family [ˈfæməli] n.

1. сям’я́

2. дзе́ці;

Have you any family? У вас ёсць дзеці?;

start a family заво́дзіць дзяце́й

♦

run in the family быць ча́стай з’я́вай у пэ́ўнай сям’і́;

Heart disease runs in the family. Сардэчнае захворванне – характэ́рная з’ява ў гэтай сям’і.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

fixture [ˈfɪkstʃə] n.

1. BrE запланава́нае спарты́ўнае мерапрые́мства

2. нерухо́мае абсталява́нне (у доме); сантэ́хніка

3. хто-н./што-н. як пастая́нная прынале́жнасць да пэ́ўнага асяро́ддзя; звыча́йная з’я́ва;

She was a fixture in the city’s nightclubs. Яна была сталай наведвальніцай начных клубаў у горадзе.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

эпіфено́мен

(ад эпі- + феномен)

1) суправаджальная, другарадная з’ява;

2) свядомасць у ідэалістычнай філасофіі, пгто разглядаецца як суправаджальны прадукт дзейнасці вышэйшай нервовай сістэмы, як вынік пасіўнага адлюстравання рэчаіснасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Пя́лца ’прылада да нацягвання малых скурак пры сушцы’ (глыб., Стома–Сініца). Да пяльцы (гл.) з ацвярдзеннем ‑ль‑ перад ц “у зьмяншальных імёнах назоўных ніякага і мужчынскага роду”, гл. Станкевіч, Запіскі, 2, 246; Зб. тв., 1, 106; паводле апошняга, з’ява дыспалатызацыі l вядома на ўсёй беларускай моўнай тэрыторыі, што не дае падстаў бачыць у названым слове “фанетычны балтызм”, як сцвярджае Саўка (Запісы, 23, 56).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Рамяна, ст.-бел. рамяно ’вельмі, моцна’ (Ст.-бел. лексікон), параўн. старое рус. рамя́но ’вельмі’, ц.-слав. рамѣно ’тс’, славен. rámeno ’моцна, вельмі, далёка’, славац. ramenito ’моцна’. Звязваюць з ст.-ісл. rammr ’моцны, востры’, ст.-в.-ням. irmin ’моцны’, алб. jerm ’шаленства’, літ. er̃mas ’пачвара, жах’, ę̃rms, ęr̃ms ’малпа; незвычайная з’ява’, арм. arman ’цуд’ (Міклашыч, 273; Фасмер, 3, 441; Бязлай, 3, 149).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ка́пішча ’культавае збудаванне ўсх. і прыбалт. славян з часоў паганства’ (ТСБМ), ’месца, дзе закопваюць здохлую жывёлу’ (Бяльк.). Укр., рус. капище ’паганскі храм’, арханг. ’месца звозу лесу, звалка’. Ст.-рус. запазычанне са ст.-слав. капище ’храм’ < капь ’з’ява, вобраз, прывід’ > ’статуя, выява’ < ст.-чуваш. *käp, сучаснае чуваш. päk, уйгурск. kep ’форма, карціна’, ст.-тур. gib ’карціна’ (Фасмер, 2, 185; Шанскі, 2 (К), 35).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Барс 1 ’барс’. Рус. барс (з XVI ст.), укр. барс (з XVIII ст.). Запазычанне з цюрк. bars, pars ’тыгр, пантэра, рысь’. Фасмер, 1, 128 (там і літ.); Шанскі, 1, Б, 48.

Барс 2 ’барсук’ (Інстр. II). Відавочна, форма, што ўзнікла скарачэннем з барсу́к (гл.). Такая ж самая з’ява і ў літ. мове, дзе barsas ’тс’ < bars(i)ùkas (гл. Фрэнкель, 1, 35).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

привы́чный

1. (ставший привычкой) прывы́чны; (обычный) звы́чны, звыча́йны;

привы́чный о́браз жи́зни прывы́чны (звы́чны, звыча́йны) спо́саб жыцця́;

привы́чное явле́ние звыча́йная (прывы́чная) з’я́ва;

2. (привыкший) звы́клы, прызвыча́ены;

он челове́к привы́чный ён чалаве́к звы́клы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

рэзананс назоўнік | мужчынскі род

  1. З’ява рэзкага ўзрастання амплітуды вымушаных ваганняў сістэмы пры набліжэнні частаты (у 2 знач.) перыядычнага знешняга ўздзеяння да частаты яе ўласных ваганняў (спецыяльны тэрмін).

    • Р. токаў.
    • Аптычны р.

  2. Здольнасць узмацняць гук, уласцівая рэзанатарам або памяшканням, сцены якіх добра адбіваюць гукавыя хвалі.

    • Кіназала дае добры р.

  3. пераноснае значэнне: Водгук, водгаласак, уражанне, зробленае на многіх.

    • Прамова атрымала шырокі грамадскі р.

|| прыметнік: рэзанансны.

  • Рэзанансная елка (для вырабу музычных інструментаў; спецыяльны тэрмін).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

аб’ект назоўнік | мужчынскі род

  1. У філасофіі: тое, што існуе па-за намі і незалежна ад нашай свядомасці, навакольны свет, матэрыяльная рэчаіснасць (спецыяльны тэрмін).

  2. З’ява, прадмет, на які накіравана чыя-н. дзейнасць.

    • А. навуковага даследавання.
    • А. назірання.

  3. Прадпрыемства, будоўля, установа, а таксама ўсё тое, што з’яўляецца месцам якой-н. дзейнасці.

    • А. будаўніцтва.
    • Пускавы а.

  4. У граматыцы: семантычныя катэгорыі са значэннем таго, на каго (што) накіравана дзеянне.

|| прыметнік: аб’ектны і аб’ектавы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)