Ры́жык ’ядомы грыб з рыжай шапачкай’ (ТСБМ, Бяльк.; узд., барыс., Нар. словатв.; Сцяшк.), ’сурэпка, свірэпка’ (Бяльк.), рыжок, рыжкі, рышкі, рышке, ры́жыкі ’рыжык’ (віл., чэрв., нараўл., ганц., пух., шчуч., брасл., круп., воран., швянч., в.-дзв., даўг., ігн., Сл. ПЗБ), рыжо́к ’рыжык’ (ТС; мазыр., Янк. 2; ЛА, 1, карта № 285, Сцяшк. Сл., Дэмб., 1415; Бяс., 145), рыжа́к ’рыжык’ (Байк. і Некр., Дэмб., 1, 278, Гарэц.). Ад ры́жы (гл.) па колеры шляпкі грыба. Сюды ж рыжо́к ’здаровы, моцны, чырвоны чалавек (пра старога чалавека, звычайна пра дужага дзеда) (Янк. 2).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
да́ма, ‑ы, ж.
1. Жанчына, якая належыць да багатага ці інтэлігентнага асяроддзя (уст.). Прыдворная дама. □ На беразе ракі індыйскай Джамны жылі даўней прыгожыя тры дамы. Дубоўка. // Замужняя жанчына ў адрозненне ад дзяўчыны. Паненкі і маладыя дамы гарнуліся да вайсковых. Колас.
2. Жанчына або дзяўчына, якая танцуе ў пары з кавалерам ці ўдзельнічае ў якой‑н. гульні. Найдус галантна падводзіў сваю даму да кожнага госця, з якім і віталася яна ўсё з той жа чараўнічаю ўсмешкай. Колас.
3. Трэцяя па старшынству ігральная карта з малюнкам жанчыны. Званковая дама.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
queen [kwi:n] n.
1. карале́ва;
the Queen of England карале́ва А́нгліі;
Elizabeth II became Queen of England in 1952. Елізавета ІІ стала каралевай Англіі ў 1952 годзе.
2. багі́ня, цары́ца;
a queen of beauty багі́ня прыгажо́сці 3. ма́тка (у пчолаў)
4. да́ма (карта);
a queen of hearts чырво́вая да́ма
5. карале́ва, ферзь (у шахматах)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
skeleton [ˈskelɪtn] n.
1. шкіле́т, касця́к; карка́с;
He is reduced to a skeleton. Ад яго застаўся адзін шкілет.
2. на́кід, план, эскі́з;
the skeleton of a lecture канспе́кт ле́кцыі;
the skeleton of a play канва́ п’е́сы;
a skeleton map ко́нтурная ка́рта
3. мініма́льная ко́лькасць (чаго-н.)
♦
a skeleton in the cupboard BrE, infml сяме́йная таямні́ца, яка́я хава́ецца ад і́ншых
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
charter
[ˈtʃɑ:rtər]
1.
n.
1) ка́рта f.; гра́мата f.; стату́т -у m.; канстыту́цыя f.; прывіле́й -ю m.
immunity charter — прывіле́йная гра́мата
2)
а) наня́ты аўто́бус, самалёт, карабе́ль
б) кантра́кт на наём
2.
v.
1) засно́ўваць, рэгістрава́ць (арганіза́цыю, фі́рму)
2) найма́ць (аўто́бус, самалёт)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
nine
[naɪn]
n., adj.
1) дзе́вяць; дзевяцёра; дзевяцёх
nine books (cats) — дзе́вяць кні́жак (като́ў)
nine children — дзевяцёра дзяце́й
nine boys — дзевяцёх хлапцо́ў
nine hundred — дзе́вяцьсот
nine-hundredth — дзе́вяцьсо́ты
2) дзявя́тка f.
а) ка́рта для гульні́
б) кама́нда зь дзевяцёх гульцо́ў
•
- the Nine
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
samochodowy
samochodow|y
аўтамабільны;
wypadek ~y — аўтамабільная аварыя; дарожнае здарэнне;
myjnia ~a — мыйка аўтамабіляў; аўтамыйка;
przemysł ~y — вытворчасць аўтамабіляў;
mapa ~a — карта аўтамабільных дарог;
wyścigi ~e — аўтамабільныя гонкі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Kárte
f -, -n
1) ка́ртка (у розн. знач.)
die gélbe [grüne, róte] ~ — жо́ўтая [зялёная, чырво́ная] ка́ртка
2) геагр. ка́рта
3) пашто́ўка, ка́ртка
4) біле́т, квіто́к
5) ка́ртка менр
6) ка́ртка (харчовая)
7) ка́ртка (візітная)
8) ка́рта (ігральная)
álles auf éine ~ sétzen — тс. перан. паста́віць усё на ка́рту
~n légen — раскла́дваць пасьцнс; варажы́ць на ка́ртах
ein Spiel ~n — кало́да ка́ртаў
~n áufdecken — адкрыва́ць ка́рты
éine ~ áusspielen — пайсці́ з (якой-н.) ка́рты
die ~ sticht — ка́рта бярэ́ [б’е]
sich nicht in die ~n gú- cken lássen* — не дава́ць загляда́ць у свае́ ка́рты; перан. скрыва́ць [таі́ць] свае́ наме́ры
álle ~n in der Hand behálten* — мець усе́ ка́рты на рука́х
mit óffenen ~n spíelen — гуля́ць [дзе́йнічаць] адкры́та
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Вяпру́к ’кабан’ (БРС, Мал., Шн., Нас., Бяльк., Сцяшк. МГ); ’кастрыраваны кабан’ (Інстр. II, ДАБМ, 885); ’парсюк, дзікі парсюк, дзік’ (Сцяшк. МГ). Да пашырэння слова вяпру́к ’пакладаны кабан’ і роднасных форм (вапе́р, япру́к і інш.) гл. ДАБМ, карта № 292. Форма вяпру́к вядома на значнай частцы беларускай тэрыторыі ў гаворках і пранікла ў літаратурную мову. Параўн. яшчэ рус. дыял. (смал.) вапер, ваперь, вепирь, вапрюк ’тс’ (СРНГ). Слова гэта праславянскае (*veprь; параўн. рус. вепрь, укр. вепр, ве́пер, польск. wieprz, чэш. vepř, ст.-слав. вепрь, балг. ве́пър, серб. ве̏пар і г. д.). Непасрэдна *veprъ адлюстроўваецца ў бел. вапе́р, вя́пер, ве́пер (гл., там і этымалагічныя версіі). Да вяпру́к; параўн. яшчэ Мартынаў, Лекс. Палесся, 8.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
да́ма
(фр. dame)
1) замужняя жанчына ў адрозненне ад дзяўчыны, раней жанчына з багатага або інтэлігентнага асяроддзя (свецкая д.);
2) ветлівы зварот да жанчыны (пераважна ў афіцыйных выступленнях);
3) жанчына, якая танцуе ў пары з кавалерам;
4) трэцяя па старшынству ігральная карта з малюнкам жанчыны, малодшая за караля.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)