адле́жацца, -жуся, -жышся, -жыцца; -жся і адляжа́цца, -жу́ся, -жы́шся, -жы́цца; -жы́мся, -лежыце́ся, -жа́цца; -жы́ся; зак. (разм.).

Паляжаўшы, адпачыць, аднавіць сілы, акрыяць (пасля хваробы, стомы і пад.).

Адляжаўся ў бальніцы, паправіўся.

|| незак. адле́жвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Крыя́ць ’пачаць ачуньваць, папраўляцца’ (Нас.). Рэканструюецца як праславянскае ў форме акрыяць (гл.) (*okrьjati). Індаеўрапейскія паралелі праблематычныя. Параўн. Махэк IF, 53, 94. Не выключана, аднак, сувязь з лац. creare ’ствараць’, recreare ’акрыяць’ (Мацэнаўэр. LF, 9, 29).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адха́яцца, ‑аецца; зак.

Разм. Выбавіцца з хваробы; ачуняць, акрыяць. Дык цяпер раптам страшна стала дзядзьку Паўлу; зноў тая немач вярнулася, ад якой ледзьве адхаяўся! Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

воспря́нуть сов.

1. (встать) уст. уста́ць; (восстать) паўста́ць; (вскочить) уско́чыць, усхапі́цца; (встрепенуться) ажыві́цца, усхамяну́цца, схамяну́цца; (от сна) прачну́цца;

2. (душевно) ажы́ць, акрыя́ць, ачуня́ць;

◊

воспря́нуть ду́хом акрыя́ць; ажы́ць ду́хам (душо́й).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

rally​2 [ˈræli] v.

1. збіра́ць; збіра́цца; аб’ядно́ўваць; аб’ядно́ўвацца;

rally round/around smb. згуртава́цца вако́л каго́-н.

2. акрыя́ць, ачуня́ць, паправіцца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Вы́кідаць (БРС, Шат., Касп., Яруш., Бяльк.), вы́кідацца ’стараннай працай, руплівасцю выйсці з цяжкага становішча’; ’вырасці ў беднасці’; ’акрыяць’ (Янк. III); ’вырасці, выхавацца’; ’перанесці, перажыць пэўны час’ (Шат.), законч. трыванне выкінуцца ’нечакана з’явіцца’ (КЭС, лаг.). Гл. кідаць. Значэнне ’акрыяць’ або калька з літ., параўн. pasitaisýti ’акрыяць, паправіцца’ і taisýti ’выкідваць (штукі)’, або вынік незалежнага развіцця семантыкі дзеясловаў з прыстаўкай вы‑ і са значэннем руху знутры, якія вельмі часта набываюць пераносныя значэнні ’выйсці з цяжкага становішча, пазбавіцца ад бяды’; ’вырасці (у беднасці)’ і г. д.; параўн. выкачацца, выкруціцца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адле́жацца (ачуняць, акрыяць)

1. разм. im Líegen Kräfte sámmeln; sich Béttruhe gönnen; rúhig líegen* (пасля хваробы)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

адле́жацца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.

Лежачы, аднавіць сілы (пасля хваробы, стомы і пад.); ачуняць, акрыяць. [Аржанец:] — Нічога, Максіме. Адлежышся там недзе, як у роднай маці, а потым ужо не па версе, не ноччу, а нізам па вольнай старонцы, у светлым вагоне прыедзеш. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́дыхаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Акрыяць, паправіцца. На згоне зімы летась вось так аб’язджаў жарабка, скінуўся, дык цэлы месяц пракачаўся ў пасцелі, ледзь выдыхаў. Ляўданскі. // што. Перажыць, перанесці.

выдыха́ць ​1, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.

Незак. да выдыхнуць.

выдыха́ць ​2, ‑а́е.

Незак. да выдахнуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вы́качаць (БРС), вы́кынчыць ’выкачаць бялізну’ (Бяльк.) з н устаўным, відаць, экспрэсіўнага паходжання, вы́качацца ’выгадавацца, выжыць’ (БРС, КЭС, лаг.). Гл. качаць. Адносна апошняга значэння параўн. рус. дыял. вы́качаться ’акрыяць пасля хваробы’, укр. ви́качуватися ’валяцца, ляжаць доўга’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)