Іншыя версіі не вельмі пэўныя. Бернекер, 93; Брукнер, 43; Праабражэнскі, 1, 48; Фасмер, 1, 222; Слаўскі, 1, 45.