бактэрыялізі́ны
(ад бактэрыі + гр. lysis = распад)
рэчывы біялагічнага паходжання (антыцелы), здольныя разбураць хваробатворныя бактэрыі ў арганізме.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
апсані́ны
(гр. opsonion = забеспячэнне ежай)
спецыфічныя антыцелы, якія ўтвараюцца ў імунізаваным арганізме і стымулююць фагацытоз бактэрый лейкацытамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
га́ма-глабулі́ны
(ад гама2 + глабуліны)
фракцыя 2 сывараткавых бялкоў-глабулінаў крыві, якая змяшчае антыцелы супраць узбуджальнікаў розных хвароб.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
прэцыпіці́ны
(ад лац. praecipitare = скідаць уніз)
спецыфічныя рэчывы (антыцелы), якія з’яўляюцца ў арганізме чалавека і жывёл пасля ўвядзення іншародных бялкоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
серапрафіла́ктыка
(ад лац. serum = сываратка + прафілактыка)
папярэджанне ўзнікнення інфекцыйнай хваробы ўвядзеннем сывараткі, у якой змяшчаюцца гатовыя антыцелы супраць гэтай хваробы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
бактэрыятрапі́ны
(ад бактэрыі + гр. trope = паварот, перамена)
антыцелы, якія ўтвараюцца ў сываратцы крыві чалавека і жывёл пры інфекцыйных захворваннях і ўзмацняюць фагацытоз.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
БАКТЭРЫЯЛІЗІ́НЫ,
антыцелы, якія выклікаюць разбурэнне і растварэнне клетак бактэрый (бактэрыёліз). Дзейнічаюць пры ўдзеле камплементу — бялковага комплексу свежай сывараткі крыві (фактар прыроднага імунітэту ў жывёл і чалавека), з якім звязана ўстойлівасць арганізма да хваробатворных мікробаў. Бактэрыялізіны выдзяляюцца жывёльнымі арганізмамі і многімі бактэрыямі, напрыклад сінягнойная палачка выдзяляе бактэрыялізін, які растварае бактэрыі сібірскай язвы, брушнога тыфу, дыфтэрыі. Бактэрыялізіны — адзін з фактараў імунітэту пры халеры, тыфапаратыфозных і інш. захворваннях. Бактэрыцыднае дзеянне бактэрыялізінаў павялічвае лізацым (выклікае неспецыфічны бактэрыёліз).
т. 2, с. 232
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БІЯПРЭПАРА́ТЫ
(ад бія... + лац. praeparatus прыгатаваны),
біялагічныя прэпараты, рэчывы і прэпараты мікробнага, расліннага і жывёльнага паходжання, якія характарызуюцца высокай біял. актыўнасцю. Вял. пашырэнне атрымалі з сярэдзіны 1970-х г. у сувязі з развіццём геннай і клетачнай інжынерыі. Да біяпрэпаратаў адносяць большасць прадуктаў мікрабіял. сінтэзу (бялкова-вітамінныя дамешкі, антыбіётыкі, гармоны, монакланальныя антыцелы, інтэрферон і інш.), а таксама біял. сродкі барацьбы са шкоднікамі сельскай гаспадаркі, бактэрыяльныя ўгнаенні, прэпараты з лек. раслін, плацэнты жывёл і інш. Выкарыстоўваюцца пры лячэнні інфекц. хвароб і як біястымулятары.
т. 3, с. 176
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
талера́нтнасць
(ад лац. tolerantia = цярпенне)
1) цярпімасць да чужых думак і вераванняў;
2) стан арганізма, пры якім страчваецца здольнасць выпрацоўваць антыцелы ў адказ на ўвядзенне пэўнага антыгену (параўн. сенсібілізацыя 1).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
цытатаксі́ны
(ад цыта- + таксіны)
спецыфічныя антыцелы бялковай прыроды, што накіравана дзейнічаюць на пэўныя клеткі, органы і сістэмы арганізма; утвараюцца ў адказ на дзеянні антыгенаў адміраючых клетак уласнага арганізма, а таксама пры імунізацыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)