ка́рак, -рка, мн. -ркі, -ркаў, м. (разм.) Задняя частка шыі ў жывёлы і чалавека.
◊
Браць (узяць) за карак — прыцягнуць да адказнасці.
Гнаць у карак — прымушаць хутка рабіць што-н., падганяць.
Сядзець на карку — быць на ўтрыманні ў каго-н., жыць на чые-н. сродкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
жале́за, -а, н.
1. Хімічны элемент, цяжкі коўкі метал серабрыстага колеру, асноўная састаўная частка чыгуну і сталі.
Каваць ж.
2. Вырабы з гэтага металу.
Дахавае ж.
3. Жалезістыя рэчывы як лячэбны сродак.
У яблыках шмат жалеза.
|| прым. жале́зны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Жалезныя вароты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
арэа́л, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).
1. Частка зямной або воднай паверхні, у межах якой сустракаецца той або іншы від (род, сямейства і пад.) жывёльнага ці расліннага свету.
2. Тэрыторыя пашырэння якіх-н. з’яў, прадметаў і г.д.
А. дысімілятыўнага акання.
|| прым. арэа́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
алта́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Усходняя, узвышаная частка хрысціянскага храма (у праваслаўнай царкве аддзеленая ад агульнага памяшкання іканастасам).
2. Даўней: месца, на якое ўскладаліся ахвярапрынашэнні.
◊
Прынесці (сваё жыццё) на алтар бацькаўшчыны — ахвяраваць сваім жыццём у імя Радзімы (высок.).
|| прым. алта́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
адгалінава́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
1. гл. адгалінавацца, адгалінаваць.
2. Бакавы адростак, галіна.
Таполя дае шмат адгалінаванняў.
3. Частка дарогі, ракі і пад., якая адыходзіць убок.
А. арашальнага канала.
4. перан. З’ява, што ўяўляе сабой частку чаго-н. асноўнага, галоўнага.
Розныя адгалінаванні сектанцтва.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
курэ́нь, кураня́, мн. курані́, куранёў, м.
1. У некаторых мясцовасцях Беларусі: будан (разм.).
2. Жылая хата ў некаторых месцах Украіны і Прыдоння.
3. Асобная частка Запарожскага войска, а таксама яе стан (гіст.).
|| прым. куранны́, -а́я, -о́е (да 3 знач.).
К. атаман.
Выбіраць кураннога (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
по́хва, -ы, мн. -ы, -аў, ж.
1. Канцавы аддзел палавых праводных шляхоў у жанчыны.
2. Ніжняя частка ліста, якая ў выглядзе трубкі ахоплівае сцябло ў некаторых раслін.
3. Тое, што і ножны¹.
Выняць кінжал з похвы.
|| прым. по́хвенны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
развед...
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) які мае адносіны да разведкі (у 1 знач.), напр., разведпошук;
2) які мае адносіны да разведкі (у 2 знач.), напр.: разведгрупа, разведдазор, разведузвод;
3) які мае адносіны да разведкі (у 4 знач.), напр.: разведслужба, разведцэнтр, разведшкола.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ро́тар, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).
1. Вярчальная частка, вал у машынах.
2. Машына (транспартнае прыстасаванне, прылада), якая кіруецца аўтаматычна і загатоўкі якой рухаюцца па дугах акружнасці разам з прыладамі, якія іх апрацоўваюць.
|| прым. ро́тарны, -ая, -ае.
Ротарная лінія (комплекс ротараў; у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
рыба...
Першая частка складаных слоў са знач.:
1) які мае адносіны да рыбы, яе лоўлі, да развядзення, апрацоўкі рыбы, напр.: рыбаапрацоўка, рыбаахова, рыбагадавальнік, рыбагаспадарка, рыбаедны, рыбалакацыя, рыбапрамысловы;
2) які мае адносіны да рыбы (у 2 знач.), да рыбных прадуктаў, напр.: рыбавяндлярны, рыбазасольны, рыбакансервы, рыбамаразільны, рыбапрадукты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)