а́льфа, -ы, ж.

Назва першай літары грэчаскага алфавіта.

◊

Ад альфы да амегі (кніжн.) — ад пачатку да канца.

Альфа і амега чаго (кніжн.) — аснова, сутнасць, самае галоўнае ў чым-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

omega [ˈəʊmɪgə] n. аме́га (апошняя літара грэчаскага алфавіта)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

а́льфа, ‑ы, ж.

Назва першай літары грэчаскага алфавіта.

•••

Альфа-прамені — паток дадатна зараджаных часцінак — ядраў атамаў гелію, якія ўзнікаюць пры радыеактыўным распадзе некаторых рэчываў.

Ад альфы да амегі — ад пачатку да канца.

Альфа і амега — пачатак і канец чаго‑н.; усё галоўнае.

[Грэч. alfa.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

alpha [ˈælfə] n. а́льфа (1-я літара грэчаскага алфавіта)

♦

alpha and omega а́льфа і аме́га; пача́так і кане́ц; са́мае істо́тнае/гало́ўнае

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

а́льфа ж. а́льфа;

◊ ад ~фы да аме́гі — от а́льфы до оме́ги;

а. і аме́га — а́льфа и оме́га

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

оме́га аме́га, -гі ж.;

◊

от а́льфы до оме́ги ад а́льфы да аме́гі, ад пача́тку і да канца́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

а́льфа

(гр. alpha)

першая літара грэчаскага алфавіта;

а. і амега — пачатак і канец, аснова ўсяго.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

«ВО́КСХАЛ»

(Vauxhall),

легкавы аўтамабіль канцэрна «Джэнерал мотарс». Уніфікаваны з аўтамабілем «Опель» (мадэль з правабакавым рулявым кіраваннем, разлічаная на англ. рынак, наз. «Воксхал», астатнія — «Опель», напр. «Воксхал-Кавалер» адпавядае «Опель-Вектра», «Воксхал-Карлтан» — «Опель-Амега»). З 1979 вырабляюцца аўтамабілі малога і сярэдняга класа. Рабочы аб’ём рухавіка ад 1,25 да 2,8 л, магутнасць ад 42 да 110 кВт, скорасць да 220 км/гадз.

т. 4, с. 259

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

а́льфа

(гр. alpha)

1) назва першай літары грэчаскага алфавіта;

а. і амега — пачатак і канец, аснова ўсяго;

2) абазначэнне стану рэчыва пры высокай тэмпературы або пры радыеактыўным распадзе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

А́ЛЬФА,

назва першай літары грэч. алфавіта α. Паходзіць ад назвы фінікійскай літары 𐤀 («алеф»), што ўзнікла на аснове іерагліфічнага егіп. малюнка галавы быка. У класічным грэч. і візант. пісьме абазначала кароткі і доўгі гук «а», мела лічбавае значэнне 1. З’явілася асновай для кірыліцкай («аз»), У бел. і інш. мовах слова «альфа» абазначае пачатак чаго-небудзь («альфа і амега» — пачатак і канец, усё галоўнае).

А.М.Булыка.

т. 1, с. 286

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)