пратэктара́т

(ням. Protektorat, ад лац. protector = які прыкрывае, абараняе)

1) форма залежнасці, пры якой больш слабая дзяржава, фармальна захоўваючы сваю дзяржаўную структуру, фактычна падначалена мацнейшай дзяржаве;

2) дзяржава, якая знаходзіцца ў такой залежнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

рэстаўра́цыя, ‑і, ж.

1. Аднаўленне і ўмацаванне старых ці пашкоджаных помнікаў мастацтва, гісторыі і культуры. Рэстаўрацыя карціны. Рэстаўрацыя замка. □ Завершана рэстаўрацыя помніка старажытнарускай архітэктуры — Камянецкай абарончай вежы. «ЛіМ». Наша дзяржава асігнуе вялікія сродкі на даследаванне, рамонт, рэстаўрацыю і кансервацыю архітэктурных помнікаў. «Помнікі».

2. Аднаўленне ранейшага, звергнутага палітычнага ладу. Рэстаўрацыя капіталізму.

[Лац. restauratio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

старана́

1. Край, дзяржава (БРС).

2. Месца абапал тока ў гумне, дзе складваюць збажыну (Нас., Сал., Слаўг.).

3. Вялікае поле ў адным масіве (Сал., Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

сюзерэ́н

(фр. suzerain)

1) гіст. буйны феадал у сярэдневяковай Заходняй Еўропе, які быў гаспадаром у адносінах да залежных ад яго васалаў;

2) перан. дзяржава, у адносінах да якой іншая дзяржава знаходзіцца ў васальнай залежнасці.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

commonwealth [ˈkɒmənwelθ] n.

1. дзяржа́ва; рэспу́бліка

2. федэра́цыя;

the Commonwealth Садру́жнасць (асацыяцыя, у якую ўваходзяць Вялікабрытанія і большасць краін, што раней складалі Брытанскую імперыю);

the Commonwealth of Independent States (CIS) Садру́жнасць Незале́жных Дзяржа́ў (СНД)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

акцэсі́йны

(ад лац. accessio = далучэнне)

які далучаецца;

а. дагавор — дагавор, падпісваючы які дзяржава далучаецца да дагавору, заключанага раней паміж іншымі дзяржавамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

федэра́цыя, ‑і, ж.

1. Дзяржава, якая складаецца з аб’яднаных у адно цэлае асобных самастойных дзяржаў. Канкрэтнай формай гэтага аб’яднання з’явіўся Саюз Савецкіх Рэспублік — новы тып федэрацыі, не падобны на ўсе раней існаваўшыя ў сусветнай гісторыі дзяржавы, федэрацыі суверэнных, раўнапраўных нацый. «Беларусь».

2. Саюз асобных таварыстваў, арганізацыя. Сусветная федэрацыя дэмакратычнай моладзі. Міжнародная шахматная федэрацыя.

[Ад лац. foederatio — саюз, аб’яднанне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гара́нт

(фр. garant)

дзяржава, арганізацыя або асоба, якая дае гарантыю ў чым-н.; паручыцель.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

інве́стар

(англ. investor, ад лац. investire = адзяваць)

асоба, арганізацыя або дзяржава, якія ажыццяўляюць інвестыцыю.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

магу́тны

1. mächtig; gewáltig; wúchtig; Groß-;

магу́тная дзяржа́ва ein mächtiger Staat;

2. léistungsstark, Hóchleistungs-; тэх von gróßer Léistungsfähigkeit;

3. геал mächtig

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)