Выклікаць у каго‑н. замяшанне, разгубленасць. Нечаканасць Юрасёвых пытанняў зусім збянтэжыла дзяўчыну.Гарбук.Апоўначы выбух адкінуў вароты, збянтэжыў сваёй нечаканасцю варту.Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разга́ўкацца, ‑аецца; зак.
Разм. Пачаць моцна і доўга гаўкаць. Апоўначы, аднойчы, на дварэ Разгаўкалася Шаўка, Ды так жа ўзялася гаўкаць, Што аж мароз па скуры ўсіх дзярэ.Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ката́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Рмн. ‑лак; ж.
Стол на колцах для перавозкі хворых у бальніцы. Апоўначы Валю ўзялі ў аперацыйную. Яе не павялі, як звычайна, а паклалі на каталку.Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БЕ́ЛЫЯ НО́ЧЫ,
светлыя ночы ў пачатку лета, калі вячэрняя зара пераходзіць у ранішні золак і ўсю ноч доўжыцца змрок. Назіраюцца ў Паўн. і Паўд. паўшар’ях на шыротах 60—90°, калі дыск Сонца апоўначы апускаецца ніжэй за гарызонт не больш як на 7°.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
midnight
[ˈmɪdnaɪt]
n.
по́ўнач f.
at midnight — апо́ўначы, у по́ўнач
to burn the midnight oil — працава́ць або́ вучы́цца дапазна́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АКУ́ЛІЧ Уладзімір Лявонцьевіч
(2.4.1904, г. Радвілішкіс, Літва — 17.12.1972),
бел. кінааператар. Засл. дз. маст. Беларусі (1955). Скончыў тэхнікум кінематаграфіі (Адэса, 1928). З 1947 на кінастудыі «Беларусьфільм». Зняў маст. фільмы «Палеская легенда», «Гадзіннік спыніўся апоўначы», «Рагаты бастыён» (1965) і інш., сюжэты для кіначасопісаў і навук.-папулярных фільмаў, кінанарысы, дакумент. фільмы. Аператар-пастаноўшчык тэлевіз. маст. фільма «Побач з вамі» (1967).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
турката́ць, ‑коча; незак.
Разм. Утвараць характэрныя для галубоў гукі; буркаваць. Ужо маланка слепіць вочы, а дзед спакойна кажа мне: — Хаціны, дзе трубач туркоча, пярун ніколі не кране...Вялюгін.Туркоча голуб на задвор[ку].Калачынскі. Тарахцець (пра гукі машыны ў час работы). Машына аддавала, здаецца, апошнія сілы — нешта ў ёй туркатала, ірвалася, шыпела.Пестрак.Раптам апоўначы, чуем, над борам У небе туркоча наш самалёт.Тарас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
north
[nɔrӨ]1.
n.
по́ўнач f.
2.
adj.
паўно́чны
North China — Паўно́чны Кіта́й
3.
adv.
1) на по́ўнач
Their trip north was long — Іхнае падаро́жжа на по́ўнач трыва́ла до́ўга
2) апо́ўначы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
unmask
[ʌnˈmæsk]
v.t.
1) здыма́ць ма́ску
The guests unmasked at midnight — Апо́ўначы го́сьці паздыма́лі ма́скі
to unmask a battery — вы́даць прысу́тнасьць гарма́таў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
По́начы ’ноччу, уночы’ (ТСБМ, Касп.), ’апоўначы, сярод ночы’ (Сл. ПЗБ), по́начы ’тс’ (ТС), ’цёмна’ (Клім., Жыв. НС), по́вночы ’тс’ (Жыв. НС). Укр.по́ночі ’цёмна’, ’у цемры’. Ад *па пачы ’ўначы’, з далейшым развіццём семантыкі да ’цёмна’, дзе па/по мае значэнне ’пры’, параўн. по́дню ’ў дзённы час’, г. зн. ’пры дзённым святле’ (Варл.). Цікавую паралель уяўляе серб.дыял.по̏ноћи ’ноччу’, паводле якога ўтворана по̏дне(в)и ’днём’ (Мілеціч, СДЗб, 9, 434); параўн., аднак, по́ноћ ’сярэдзіна ночы’, што адпавядае прасл.*polъnoktь (гл. поўнач), на думку Вукавіча (ЈФ, 17, 77) — другаснае, утворанае ад поноћи. Да ноч (гл.), параўн. яшчэ *паначота (гл.). Інакш Цыхун (Загароддзе–2, 112), за зыходную прымае форму з паў- (пов‑): по́внучэ на улыцэ, першапачаткова ’поўнач, сярэдзіна ночы’, з якога развілося значэнне ’цёмна’, чаму пярэчыць ЕСУМ (4, 470): укр.по́вночі з по́ночі пад уплывам пі́вніч ’сярэдзіна ночы’.