гну́цца, гну́ся, гне́шся, гне́цца; гнёмся, гняце́ся, гну́цца; гніся; незак.
1. Прымаць дугападобную, выгнутую форму; схіляцца.
Дрэвы г. да зямлі.
Чалавек гнецца ад цяжкай ношы.
2. Рабіцца няроўным; згінацца.
Ліст жалеза добра гнецца.
3. перан. Траціць стойкасць, паддавацца чыйму-н. уздзеянню.
Г. перад панам.
|| зак. пагну́цца, 1 і 2 ас. адз. звычайна не ўжыв., -гне́цца; -гнёмся, -гняце́ся, -гну́цца і сагну́цца, -гну́ся, -гне́шся, -гне́цца; -гнёмся, -гняце́ся, -гну́цца; -гніся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
губля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак., каго-што.
1. Пазбаўляцца чаго-н., пакідаючы невядома дзе па няўважлівасці.
Г. пальчаткі.
2. перан. Перастаць мець што-н., валодаць чым-н.
Г. надзею.
Г. слых.
3. Марна траціць што-н.
Дарэмна г. час.
4. Збівацца з чаго-н., не заўважаць чаго-н.
Г. сцежку.
|| зак. згубі́ць, згублю́, згу́біш, згу́біць; згу́блены.
Лепей з разумным з., чым з дурным знайсці (прыказка).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
чарсцве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Станавіцца чэрствым (у 1 знач.), чарсцвейшым.
Хлеб чарсцвее.
2. перан. Станавіцца бяздушным, траціць чуласць, спагадлівасць.
Людзі з цяжкім лёсам не чарсцвеюць душой.
|| зак. счарсцве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е, зачарсцве́ць, -е́е (да 1 знач.), учарсцве́ць, -ее (да 1 знач.), ачарсцве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 2 знач.) і пачарсцве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.
|| наз. чарсцве́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шчо́дры, -ая, -ае.
1. Які шырока аказвае дапамогу, ахвотна траціць сродкі на іншых, не скупы.
Ш. чалавек.
2. перан. Які з ахвотай, многа хваліць.
Ш. на пахвалу.
3. Каштоўны, багаты.
Ш. падарунак.
Шчодра (прысл.) надзяляць каго-н. чым-н.
4. перан. Моцны, інтэнсіўны ў сваім дзеянні, выяўленні.
Ш. бой.
Ш. дождж.
◊
Шчодрай рукой (надзяляць каго-н.) — не шкадуючы.
|| наз. шчо́драсць, -і, ж. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Besínnung
f - свядо́масць, па́мяць, прыто́мнасць
die ~ verlíeren* — 1) стра́ціць прыто́мнасць, знепрыто́мнець; 2) тра́ціць [губля́ць] галаву́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
да́ўнасць ж
1. Álter n -s, -;
2. юрыд Verjährung f -;
тэ́рмін да́ўнасці Verjährungsfrist f -, -en;
тра́ціць сі́лу праз да́ўнасць verjäh ren vi (s)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
прыто́мнасць ж Bewússtsein n -s, Besínnung f -;
у прыто́мнасці bei vóllem Bewússtsein;
тра́ціць прыто́мнасць bewússtlos wérden, das Bewússtsein verlíeren*;
без прыто́мнасці bewússtlos, óhnmächtig
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
tracić
незак.
1. траціць; губляць;
tracić przytomność — губляць прытомнасць;
tracić wzrok — траціць зрок;
tracić z oczu — а) губляць з вачэй;
выпускаць з-пад увагі;
tracić czas — марнаваць (траціць) час;
tracić panowanie nad sobą — губляць самавалоданне;
tracić na znaczeniu — губляць (страчваць) значэнне;
tracić ważność — траціць прыгоднасць (прыдатнасць);
tracić głowę — губляць галаву;
tracić moc obowiązującą юр. траціць (губляць) сілу (пра закон і да т.п.);
2. губляць; прайграваць; несці страты;
tracić na wadze — губляць вагу;
tracić klientów — губляць кліентаў;
3. кніжн. пазбаўляць жыцця; забіваць (выконваючы прысуд);
tracić przestępcę — караць смерцю злачынцу
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
poised [pɔɪzd] adj.
1. ураўнава́жаны (пра чалавека); які́ паводзіць сябе́ з го́днасцю; які́ не тра́ціць самавало́дання
2. які́ знаходзіцца ў раўнава́зе
3. які́ калышацца; які́ гойдаецца, гайда́ецца
4. віся́чы, падве́шаны
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
расхо́даваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак. і незак., што.
1. Патраціць (траціць) на што‑н. [Кубэ:] — Вы ведаеце інструкцыю: пры экзекуцыі расходаваць не больш як па патрону на чалавека. Лынькоў. Ашчадна, як дбайныя гаспадары, расходуюць гаручае вадзіцелі аўтабазы. «Звязда».
2. Разм. Спажыць (спажываць). Асвятляльныя прыборы расходуюць мала электраэнергіі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)