ишь част., разг. бач; ба́чыш;
ишь ты а) бач ты; б) (как же) а як жа;
ишь (ты), так я тебе́ и дал! а як жа, так я табе́ і даў!;
ишь ты, что вы́думали! бач ты, што вы́думалі!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ца́ца разг., пренебр. ца́ца, -цы ж.;
ишь, ца́ца кака́я бач, ца́ца яка́я;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
эк прост.
1. част. бач, вось;
эк куда́ хвати́ли бач (вось) куды́ хапі́лі;
2. нареч. ах, як; вось як;
эк я ума́ялась ах, як (вось як) я стамі́лася.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зліза́цца, зліжацца; зак.
Абл. Стаць тонкім ад доўгага ўжывання, трэння; знасіцца. — О, гэты [плуг], здаецца, Рыгораў. Бач, як злізаўся! Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ну́це ’ну, давайце’: núcie chłopcy próbować (Пятк. 2), ну́це і ну́цё ’выклічнік, які ўжываецца пры паганянні валоў’ (Кліх), ну́цетка ’ну, нутка’ (Нас.), укр., рус. ну́те ’тс’, серб.-харв. ну̏те, ну̏ти ’ну; бач’, славен. nuti, nute ’бач’. З *nu/nǫ (гл. ну) і часціцы *‑te (*‑tě, *‑ti), якую часам спрабуюць звязаць з канчаткам 2‑й асобы мн. л. загад, ладу (ESSJ SG, 1, 329; 2, 506; Фасмер, 3, 88). Параўн. ну́тка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дурне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Разм. Страчваць разумовыя здольнасці, станавіцца дурным. А стары ўжо, бач, дурнее, Як за семдзесят залез. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мудраге́ль, ‑я, м.
Разм. Той, хто мудрагеліць, хітруе. — О, бач, мой сынок, мудрагель які стаў! Задачу нялёгкую ты мне задаў... Чарнушэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыдаро́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.
Абл. Прытаміцца, стаміцца ў дарозе, за дарогу; здарожыцца. [Жанчына:] — Дык вядзі, вядзі сваю гаспадыньку. Бач, прыдарожылася. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ На́цса ’гэта значыць, так сказаць’: nałpy, nacsa zwiery takije (Пятк. 2). Алегра-форма да значыцца, параўн. на́ча (гл.), ля (з паглянь), ач (з бач) і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́галадацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Захацець есці, прагаладацца. [Хлопцы] так выгаладаліся, што як бач апаражнілі міску салодкай кашы і да крошкі з’елі духмяны, прыпраўлены кменам хлеб. Корзун.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)