прыгавары́ць, ‑вару, ‑ворыш, ‑верыць; зак., каго-што.

1. Вынесці прыгавор, назначыць якое‑н. пакаранне. Прыгаварыць да расстрэлу. □ Марціна судзілі ў лютым. Прыгаварылі да сямі гадоў пазбаўлення волі. Чарнышэвіч.

2. з інф. Разм. Рашыць, вырашыць.

3. Разм. Дамовіцца з кім‑н. аб чым‑н.; угаварыць каго‑н. зрабіць што‑н. Галена дзве гадзіны стаяла на вялікай дарозе, кіламетраў за два ад Пераброддзя. І такі прыгаварыла падарожнага шафёра, што якраз гнаў машыну яшчэ далей за Перавоз. Чорны.

4. Уст. Прываражыць, прывярнуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адпачы́нак, ‑нку, м.

1. Перапынак у рабоце, у якім‑н. занятку для аднаўлення фізічных ці разумовых сіл. Летні адпачынак школьнікаў. □ Брыгада стала на работу ў той жа дзень, пасля кароткага адпачынку. Чорны. Цалюткі дзень без адпачынку Збірала ягады дзяўчынка. Муравейка.

2. Часовае вызваленне ад службы, работы для аднаўлення сіл, лячэння і пад.; водпуск (у 2 знач.). Грамадзяне СССР маюць права на адпачынак. □ Бацька якраз атрымаў чарговы адпачынак і чакаў сына, каб разам паехаць у вёску, да цёткі Глашы. Гамолка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

opposite​1 [ˈɒpəzɪt] adj.

1. проціле́глы, адваро́тны;

in the opposite direction у проціле́глым напра́мку

2. які́ знаходзіцца насу́п раць;

Clouds of smoke belched out of the windows of the house directly opposite. Клубы дыму вырываліся з акон дома, што якраз насупраць.

♦

your opposite number асо́ба, яка́я займа́е таку́ю ж паса́ду ў і́ншай устано́ве;

the opposite sex проціле́глы пол

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

very​1 [ˈveri] adj.

1. той са́мы; менаві́та, якра́з той;

at that very moment у той са́мы мо́мант;

the very minute менаві́та цяпе́р;

the very thing то́е, што трэ́ба

2. са́мы;

from the very beginning з са́мага пача́тку

3. (ужываецца для падкрэслівання) сам па сабе́, на́ват;

the very idea of travelling на́ват ду́мка аб падаро́жжы;

the very truth чы́стая пра́ўда

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

то́чно

1. нареч. дакла́дна; (ровно) ро́ўна;

он вы́полнил поруче́ние то́чно ён вы́канаў даручэ́нне дакла́дна;

то́чно в три часа́ ро́ўна (дакла́дна) у тры гадзі́ны;

2. нареч. (совершенно, вполне) якра́з;

то́чно така́я же кни́га якра́з така́я ж кні́га;

3. част. так, ага́, пра́ўда, сапраўды́;

то́чно, э́то он сде́лал так (пра́ўда, сапраўды́), гэ́та ён зрабі́ў;

4. союз бы́ццам, ні́бы;

что ты бежи́шь то́чно с цепи́ сорва́лся што ты бяжы́ш, бы́ццам (ні́бы) з ланцуга́ сарва́ўся;

5. (в самом деле) вводн. сл., уст. сапраўды́;

он, то́чно, был вчера́ у нас ён, сапраўды́, быў учо́ра ў нас;

◊

так то́чно воен. так;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наста́ўніцкі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да настаўніка (у 1 знач.). Настаўніцкі калектыў. Настаўніцкія кадры. □ Цяпер у Лабановіча ўжо трохі ёсць настаўніцкая практыка. Колас. // Прызначаны для настаўніка. Настаўніцкая газета. □ Я сядзеў на першай парце, якраз насупраць настаўніцкага століка. Хведаровіч.

2. у знач. наз. наста́ўніцкая, ‑ай, ж. Пакой у школе, дзе збіраюцца настаўнікі. Настаўнікі разышліся па класах, .. і Святлана засталася ў настаўніцкай адна. Шахавец.

3. Павучальны. Выціраючы хустачкай пот з твару, [Качура] гаварыў ужо салідным настаўніцкім тонам, выстукваючы алоўкам па стале. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раз¹, -у, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Абазначэнне аднакратнага дзеяння.

