Пу́рпур ’ярка-чырвоны колер, фарба’ (ТСБМ), ст.-бел. пурпура ’тс’; сюды ж пурпуро́вачка (пра дзяўчыну) (карэліц., Марц.). Запазычана з ням. Purpur праз рус. пу́рпур ’тс’, або з лац. purpura, магчыма, праз польск. purpura (параўн. Булыка, Лекс. запазыч., 111), вядомага з XVI ст. (Банькоўскі, 2, 966), што ўзыходзяць да грэч. πορφύρα ’фарба з соку мідыі; тканіна, афарбаваная гэтым сокам’, што ў сваю чаргу паходзіць з невядомай палеабалканскай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трапе́цыя ’чатырохвугольнік з дзвюма партальнымі і дзвюма непаралельнымі старанамі’, ’гімнастычная прылада — перакладзіна, падвешаная на двух тросах’ (ТСБМ). Праз рускую мову з ням. (нова-в.-ням.) Trapezium ’трапецыя’, якое з с.-лац. trapezium < ст.-грэч. τραπεζιον ’столік’, ’няроўнастаронні чатырохвугольнік’ (Фасмер, 4, 94). Праз польск. trapez ’чатырохвугольнік з двума паралельнымі старанамі’, ’гімнастычная прылада’ запазычана тра́пэз ’тс’ (Некр. і Байк.), трапэ́за ’тс’ (Байк. і Некр.) таго ж паходжання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Брошка. Рус. брошь, бро́шка, укр. бро́шка. Запазычанне з франц. broche (можа, праз ням. Brosche < франц.; Фасмер, 1, 219). Падрабязна Шанскі, 1, Б, 202.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вадэві́ль (БРС). Праз рус. водевиль (Крукоўскі, Уплыў, 84) з франц. vaudeville ’песенька, тэатральная п’еса з куплетамі’ (Шанскі, 1, В, 124; Рудніцкі, 1, 460).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Валто́рна ’музычны інструмент’ (КТС). Праз рус. валторна (Крукоўскі, Уплыў, 84) з ням. Waldhorn ’паляўнічая труба’ (Шанскі, 1, В, 12–13; Рудніцкі, 1, 302).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Вярэ́йцы, цэнтр.-палес. вере́йцы ’рэдкія варотцы з жэрдак, праз якія ўязджаюць у двор’ (Серб.); ’падваротня ў гумне’ (лельч., Нар. сл.). Да вярэйкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віндыка́цыя ’права ўласніка выпатрабаваць сваю рэч з чужога незаконнага валодання’ (БРС). Запазычана з лац. rei vindicatio праз рус. виндикация ці польск. windykacja ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Геагра́фія ’геаграфія’ (БРС). Рус. геогра́фия, укр. геогра́фія. Запазычанне, відаць, праз польск. geografia з лац. geographia (< грэч.) Фасмер, 1, 402; Шанскі, 1, Г, 53.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ке́та ’марская прамысловая рыба сямейства ласасёвых’ (ТСБМ). Запазычанне праз рус. мову з тунгуса-маньчжурскіх моў: эвенк. кета ’тс’, маньчж. кʼата (ЕСУМ, 2, 426).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кокс ’від цвёрдага паліва з каменнага вугалю або торфу’ (ТСБМ, Яруш.). Запазычанне праз рус. кокс з ням. Koks ’тс’ (Шанскі, 2, 8, 194).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)