Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
аса́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
1. Паступовае апусканне, асяданне (збудавання, грунту і пад.).
А. снегу.
А. дома.
2. Глыбіня апускання судна ў ваду (спец.).
Глыбокая а.
3. Тое, што і асада² (у 2 і 3 знач.).
Нож з дарагой асадкай.
Партрэт у новай асадцы.
4. Пісьмовая прылада, ручка.
Пісаць асадкай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
siege[si:dʒ]n. абло́га, аса́да;
raise/lift a siege зняць аса́ду
♦
lay siege to smth. акружа́ць, асаджа́ць што-н.;
under siege у аса́дзе
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
oblężenie
oblężeni|e
н. аблога, асада;
stan ~a — стан аблогі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Аса́дка ’ручка для пяра’ (Гарэц., Др.-Падб., КТС). Утворана як памяншальнае з суфіксам ‑к‑ ад асада1 ’частка прылады, якая насаджваецца на іншую частку’ — у дадзеным выпадку асадка «асаджвалася» на пяро. Параўн. польск.obsadka ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АСА́ДНЫЯ СЯЛЯ́НЕ,
катэгорыя феад.-залежных сялян ВКЛ у 16 ст., гал. павіннасцю якіх была асада. Паводле «Уставы на валокі» 1557 яны, як і цяглыя сяляне, плацілі чынш, давалі дзякла і стацыю натурай або грашамі, адбывалі талокі і згоны. Кошт усіх асн. павіннасцяў складаў 106 грошаў з валокі добрай зямлі і 66 грошаў з валокі дрэннай зямлі. Асадныя сяляне пераважалі ў дзярж. уладаннях і складалі значную колькасць у маёнтках буйных феадалаў. З развіццём фальварка доля Асадных сялян змяншалася. На У Беларусі большасць сялян былі асадныя.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Прыса́да1 ’тронкі ў нажа, мяча і пад.; ложа ў стрэльбе; насадка (касы, сякеры і пад.)’ (Нас., Байк. і Некр., Яруш.), прыса́дка ’насадка (касы, сякеры і пад.)’ (Байк. і Некр.), пріса́да ’ложа стрэльбы’ (Бяльк.). Ад прысадзі́ць ’асадзіць, уставіць’ да садзі́ць (гл.); параўн. у іншых славянскіх мовах з блізкімі значэннямі: рус.дыял.приса́дка ’прымацоўванне, накладанне; асаджванне’, польск.przysada ’аздоба’ і г. д.
Прыса́да2 ’выгода, прыволле’ (ТС), ст.-бел.присадъ ’сядзіба’, укр.приса́да ’тс’. Відаць, семантычнае развіццё прыса́да, прыса́ды ’дрэва ўздоўж дарогі, алея; насаджэнні’ (гл.), або ад прысадзі́ць ’пасадзіць каля чаго- ці каго-небудзь’ (Нас.), параўн.: его прысада хороша, удобства кругом (ТС), што дае падставы вывесці першаснае значэнне ’размяшчэнне, пасяленне’. Гл. аса́да.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апо́ле У актах (1270). Некалькі асад (кожная асада ў сваю чаргу складалася з некалькіх вёсак), якія плацілі пэўную даніну, утваралі аполе (сама дань таксама называлася аполе) (Гарб.).
□в. Аполь, с. Антопаль Барыс.пав. (Расія, т. 9, 411).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)