Мжыць ’заплюшчыць вочы’, мжы́цца ’змыкацца, заплюшчвацца’, ’мроіцца, здавацца’ (Нас., Яруш.). Укр. мига́тися, мигну́тися ’мроіцца, здавацца’, ’здацца’, ’мільгаць’, польск. mżyć, mżeć ’міргаць (вачыма)’, ’драмаць’, ’склейвацца (пра вочы)’, ’глядзець, нібы праз туман’, mżonki ’паўсон’. Да прасл. migati > міга́ць (гл.) (Брукнер, 351) ’хутка рухацца туды-сюды’ > ’міргаць вачыма, калі надыходзіць сон’ (параўн. літ. miegóti ’спаць’) > ’бачыць праз сон нешта час-ад-часу’ > ’здавацца, мроіцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
закурлы́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Пачаць курлыкаць. // Курлыкнуць некалькі разоў запар; пракурлыкаць. Нібы ў адказ дзяўчынцы птушкі дружна і моцна закурлыкалі і схаваліся за густым сасновым борам. Ляўданскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
велічэ́зны, ‑ая, ‑ае.
Надзвычай вялікі; велізарны. За лугам, за лесам ляжаў, нібы астываючы, велічэзны шар сонца. Гамолка. На месцы барака і ўглыб вуліцы вырас велічэзны хімічны завод. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па-ро́знаму, прысл.
Неаднолькава, розна. У залежнасці ад настрою бацька па-рознаму рэагаваў на тыя скаргі. Паслядовіч. — Смешны ты, Мацвей. Па-рознаму можна хацець. Калі я хачу, то я, не адкладваючы надоўга, пачынаю гэта рабіць. А тваё хаценне і астанецца хаценнем, бо ты не робіш тое, што ты хочаш. Лобан. Мой час па-рознаму бяжыць: То з гулам, як вясновы гром, То ціхенька, нібы ручай, То скокам-бокам, нібы ліст. Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
навярце́цца, ‑верціцца; зак.
Тое, што і навярнуцца (у 1 знач.). Сядзіць [Піліпка] ля стала, нібы ў акно глядзіць, .. а ў самога слёзы на вачах навярцеліся і дрыжыць ніжняя губа. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пажыра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да пажэрці.
2. перан. Знішчаць, спальваючы (пра полымя, агонь). Полымя.. загуляе па саламяных хрыбтах будынкаў, нібы прагны бязлітасны звер, пажыраючы іх. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памы́ляць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.
Разм. Паварушыць, парухаць губамі. Сымон памыляў перасохлымі губамі, нібы збіраўся з думкамі. Чарнышэвіч. Лось нездаволена памыляў губамі і, не спяшаючыся, падаўся ў хмызняк. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папакале́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Калець доўга, неаднаразова. [Маша:] — Нібы чула, што бяда нейкая!.. І от жа пальцы два адмарозіў... Валіць, пэўна. І папакалеў, мабыць, за ноч тую... Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анані́мка, ‑і, ДМ ‑мцы; Р мн. ‑мак; ж.
Пісьмо без подпісу, невядома кім напісанае. — Ананімка — гэта паклёп, ясна, — пачырванеўшы ад абурэння так, нібы яго апарылі, сказаў Заранік. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ба́ечны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да байкі 1. Баечны сюжэт. Ваенны жанр. // Такі, як у казцы, дзівосны. Тут, што ні крок, то дзіва, Нібы баечны то кут! Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)