д’я́бал, -бла м., рел., бран. дья́вол, сатана́, бес;

◊ а ну цябе́ да д’я́бла (к чо́рту) — ну тебя́ к ле́шему

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ахо́жа Вялікае балота (Сядл. губ. Бес. 310).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

ВЕ́ЛЕС ДЭ ГЕВА́РА (Vélez de Guevara) Луіс

(ліп. 1579, г. Эсіха, Іспанія — 10.11.1644),

іспанскі пісьменнік. У драматургіі паслядоўнік Л.Ф. дэ Вэгі Карпіо. Аўтар каля 400 п’ес (дайшлі 80), у т. л. «Служэнне каралю даражэй вузаў крыві», «Уладарыць пасля смерці», паводле паэмы Л.Камоэнса «Лузіяда»; «Сялянка з Веры»; «Тамерлан» і інш., аўтар інтэрмедый. У яго драматургіі побач з рэнесансавымі тэндэнцыямі крышталізуюцца рысы барока, якія дамінуюць у шахрайскім (пікарэскным) рамане «Кульгавы д’ябал» (1641; арыг. перапрацоўка А.Р.Лесажа, 1707). У ім Велес дэ Гевара стварыў фантасмагарычную і адначасова рэалістычную, часам натуралістычную, поўную з’едлівай іроніі карціну сац. жыцця Іспаніі, маральнага падзення чалавека.

Тв.:

Рус. пер. — Хромой бес // Плутовской роман. М., 1989.

Літ.:

Пинский Л. Испанский «Хромой Бес» // Пинский Л. Магистральный сюжет. М., 1989;

Плавскин З.И. Плутовской роман // Плавскин З.И. Испанская литература XVII — середины XIX в. М., 1978;

Синило Г.В. Плутовской роман (Кеведо, Гевара) // Разумовская М.В., Синило Г.В., Солодовников С.В. Литература XVII—XVIII вв. Мн., 1989.

Г.В.Сініла.

т. 4, с. 66

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

попу́тать сов., разг.

1. (перепутать) в разн. знач. паблы́таць, зблы́таць;

2. (о лошадях) папу́таць;

3. перен. зве́сці; спакусі́ць, падбі́ць, падаткну́ць;

бес попу́тал чорт спакусі́ў (падбі́ў, падаткну́ў);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

седина́ сівізна́, -ны́ ж.;

◊

седина́ в бо́роду — бес в ребро́ посл. во́лас сіве́е, а галава́ шале́е; сівізна́ ў бараду́, а чорт у галаву́; у старо́й пе́чы па́ляць чэ́рці;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Вувто́рак (Бес.). Гл. аўторак.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нячы́сты I прил., в разн. знач. нечи́стый;

~тая бялі́зна — нечи́стое бельё;

~тая паро́да — нечи́стая поро́да;

~тае вымаўле́нне — нечи́стое произноше́ние;

~тая рабо́та — нечи́стая рабо́та;

~тае сумле́нне — нечи́стая со́весть;

◊ н. на руку́ — нечи́стый на́ руку

нячы́сты II разг.

1. (греховный) нечи́стый; дья́вольский;

~тае ме́сца — нечи́стое (дья́вольское) ме́сто;

2. сущ. нечи́стый, лука́вый, бес, дья́вол;

н. падбі́ў — бес попу́тал;

◊ н. дух — нечи́стый дух;

~тая сі́ла — нечи́стая си́ла

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

*По́тарач ’жанчына непрыстойных паводзін’ (Бес.). Гл. патароча.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пігу́ля ’спадніца’ (Бес.). З польск. pigułka ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ *Натакрок, натакруок ’на будучы год’ (Бес.). Гл. такрок.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)