суд, -а́ і -у, М -дзе́ і -дзе, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. -а́, М -дзе́. Дзяржаўны орган, які разглядае і вырашае грамадзянскія спрэчкі і крымінальныя справы.
Народны с.
Вярхоўны с.
2. -а́, М -дзе́. Судовы працэс, разбор грамадзянскай або крымінальнай справы.
Выступіць на судзе.
Павестка на с.
4. -у, М -дзе. Думка, меркаванне аб чым-н.
С. гісторыі (ацэнкі і думкі будучых пакаленняў; высок.).
|| прым. судо́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
завяршы́ць, ‑вяршу, ‑вершыш, ‑вершыць; зак., што.
1. Зрабіць верх у чым‑н. Завяршыць стог.
2. Давесці да канца; закончыць, скончыць. Завяршыць сяўбу. Завяршыць вучобу.
3. З’явіцца канцом, завяршэннем чаго‑н. Кнігу гэту, якая завяршыла трылогію і дала ёй назву, народны паэт дапісаў у 1954 годзе. Казека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арты́ст, ‑а, М ‑сце, м.
1. Той, хто займаецца публічным выкананнем твораў мастацтва (акцёр, спявак, музыкант і г. д.). Оперны артыст. Артыст эстрады. Цыркавы артыст. Народны артыст рэспублікі.
2. перан. Разм. Той, хто валодае вялікім майстэрства ў якой‑н. галіне, таленавіта робіць што‑н. Артыст сваёй справы.
[Фр. artiste.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыўне́сці, ‑нясу, ‑нясеш, ‑нясе; ‑нясём, ‑несяце; пр. прыўнёс, ‑несла і ‑нясла, ‑несла і ‑нясло; заг. прыўнясі; зак., што.
Кніжн. Унесці што‑н. дадатковае, пабочнае. Магутны народны песенны фальклор прасякае вершы Труса ў сінтэзе з тым новым, сучасным, якое прыўнясла ў жыццё савецкая рэчаіснасць дваццатых гадоў. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сербія́нка 1,
гл. сербіяне.
сербія́нка 2, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Цыганскі народны танец хуткага тэмпу. Захапіўшы ў першай пары Янка Маньку, Юрка Раю, Даюць дыхту, даюць жару, «Сербіянку», «Польку» шпараць, А гармонік грае, грае. Купала. Тады гралі страданне, кракавяк, .. а смялейшым дзеўкам заказвалі сербіянку. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трапа́к, ‑а, м.
1. Рускі народны танец у хуткім тэмпе з моцным прытупваннем, а таксама музыка да гэтага танца. [Захар Зынга] іграў, пасля перадаў гармон[ь] другому, а сам узяўся ў бокі і пачаў скакаць трапака. Чорны.
2. Музычны твор, напісаны ў форме гэтага танца. Трапак Чайкоўскага. Трапак Рубінштэйна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цымба́лы, ‑аў; адз. няма.
Народны музычны інструмент, які ўяўляе сабой рэзанансавую трапецападобную скрынку з металічнымі струнамі, па якіх удараюць палачкамі. А музыкі ў гулкай зал[е] Ладзяць скрыпкі і цымбалы. Бядуля. Звонка і весела гучаць пад Нараччу народныя інструменты — гармонікі і скрыпкі, жалейкі і цымбалы. В. Вольскі.
[Польск. cymbały ад грэч. kymbalon — кімвал.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бахшы́
(цюрк. bagšy)
1) народны спявак, музыкант, паэт у народаў Сярэд. Азіі;
2) шаман у некаторых цюркскіх народаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
бурэ́
(фр. bourrée)
старадаўні французскі імклівы народны танец, які ў 18 ст. стаў адным з папулярных еўрапейскіх танцаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
папуля́рны
(лац. popularis = народны)
1) агульнадаступны, зразумелы па прастаце, яснасці выкладу (напр. пая брашура, п-ая музыка);
2) шырока вядомы, прызнаны; распаўсюджаны (напр. п. кінаартыст, п-ая песня).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)