Прыязджаць р. на тыдзень.

Сем разоў адмерай, адзін р. адрэж (прыказка).

2. З’ява, выпадак у шэрагу аднародных дзеянняў, праяўленняў чаго-н.

У мінулы р.

Кожны р.

3. у знач. кольк. ліч.; нескл. Адзін (пры падліку).

Р., два, тры.

◊

Аднаго разу — аднойчы.

Ва ўсякім разе — пры любых абставінах.

Другім разам (разм.) — калі-небудзь, не цяпер.

Другі раз (іншы раз) — часам, у некаторых выпадках.

За раз — у адзін прыём.

Не раз (і не два) — многа разоў.

Ні ў якім разе — ні пры якіх умовах, ніколі.

Па той раз — з таго часу.

Раз-два і гатова (разм., жарт.) — вельмі хутка.

Раз за разам — зноў і зноў, бесперапынна.

Раз (і) назаўсёды — канчаткова, беспаваротна.

Раз на раз не прыходзіцца — не заўсёды бывае аднолькава.

У самы раз (самы раз) (разм.) — якраз, у пару.

У такім разе — у такім выпадку.

|| памянш. разо́к, -зка́, м. (да 1 і 2 знач.) і ра́зік, -а, м. (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Wurf

m -(e)s, Würfe

1) кідо́к

2) кіда́нне

der ~ ist getán — жэ́рабя кі́нута

álles auf éinen ~ sétzen — усё паста́віць на ка́рту

3) прыпло́д, ко́дла

◊ j-m in den ~ kómmen* — папа́сціся каму́-н. якра́з дарэ́чы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

то​III част.

1. (для выделения значения слов) якра́з, вось, вунь; (в сочетании с неопр. накл. глагола) дык;

тебя́-то мне и ну́жно ты мне якра́з і патрэ́бен;

э́того-то я и хоте́л гэ́тага якра́з (вось) я і хаце́ў;

в то́м-то и де́ло у тым вось (якра́з) і спра́ва;

смотри́, глаза́-то у них совсе́м слипа́ются глядзі́, во́чы вунь у іх зусі́м зліпа́юцца;

я и смотре́ть-то на него́ не хочу́ я дык і глядзе́ць на яго́ не хачу́;

2. (при выражении фамильярности, интимности) гэ́та (гэ́тага і да т. п.) то́лькі, дык; (часто — без перевода);

что́-то он сейча́с поде́лывает? што гэ́та ён цяпе́р парабля́е?;

высоко́ лета́ет, где́-то ся́дет? погов. высо́ка лята́е, дзе то́лькі ся́дзе?;

вот беда́-то! вось бяда́!;

я его́ хорошо́ знал, старика́-то я яго́ до́бра ве́даў, старо́га гэ́тага;

у все́х-то он был, все́х-то он ви́дел ва ўсіх ён быў, усі́х ён ба́чыў;

3. неопределённая -сьці, -сь (пишется с соответствующими мест. и нареч. слитно, без дефиса);

кто́-то, что́-то, где́-то, куда́-то хто́сьці (хтось), што́сьці (штось), дзе́сьці (дзесь), куды́сьці (кудысь); чаще неопределённые мест. и нареч. данного типа переводятся не́хта, не́шта, не́дзе, не́куды;

кто́-то пришёл не́хта (хто́сьці) прыйшо́ў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падмо́сткі, ‑аў; адз. няма.

1. Драўляны памост на ўзвышэнні; часовы памост. У глыбіні сасонніку прасвечвалі часова змайстраваныя дашчаныя падмосткі, якія павінны былі замяніць сцэну. Броўка. // Разм. Падстаўка з чаго‑н. Дастаць да.. [акенца] было цяжка, але якраз, на шчасце, на ўзроўні плота пры свірне ляжалі акораныя жэрдкі. Звяруга, перш чым узабрацца на падмосткі, прыслухаўся. Дамашэвіч.

2. Сцэна (у 1 знач.). На падмостках калгаснага клуба з’явіліся спевакі і танцоры. «Звязда». Па падмостках У ззянні агнёў мюзік-хола Негрыцянка пяе. Танк.

•••

Тэатральныя падмосткі — тое, што і сцэна (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)