Мандрыгу́лі ’блюда з салёных агуркоў’ (Касп.). Скажонае з мандрагора ’красаўка, Atropa belladonna’. Параўн. таксама польск. madrygała ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пі́ца

(іт. pizza)

блюда ў выглядзе праснака з запечанымі ў ім з таматным соусам кавалачкамі мяса, сыру, гародніны, грыбоў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

dish​1 [dɪʃ] n.

1. блю́да, тале́рка; pl. the dishes по́суд;

wash/do the dishes мыць по́суд

2. стра́ва

3. infml красу́ня

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ку́шанье ср.

1. (блюда) стра́ва, -вы ж.;

2. (пища, еда) е́жа, род. е́жы ж., яда́, род. яды́ ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разно́сны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да разносу, прызначаны для разносу (у 1 знач.). Разноснае блюда.

2. Звязаны з продажам уразнос, прызначаны для такога продажу. Разносны тавар.

3. Які служыць для рэгістрацыі выходнай карэспандэнцыі. Разносная кніга.

4. Разм. Які змяшчае рэзкую крытыку. Разносны артыкул.

5. Спец. Які перавышае дазволеную разлікам колькасць абаротаў рухавіка, выклікаючы разбурэнне частак машыны. Разносная скорасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

блю́до ср.

1. (посуда) тале́рка, -кі ж., блю́да, -да ср.;

2. (кушанье) стра́ва, -вы ж.;

обе́д из трёх блюд абе́д з трох страў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

dish​2 [dɪʃ] v. кла́сці на блю́да; падава́ць на стол

dish out [ˌdɪʃˈaʊt] phr. v.

1. раскла́дваць па тале́рках (яду)

2. infml раздава́ць (лістоўкі, падарункі і да т.п.)

dish up [ˌdɪʃˈʌp] phr. v. падава́ць на стол

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

БАРТО́СІК Іван

(Іосіф) Станіслававіч (н. 1.11.1933, г. Бярозаўка Лідскага р-на Гродзенскай вобл.),

бел. майстар маст. шклавырабаў, шліфоўшчык-алмазчык. З 1949 працуе на шклозаводзе «Нёман». Распрацаваў уласныя прыёмы ў тэхніцы алмазнай грані, шліфаваў у ёй малюнкі на унікальных творах з хрусталёвага шкла. Сярод уласных твораў: камплекты святочнага посуду (1966), «Дэсертны» (1968), «Ваза» (1970), «Гранат» (1978), прыборы «Хрусталёвае свята» (1967), «Стройны» (1980), блюда пад гародніну (1972), сервіз (1977), ваза пад гародніну ў стылі «рэтра» (1982) і інш.

Літ.:

Яницкая М.М. Художественное стекло Советской Белоруссии. Мн., 1989. С. 186.

М.М.Яніцкая.

т. 2, с. 321

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пря́ность

1. (чего-л.) вастрыня́, -ні́ ж., рэ́зкасць, -ці ж.;

пря́ность блю́да вастрыня́ стра́вы;

2. (приправа) во́страя прыпра́ва;

пе́рец отно́сится к пря́ностям пе́рац нале́жыць да во́стрых прыпра́ў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Патра́ва 1, потра́ва ’знішчэнне травы, пасеваў жывёлай’ (ТСБМ, Нас., Грыг., Мядзв., Касп., ТС; лаг., в.-дзв., Сл. ПЗБ), брэсц. потра́вляный ’з’едзены’ (Сл. Брэс.). Рус. потрава ’патрава’, ст.-рус. потравити ’паспасваць пасевы’, серб.-харв. по̏тра ’тс’. Да трава (гл.) < прасл. trava, якое спачатку абазначала ’харч, страву для людзей’, корм для жывёлы’, а пасля ’трава’, ’пэўныя віды траў’ (Брукнер, 575; Скок, 3, 494), а ’корм для чалавека’ — страва (гл.). Лексема trava — аддзеяслоўнае ўтварэнне (ад truti, trovǫ, як slava < sluti, slovǫ). Пазней ад trava ўтварылася traviti: польск. trawić ’знішчаць’, ’выдаваць’, ’ператраўляць’, ’цкаваць’ і інш., а таксама іншая ступень чаргавання — серб.-ц.-слав. трыти, трыѭ ’церці, сцірацца’, балг. три́я ’тру, выціраю’, ц.-слав. троути ’знішчаць’. З traviti пры дапамозе прыстаўкі па‑/по‑ і ўтварыліся патраві́ць ’знішчыць’, патра́ва ’знішчэнне’.

Патра́ва 2 ’страва, ежа (пераважна з травы)’ (ТСБМ, Мядзв., Яруш., Шпіл., Гарэц., Касп., Сцяшк., Сл. ПЗБ, ТС), ’вадкая ежа’ (Сл. ПЗБ), ’скаромная ежа’ (Шн. 3), ’вараная (гатаваная) ежа’ (Нас.), ’блюда’ (бяроз., Сл. Брэс.). Укр. потра́ва ’ежа, блюда’, рус. зах., калуж.-маск. потрава ’страва, ежа’, якое Даль (3, 934) выводзіць з польскі ст.-рус. потрава ’збіранне сена, корму’; польск. potrawa ’ежа, блюда’, potraw ’атава (трава)’; чэш., славац. potrava ’ежа, харчаванне’, ’прадукты’, ’корм (для жывёлы)’, серб.-харв. по̀травнина ’плата за выпас’. Да патраві́ць, якое з po‑traviti ’ператравіць, ужыць’, ’карміць травой’, ’знішчаць’. Гл. таксама патра́ва 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)