Перасаба́чыць (пірасаба́чыць) ’без літасці выцяць кіем ці пугай’ (Варл.). Да пера- (гл.) і саба́чыць ’бязлітасна біць, як сабаку’ < саба́ка (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аванту́ра

(фр. aventure = прыгода)

рызыкоўная падазроная справа, распачатая без уліку рэальных умоў і магчымасцей з надзеяй на выпадковы поспех.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

анані́зм

(ад ст.-яўр. Onan = <мя біблейскага персанажа)

ненармальнае (без палавога акта) задавальненне палавога пачуцця шляхам раздражнення палавых органаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

апаспары́я

(ад апа- + спора)

спосаб размнажэння некаторых раслін, які заключаецца ў развіцці гаметафіту з вегетатыўных клетак спарафіту без спораўтварэння.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

аўтаэкспрэ́с

(ад аўта- + экспрэс)

аўтобус, які рухаецца па маршруце з павышанай хуткасцю, без прыпынкаў або з мінімальнай колькасцю іх.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

верлі́бр

(фр. vers libre)

верш без рыфмы, рытм якога ўтвараецца чаргаваннем вершаваных радкоў аднатоннай інтанацыйна-сінтаксічнай структуры; свабодны верш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дэль

(ням. Delle = паглыбленне)

пласкадонная лінейна выцягнутая лагчына без пастаяннага вадацёку; утвараецца ў выніку дзеяння талых і дажджавых вод.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

экстэмпара́ле

(лац. extemporalis = непадрыхтаваны)

класнае пісьмовае практыкаванне, якое заключаецца ў перакладзе з роднай мовы на замежную без папярэдняй падрыхтоўкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

бесконе́чность

1. бяско́нцасць, -ці ж.; (в пространстве) бязме́жнасць, -ці ж.; бяскра́йнасць, -ці ж.;

2. мат. бескане́чнасць, -ці ж.;

◊

до бесконе́чности без канца́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

разбо́р, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. разбіраць — разабраць (у 1–7 знач.).

2. (звычайна з прыназоўнікамі «з» і «без»). Разм. Выбар, адбор. Лес тут быў калгасны, высякалі яго многа і без разбору. Б. Стральцоў. Я разумею: крытыкаваць .. трэба, без гэтага нельга, але крытыкуй з разборам. Хадкевіч.

3. Разгляд судовай справы. Судовы разбор. □ [Сымон:] Адбудую хату нанава, гаспадарку нанава завяду.. Вось толькі .. разбору дзела дачакацца! Купала.

•••

На (пад) шапачны разбор; на разбор шапак — пад канец справы, пад канец (прыйсці, паспець, з’явіцца і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)