шлейф

(ням. Schleife)

1) доўгі падол жаночай сукенкі, які цягнецца ззаду;

2) перан. след, паласа ў паветры, на зямлі, на вадзе ад руху чаго-н. (напр. ш. дыму, ш. пылу, ш. пены);

3) сельскагаспадарчая прылада для выраўноўвання глебы, валакуша;

4) паласа адкладанняў, якая ахінае ніжнюю частку ўзгорка, узвышша.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Бычовны́к ’бераг (канавы, сажалкі і інш.)’ (Клім.). Відавочна, палеская форма (з фанетычным развіццём > ы пасля губных) слова бічаўні́к ’бераг, берагавая паласа’ (Яшкін), гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

runway

[ˈrʌnweɪ]

n.

1) узьлётна-паса́дачная паласа́

2) сьце́жка да вадапо́ю

3) рэ́чышча n.

4) по́дыюм -у m. (для манэке́ншчыкаў)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Кулі́са1 ’плоскія часткі тэатральнай дэкарацыі, размешчаныя па баках сцэны адна за другой’ (ТСБМ). Запазычанне з франц. coulisse ’тс’ праз рус. кулиса ’тс’.

Кулі́са2 ’бор, парослы мохам і папараццю’ (Сцяшк. Сл.), ’прасека ў лесе’ (Бяльк., Яшк.), ’заезджаная паласа як сродак захавання глебы’, ’паласа лесу паміж дзялянкамі’ (ТСБМ). Магчыма, недакладна вызначана першае значэнне: «Сʼонʼна ў кулисʼе, мабыцʼ, шмат грыбоў нарасло, дажджы прайшлʼи». Ілюстрацыя можа адпавядаць другому значэнню. Да куліса1?

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

strap1 [stræp] n.

1. папру́га, рэ́мень; по́яс; шле́йка

2. до́ўгая ву́зкая паласа́, пало́ска

3. mil. паго́н

4. infml the strap лупцо́ўка папру́гаю;

be given the strap атрыма́ць лупцо́ўку

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

БАР

(франц. barre),

пясчаны падводны вал у прыбярэжнай паласе марскога дна перад вусцем ракі (прывусцевы бар) або вузкая, выцягнутая ўздоўж берага наносная паласа сушы, што аддзяляе лагуну ад мора (берагавы бар). Утвараецца ад сукупнага дзеяння цячэння ракі, марскіх хваляў, прыліваў і адліваў.

т. 2, с. 284

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

кля́мар

(ст.-польск. klamra, klamer, ад с.-в.-ням. klamer)

жалезны прут або паласа з загнутымі канцамі для мацавання драўляных частак будынка.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

града́, -ы́, мн. гра́ды і (з ліч. 2, 3, 4) грады́, град, ж.

1. Вузкая паласа зямлі, ускапаная на агародзе ці ў кветніку.

Пасадзіць граду буракоў.

2. Рад невялікіх гор, узгоркаў.

Горная г.

3. Мноства аднастайных прадметаў, размешчаных у адзін рад.

|| памянш. гра́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. гра́дкавы, -ая, -ае (да 1 знач.) і гра́давы, -ая, -ае (да 2 знач.).

Градкавыя культуры.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бе́раг, -а, М -разе, мн. берагі́, -о́ў, м.

1. Край, паласа зямлі каля вадаёма.

Пясчаны б.

2. Суша (у процілегласць вадзе).

Сысці на б.

3. Край тканіны.

Б. палатна.

4. Верхні край якой-н. пасудзіны.

Вядро вады роўна з берагамі.

Прыстаць да берага (разм.) — знайсці якое-н. месца для пастаяннага жыцця.

|| памянш. беражо́к, -жка́, мн. -жкі́, -жко́ў, м. (да 1, 3 і 4 знач.).

|| прым. берагавы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Перапало́сы ’пярэсты (аб карове)’ (бых., рагач., ЛА, 1), перэполо́сы ’рабы’ (ТС). З перапялёсы ’тс’ (гл.), другая частка лексемы зменена пад уплывам паласа́ (гл.) у выніку яе пераасэнсавання.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)