precipitate2 [prɪˈsɪpɪtət] adj. fml
1. імклі́вы, імпэ́тны;
precipitate retreat імклі́выя ўцёкі, адступле́нне
2. рапто́ўны, нечака́ны; ху́ткі;
a precipitate drop in the temperature рэ́зкае паніжэ́нне тэмперату́ры
3. неабду́маны, неаба́члівы, безразва́жлівы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
speedy [ˈspi:di] adj.
1. ху́ткі, жва́вы, шпа́ркі;
speedy hands спры́тныя ру́кі;
I wish you a spe edy recovery. Жадаю табе хутка паправіцца.
2. неадкла́дны, безадкла́дны;
a speedy reply неадкла́дны адка́з
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
*Пахапі́ць, похопі́ць ’уздумаць, зразумець’ (ТС), чэш. pochopit, славац. pochopiť ’зразумець’, а яшчэ ў ст.-чэш. pochopiti першаснае значэнне ’схапіць’, — усе з прэфікса po‑ і chop‑, які перадае паняцце хуткага руху (параўн. ст.-польск. pochopny ’хуткі’, pochopiać ’схопліваць, пахапа́ць’, pochop ’цяга’, ’імпульс’, ’здольнасць, паняцце, зразуменне’), аналагічны з kap‑ у лац. capiō ’бяру’, літ. kàpt! ’раптоўна схапіць’ (Махэк₂, 203). Сюды ж паха́пны, похапны́ ’хуткі, руплівы ў працы’ (Нас., ТС), свісл. ’ёмкі для работы’ (Сцяшк. Сл.). Параўн. таксама хапа́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Матаровы 1 ’даўжынёй у 1 метр’ (віл., Жыв. сл.). Да мэтра 1 ’адзін кубічны метр дроў’.
Матаровы 2 ’хуткі, рухавы’ (ваўк., Сцяшк. Сл.). З польск. motorowy < motor, матор (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пі́лны ’хуткі ў рабоце’ (ушац., ЛА, 3). Варыянт з дэпалаталізаваным л, гл. пі́льна, пі́льны. Паводле Станкевіча (Запіскі, 2, 244): “спарадычна ёсьць ацьвярдзеньне l перад цьвёрдым зубным п (н): … пілны”.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
early1 [ˈɜ:li] adj.
1. ра́нні; пачатко́вы;
in early spring ра́нняй вясно́й, напрадве́сні; на пача́тку вясны́;
in the early 20th century на пача́тку XX стаго́ддзя;
He was in his early forties. Яму было крыху больш за сорак.
2. датэрміно́вы; ху́ткі;
early elections датэрміно́выя вы́бары;
We await your early reply. Мы спадзяёмся на ваш хуткі адказ;
The train was 10 minutes early. Цягнік прыйшоў на 10 хвілін раней.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
по́свіст, ‑у, М ‑свісце, м.
Асобая манера свісту; свіст. Ты чуеш посвіст? Гэта клічуць сябры нас. Машара. Рэдка калі пачуеш тут дапытлівы цокат вавёркі, вясёлы посвіст сініцы. Паслядовіч. // Пра свісцячыя гукі, якія суправаджаюць хуткі рух чаго‑н. У паветры не сціхаў посвіст куль, а неўзабаве пачулася яшчэ і выццё мін. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рысь 1, ‑і, ж.
Хуткі алюр, сярэдні паміж галопам і шагам. Я падганяю каня лейцамі. Ён неахвоча пераходзіць на рысь. Асіпенка. Раптам ззаду [у Косціка] нечая моцная рысь. Азірнуўся — польскі коннік. Баранавых.
рысь 2, ‑і, ж.
Драпежная млекакормячая жывёліна сямейства кашэчых. Пасярод сцежкі ляжаў мёртвы алень, а над ім стаяла вялікая рысь. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыліжа́нс
(фр. diligence, ад лац. diligens = хуткі)
мнагамесная карэта для перавозкі пасажыраў і пошты ў еўрапейскіх краінах да пашырэння чыгуначных і аўтамабільных зносін.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кар’е́р1
(фр. carrière, ад іт. camere = бег)
самы хуткі бег каня, паскораны галоп;
з месца ў к. — адразу, без замаруджання, без падрыхтоўкі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)