1.што і чаго. Натрэсці, растрэсці невялікую колькасць чаго‑н. Пацерушыць сена. Пацерушыць солі на хлеб.
2. Церушыць некаторы час. Было трохі росна ад дажджу, які пацерушыў зранку.Нікановіч./убезас.ужыв.З вечара сняжком пацерушыла. Добра ісці.Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ванада́ты
(ад ванадый)
група мінералаў, солі ванадыевых кіслот (ванадыніт, карнатыт і інш.); з’яўляюцца сыравінай для атрымання ванадыю.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ГІДРАКСІЛАМІ́Н,
вытворнае аміяку, у якім атам вадароду замешчаны гідраксільнай групай, NH2OH. Бясколерныя, гіграскапічныя крышталі, tпл 32 °C, шчыльн. 1335 кг/м³ (10 °C). Пры хуткім награванні да 100 °C раскладаецца з выбухам. Неабмежавана раствараецца ў вадзе з утварэннем гідрату. З моцнымі к-тамі ўтварае солі гідраксіламонію — моцныя аднаўляльнікі, напр. хларыд NH3OHCl (tпл 152 °C), сульфат (NH3OH)2SO4 (tпл 172 °C). Выкарыстоўваюць у вытв-сці капралактаму. Гідраксіламін і яго солі таксічныя: на скуры выклікаюць экзему. ГДК для NH3OHCl у вадзе вадаёмаў 5 мг/л.
1. Скончыць сыпаць; насыпаць да якога‑н. узроўню. Дасыпаць бульбу ў мяхі. Дасыпаць кошык.
2. і чаго. Насыпаць дадаткова. Дасыпаць солі ў страву.
дасыпа́ць1, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак.да дасы́паць.
дасыпа́ць2, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.
Незак.да даспаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыбу́ліна, ‑ы, ж.
1. Патоўшчаная, звычайна падземная, частка сцябла некаторых раслін. Цыбуліна цюльпана. Цыбуліна лілеі.
2. Галоўка цыбулі. Маці адрэзала лусту хлеба, дастала цыбуліну, загарнула ў паперку крыху солі і ўсё гэта паклала ў торбачку.Гамолка.
3. Расшыраная частка некаторых органаў, частак арганізма. Цыбуліна аорты. Цыбуліна воласа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Мачу́начкі, мочу́ночкі ’ежа з сухога хлеба, солі і цыбулі, залітых варам’ (нараўл., Вешт.). Да мачонік (гл.). Аб пераходзе о > у гл. Карскі (1, 117–123). Вештарт (Бел.-рус. ізал., 18) гаворыць аб лексеме гом.мачу́нкі ’рулі’ як аб запазычанні з рус. мовы. Відавочна, калька з балт. крыніцы накшталт мурцоўка ’тс’, якая з’яўляецца роднаснай з літ.mùrti ’мокнуць, рабіцца вязкім’ (там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Vita sine amicis tristitia est
Жыццё без сяброў сумнае.
Жизнь без друзей грустна.
бел. Чалавек без друга, што яда без солі. Чалавек без друга, што дрэва без карэння.
рус. Не мил и свет, когда друга нет. Без друга жить ‒ самому себе постылому быть. Без друзей да без связи что без мази: скрипит, негладко, ехать гадко. Без друга ‒ сирота, с другом ‒ семьянин.
фр. La vie sans ami(s) est triste (Жизнь без друга/друзей грустна).
англ. Friendless is poor (Беден не имеющий друзей).
нем. Freunde sind über Silber und Gold (Друзья больше, чем золото и серебро).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
ліналеа́ты
(ад лац. linum = лён + oleum = алей)
соліліналенавай кіслаты, якія садзейнічаюць хуткаму высыханню алеяў, фарбаў і лакаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
нітрабактэ́рыі
(ад нітра- + бактэрыя)
бактэрыі, якія ператвараюць аміяк і аманійныя солі ў нітраты; пашыраны ў глебах і вадаёмах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Sálzstreuer
m -s, -
1) сальні́ца
2) раскіда́льнік со́лі (машына) =samсуфікс прыметнікаў, указвае на характэрную якасць, схільнасць, здольнасць да чаго-н.: árbeitsam працаві́ты
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)