Тувалня ‘намётка’ (Ц. Гартны), ст.-бел. тувальня, тувалня, товальня ‘шырокі ручнік’ (ГСБМ). Запазычана з польск. tuwalnia ‘ручнік; хустка’, якое з італ. tovaglia ‘абрус, сурвэтка’ < нар.-лац. *tobalia < франк. *thwahlja ‘ручнік’, роднаснага гоц. þwahan ‘купаць’ (Булыка, БЛ, 74, 32; ЕСУМ, 5, 667).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тыку́я (ты​эку́я) ‘струга, шырокі і глыбокі праток вады на балоце’ (івян., мсцісл., ЛА, 5). Няясна; магчыма, утворана як прасл. *češu‑ja ‘луска’ ад прасл. *tekti ‘цячы’, аднак фанетыка незразумелая. Параўн. укр. течея́ ‘плынь, паток, ручэй’ ад укр. дыял. течи́ ‘цячы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кале́т

(фр. collet)

1) шырокі адкладны каўнер у сярэдневяковай вопратцы;

2) кароткі вайсковы мундзір з белага сукна ў еўрапейскіх арміях 17 — пач. 20 ст. (у прыватнасці насілі кірасіры).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

развіва́цца

1. (раскручвацца, выпроствацца) sich ábwickeln, geráde wérden;

2. (прымаць шырокі размах, прагрэсаваць) sich entwíckeln; éinen Áufschwung erlében, áufblühen vi (s);

бу́рна развіва́цца éinen stürmischen Verláuf néhmen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

абсачы́ць, ‑сачу, ‑сочыш, ‑сочыць; зак., каго-што.

Разм. Абгледзець, разгледзець, правесці назіранне; высачыць. [Коля] мог абсачыць за суткі шырокі круг мясцовасці, узяць на памяць кожны след. Чорны. Немцам, нарэшце, удалося напасці на след партызан і нават абсачыць месца, дзе стаяў цяпер іх атрад. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даўгава́ты, ‑ая, ‑ае.

Разм. Некалькі даўжэйшы за звычайны. Пакой, дзе жыў Алесь, быў такі ж, як і ў хлопцаў, — звычайны пакой інтэрната: з адным акном, вузкі і даўгаваты. Шыцік. // Прадаўгаваты. Твар быў даўгаваты, лоб шырокі і не маршчыністы, вочы шчырыя і праўдзівыя. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папярэ́днічаць, ‑ае; незак.

Адбывацца, здарацца раней чаго‑н., перад чым‑н. [Заранік] і сапраўды адчуваў тую акрыленасць, якая.. папярэднічае творчаму натхненню. Хадкевіч. У беларускай літаратуры адлюстраванню падзей Вялікай Айчыннай вайны ў жанры аповесці і рамана папярэднічаў шырокі іх паказ у лірыка-эпічных паэмах. Дзюбайла.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Пакрыты потам. Сціхлі і музыканты.. Яны выціралі хусцінкамі потныя твары. Лынькоў. Кісель нарэшце скончыў сваю прамову і, выціраючы хусткай шыю і шырокі потны лоб, пайшоў на сваё месца ў прэзідыуме. Паслядовіч.

2. Тое, што і запацелы. Потныя шыбы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разло́гі, ‑ая, ‑ае.

Шырокі, пакаты. На ўзбярэжжах, на разлогіх, чараты — куды ні глянь. Машара. Сэрца апалена болем, гатова даўно Выйсці насустрач вятрам на палетках разлогіх. Тарас. // Раскідзісты, разложысты. Разлогі дуб. □ Вось вялізны конь, запрэжаны ў разлогія санкі, паволі плыве па небе. Стаховіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ро́згалас, ‑у, м.

Абл. Рэха, адгалоскі. Я свой звон ход у ход Размахну, як ніхто і ніколі; Аж ад рук і ад хмур вежы рухне падмур, Толькі розгалас пойдзе па полі. Купала. Шырокі розгалас здабудуць гэтыя крылатыя словы, нібы выдыхнутыя адным сэрцам. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)