спіртавы́, ‑ая, ‑ое.

Які мае адносіны да спірту. Пах .. [перапрэлага лісця] перамешваецца са спіртавым духам дуба і гаркаватым — асіны. Мележ. // Зроблены са спірту, са спіртам. Спіртавыя лакі. // Які дзейнічае пры дапамозе спірту. Спіртавы тэрмометр. Спіртавая лямпа. // Які мае адносіны да вырабу спірту. Спіртавы завод. Спіртавая прамысловасць.

•••

Спіртавое браджэнне гл. браджэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БРУ́ДЭР

(англ. brooder ад brood сядзець на яйцах),

прылада для абагравання маладняку с.-г. птушкі ў першыя тыдні жыцця. Бываюць эл. і газавыя. Электрычныя падзяляюцца на парасоністыя (абагравальнік — эл. спіраль) і лямпавыя (абагравальнік — інфрачырвоная лямпа, выпрамяненне якой эфектыўны прафілактычны і лячэбны сродак). У газавых брудэрах паветра награваецца полымем газоўкі або керамічным выпрамяняльнікам. Лямпавыя брудэры выкарыстоўваюцца і для абагравання парасят.

т. 3, с. 264

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

насто́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Прызначаны для стала, прыстасаваны для таго, каб быць на стале. Настольны гадзіннік. Настольнае шкло. Настольныя гульні. □ Настольная лямпа пад блакітным абажурам асвяціла пакойчык. Хадкевіч.

2. перан. Які заўсёды патрэбны, а таму знаходзіцца побач, пад рукамі (пра кнігі, дапаможнікі). Настольнай кнігаю гімназіста [М. Багдановіча] становіцца і слоўнік Насовіча. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Святло́ ‘прамяністая энергія; светласць; асвятленне’ (ТСБМ, Гарэц., Ласт., Некр. і Байк., Бяльк., Сл. ПЗБ), све́тла (свѣтло) ‘агонь’, ‘зрок’ (Нас.), ‘агонь’, ‘лямпа’ (Растарг.). Сюды ж святло́ ‘светла, відна’ (ігн., Сл. ПЗБ). Укр. сві́тло, ст.-укр. свѣт(ь)ло ‘агонь ад свечкі’, польск. światło, чэш. světlo, славац. svetlo, славен. svetlo: na svetlo dati ‘выдаць’, серб.-харв. све̏тло ‘святло’, макед. светло. Ад *světьlъ, паводле Сноя (гл. Бязлай, 3, 349), ад *světlъ. Гл. светлы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

wypalić się

wypali|ć się

зак. патухнуць, згаснуць, пагаснуць, дагарэць;

lampa się ~ła — лямпа патухла

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

tube [tju:b] n.

1. труба́; тру́бка

2. цю́бік

3. the tube infml метро́ (у Лондане);

travel by tube/on the tube е́хаць на метро́

4. электро́нная ля́мпа (для радыё, тэлевізара)

♦

go down the tube infml вы́лецець у трубу́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

гексо́д

[ад гр. heks = шэсць + (электр)од]

электронная лямпа з шасцю электродамі (анод, катод і 4 сеткі), якая выкарыстоўваецца ў радыётэхніцы для пераўтварэння частаты ваганняў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Röhre

f -, -n

1) труба́, тру́бка

2) духо́ўка

3) электро́нна-прамянёвая ля́мпа, радыёля́мпа

4) нара́; ход (бярлогі, логавішча)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Пістон 1, пісту͡он ’невялікі металічны каўпачок з выбуховым рэчывам у ружэйных патронах альбо снарадах’ (ТСБМ, Бес.). Відаць, праз рус. мову з франц. piston, якое з італ. pistone ’поршань’, ’таўкач, мяла’ < лац. pistāre ’таўчы’ (Фасмер, 3, 268). Сюды ж пістон ’шомпальная стрэльба’ (Касп.).

Пістон 2 ’белая конусавідная вастраверхая шапка з лямпа’ (Бяльк.), паўн.-усх. пістоны ’мэндлікі’ (КЭС), — у выніку семантычнага пераносу ’каўпачок у выглядзе шапачкі, шапкі’, параўн. польск. piston альбо kapiszon ’капюшон’ > ’шапка (конусавідная) > ’шапка мэндліка’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

асвятлі́ць сов.

1. прям., перен. освети́ть;

ля́мпа ~лі́ла пако́й — ла́мпа освети́ла ко́мнату;

а. твар ліхта́рыкам — освети́ть лицо́ фона́риком;

а. стано́вішча — освети́ть положе́ние;

2. спец. (сделать прозрачным) осветли́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)