целяпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., чым.
Разм. Матляць чым‑н. Целяпаць нагамі. □ [Каза] паважна ківала тупым клінам рудаватай барады, целяпала кароткім хвастом. Кудравец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́ліцца, га́люся, га́лішся, га́ліцца; незак., на каго-што.
Разм. Квапіцца на што‑н., імкнуцца завалодаць чым‑н. Галіцца на чужое дабро.
галі́цца, галю́ся, го́лішся, го́ліцца; незак.
1. Галіць сябе; брыцца. [Янукевіч] старанна галіўся і доўга ўціраў далонямі крэм у скуру шчок. Хадкевіч.
2. Не насіць барады і вусоў. Як і некалі, дзядзька Іван не адпускае барады, голіцца. Васілевіч.
3. Зал. да галіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бры́цца, брыюся, брыешся, брыецца; незак.
1. Брыць сябе. Міхал Тварыцкі сеў за столік брыцца. Чорны.
2. Не насіць барады і вусоў.
3. Зал. да брыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нявы́спаны, ‑ая, ‑ае.
Які не выспаўся. // Які бывае ў недаспаўшага чалавека. Таварыш Васіль азірнуўся, і вочы ўбачылі раскіслы, нявыспаны твар у жоўтай шчаціне няголенай барады. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бакенба́рды, ‑аў; адз. бакенбарда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Частка барады ад скроняў па шчоках пры выгаленым падбародку. [Марыя:] — Ён [майстар], малады і прыгожы, носіць такія дзівосныя бакенбарды. Лынькоў.
[Ням. Backenbart.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Галямоўжа ’неахайны чалавек’ (Нас.). Па паходжанню, бясспрэчна, звязана з такімі словамі, як галамоўзы ’бязвусы, без барады’ (Шатал.), галамоўза ’нікчэмны чалавек’ (Сцяшк. МГ). Меркаванні аб этымалогіі гл. пад гэтымі словамі. Семантыка лексемы галямоўжа не патрабуе спецыяльнага тлумачэння.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вірылі́зм
(ад лац. virilis = мужчынскі)
з’яўленне ў жанчын другасных мужчынскіх палавых прыкмет, напр. вусоў, барады.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сіко́з
(гр. sykosis)
гнойнае запаленне валасяных мяшочкаў у мужчын пераважна ў вобласці барады і вусоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
паліто́н, ‑а, м.
Разм. Тое, што і паліто. [Яўрэй] увесь сваім абліччам выхаплены з мінулага — і чорны доўгі палітон, бліскучы картуз, і сівы клін барады, і такія ж пэйсы. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бакенба́рды
(ням. Backenbart, ад Backe = шчака + Bart = барада)
частка барады ад скроняў уздоўж шчок пры выгаленым падбародку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)