а́льфа, ‑ы, ж.

Назва першай літары грэчаскага алфавіта.

•••

Альфа-прамені — паток дадатна зараджаных часцінак — ядраў атамаў гелію, якія ўзнікаюць пры радыеактыўным распадзе некаторых рэчываў.

Ад альфы да амегі — ад пачатку да канца.

Альфа і амега — пачатак і канец чаго‑н.; усё галоўнае.

[Грэч. alfa.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

alpha [ˈælfə] n. а́льфа (1-я літара грэчаскага алфавіта)

♦

alpha and omega а́льфа і аме́га; пача́так і кане́ц; са́мае істо́тнае/гало́ўнае

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

а́льфа ж. а́льфа;

◊ ад ~фы да аме́гі — от а́льфы до оме́ги;

а. і аме́га — а́льфа и оме́га

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

оме́га аме́га, -гі ж.;

◊

от а́льфы до оме́ги ад а́льфы да аме́гі, ад пача́тку і да канца́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

а́льфа

(гр. alpha)

першая літара грэчаскага алфавіта;

а. і амега — пачатак і канец, аснова ўсяго.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

а́льфа

(гр. alpha)

1) назва першай літары грэчаскага алфавіта;

а. і амега — пачатак і канец, аснова ўсяго;

2) абазначэнне стану рэчыва пры высокай тэмпературы або пры радыеактыўным распадзе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

alfa

ж. альфа;

alfa i omega — альфа і амега; пачатак і канец;

promienie alfa фіз. альфа-прамяні

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

а́льфа а́льфа, -фы ж.;

◊

а́льфа и оме́га а́льфа і аме́га, асно́ўнае, гало́ўнае;

от а́льфы до оме́ги ад а́льфы да аме́гі, ад пача́тку і да канца́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

«ВО́КСХАЛ»

(Vauxhall),

легкавы аўтамабіль канцэрна «Джэнерал мотарс». Уніфікаваны з аўтамабілем «Опель» (мадэль з правабакавым рулявым кіраваннем, разлічаная на англ. рынак, наз. «Воксхал», астатнія — «Опель», напр. «Воксхал-Кавалер» адпавядае «Опель-Вектра», «Воксхал-Карлтан» — «Опель-Амега»). З 1979 вырабляюцца аўтамабілі малога і сярэдняга класа. Рабочы аб’ём рухавіка ад 1,25 да 2,8 л, магутнасць ад 42 да 110 кВт, скорасць да 220 км/гадз.

т. 4, с. 259

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

А́ЛЬФА,

назва першай літары грэч. алфавіта α. Паходзіць ад назвы фінікійскай літары 𐤀 («алеф»), што ўзнікла на аснове іерагліфічнага егіп. малюнка галавы быка. У класічным грэч. і візант. пісьме абазначала кароткі і доўгі гук «а», мела лічбавае значэнне 1. З’явілася асновай для кірыліцкай («аз»), У бел. і інш. мовах слова «альфа» абазначае пачатак чаго-небудзь («альфа і амега» — пачатак і канец, усё галоўнае).

А.М.Булыка.

т. 1, с. 286

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)