піса́ць, пішу́, пі́шаш, пі́ша; пішы́; пі́саны; незак.

1. што і без дап. Перадаваць на чым-н. якія-н. графічныя знакі.

П. літары. П. разборліва.

2. што. Складаць які-н. тэкст, ствараць літаратурны твор.

П. заяву.

П. вершы.

3. што аб кім-чым, пра каго-што і з дадан. сказам. Паведамляць ці выказваць што-н. пісьмова.

Газеты пішуць пра падзеі ў горадзе. П. пра дасягненні нацыянальнага мастацтва.

4. каму. Звяртацца да каго-н. пісьмова.

П. у вышэйшыя інстанцыі.

5. што. Ствараць творы жывапісу.

П. пейзаж.

◊

Закон не пісаны для каго або каму (разм.) — пра таго, хто дзейнічае, як яму захочацца.

Дурням закон не пісаны.

Пішы прапала (разм.) — аб непазбежнасці якой-н. страты, няўдачы і пад.

|| зак. напіса́ць, -пішу́, -пі́шаш, -пі́ша; -пішы́; -пі́саны.

|| наз. піса́нне, -я, н. (да 1, 2,4 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

піса́ць, пішу, пішаш, піша; незак.

1. што і без дап. Перадаваць на паперы або на іншым матэрыяле якія‑н. графічныя знакі. Пісаць літары. □ З літар складаецца слова. Слова піша чалавек. Чорны. // без дап. Умець перадаваць на пісьме літары, словы і пад. [Лютынскі:] Я, пане, і сам ні чытаць, ні пісаць па-польску не ўмею. Крапіва. Ад .. брата [Наташа] навучылася чытаць і пісаць і хутка пачала рабіць гэта нават лепш, чым ён. Шамякін. // без дап. Быць прыгодным для пісання. Пяро дрэнна піша.

2. што. Складаць які‑н. пісьмовы тэкст. Рыгор паспешна кінуўся да стала і хапіўся пісаць лісты. Гартны.

3. што, аб кім-чым або з дадан. сказам. Паведамляць аб чым‑н., выказваць што‑н. у пісьмовай форме. З Петраграда Адаму пісаў брат, што там рабочыя бунтуюць. Корбан.

4. што і без дап. Складаць і запісваць літаратурны, навуковы або музычны твор. Пісаць апавяданні. Пісаць дысертацыю. Пісаць оперу. // без дап. Займацца літаратурнай дзейнасцю, быць пісьменнікам. Я баяўся, каб Барыс зусім не кінуў пісаць. Бядуля. // у што. Змяшчаць свае творы ў якім‑н. перыядычным выданні. [Пахлябіч:] — Пачні пісаць у газету, я табе нават скажу, што напісаць на першы раз. Чорны.

5. што і без дап. Ствараць творы жывапісу. Палянку мастак добра ведаў: ужо трэцюю восень прыязджаў ён сюды пісаць асенні эцюд. Даніленка.

•••

І пайшла пісаць губерня гл. губерня.

Пішы прапала — аб непазбежнасці якой‑н. страты, няўдачы і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

выкла́дывать несов.

1. (вынимать откуда-л.) выклада́ць, выкла́дваць;

2. (покрывать поверхность чем-л.) выклада́ць, выкла́дваць; вымо́шчваць; (кругом) абклада́ць, абкла́дваць;

3. (отделывать обшивкой) аблямо́ўваць, абшыва́ць;

4. (сооружать из камня, кирпича) склада́ць, скла́дваць;

5. перен. (высказывать) разг. выклада́ць, выкла́дваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

beláufen

*

1.

vt

1) аббе́гчы

2) абця́гваць, заця́гваць (смугой і г.д.)

2.

vi (s) цямне́ць; заця́гвацца (чым-н.)

3.

(sich)

(auf a) склада́ць (якую-н. суму)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

erect

[ɪˈrekt]

1.

adj.

1) про́сты

2) натапы́раны (пра во́лас); ашчаці́нены (пра поўсьць у ката́)

2.

v.t.

1) ста́віць (по́мнік); узво́дзіць

2) будава́ць (дом)

3) склада́ць, мантава́ць (машы́ну)

4) заклада́ць (устано́ву)

5) утвара́ць (штат, акру́гу)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

stagger​2 [ˈstægə] v.

1. хіста́цца, ісці́ хіста́ючыся;

He staggered to his feet. Ён ледзь устаў.

2. вага́цца, быць нерашу́чым, выкліка́ць сумне́нні

3. ашаламля́ць; узруша́ць;

I was staggered to hear the news. Я быў узрушаны, калі пачуў навіны.

4. размярко́ўваць; склада́ць рухо́мы графік;

The work is staggered in three shifts. Работа разбіта на тры змены.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

склада́цца несов.

1. (складывать вещи) укла́дываться;

2. (собирать деньги) скла́дываться;

3. (определяться организационно) скла́дываться;

4. (о ситуации, нравах и т.п.) скла́дываться, устана́вливаться;

5. скла́дываться;

1-5 см. скла́сціся;

6. состоя́ть;

кні́га ~да́ецца з дзвюх ча́стак — кни́га состои́т из двух часте́й;

7. страд. скла́дываться; укла́дываться; составля́ться; слага́ться; сочиня́ться; сва́ливаться; см. склада́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

map

[mæp]

1.

n.

1) ка́рта, ма́па f.

2) плян -у m.

sky map — ка́рта зо́рнага не́ба

highway map — даро́жная ма́па

weather map — мэтэаралягі́чная ка́рта

2.

v.t.

1) малява́ць ка́рту; пака́зваць на ка́рце

2) склада́ць плян

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Рубі́ць ’падшываць край чаго-небудзь; рабіць рубец’, ’будаваць што-небудзь з дрэва, бярвення’, ’здабываць (руду, вугаль)’ (ТСБМ), у выразе рубіць хату/хлеў ’часова без моху складаць сцены будынка з новых бярвенняў’ (капыл., саліг., клец., слуц., З нар. сл.); сюды ж рубну́ць ’секануць’ (ТС). Укр. руби́ти ’падрубаць, падшываць’, рус. руби́ть ’сячы’, н.-луж. rubnuś ’секануць’, в.-луж. rubnuć ’секануць’, чэш. roubiti ’будаваць; рабіць прышчэпку’, славен. róbiti ’падрубаць, падшываць’, серб.-харв. ру̀бити ’тс’, балг. ръ́бя ’абрубаць; рабіць зазубрылі; падрубаць’. Ст.-слав. рѫбити, стараж.-рус. рꙋбити ’будаваць з дрэва; рыхтаваць (ваяра)’ (Сразн., 3, 181–182). Прасл. *rǫbiti, *rǫbati на базе і.-е. *remb‑/*romb‑/*romb‑ ’сячы, рабіць насечку, рубец, шрам’, параўн. літ. rémbėti ’пакрывацца рубцамі; рубцавацца’. Старэйшае значэнне — ’рабіць засечку; рубцаваць’ < ’будаваць’ < ’сячы’ (Чарных, 2, 125). Паводле Трубачова (Ремесл. терм., 149), значэнне ’будаваць з дрэва’ другаснае на базе прасл. *rǫbъ ’край, абрэзаны кавалак’. Гл. руб.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

plan

[plæn]

1.

n.

1) плян -у m.

2) прае́кт -у m.; чарцёж -цяжа́ m.; схе́ма f.

2.

v.

1) абду́мваць, абмярко́ўваць; плянава́ць

to plan a trip — заплянава́ць пае́здку

2) рабі́ць чарцёж або́ схе́му

3) склада́ць плян

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)